K. B. Urazov, S. V. Vaxidov boshqa tarmoqlarda buxgalteriya hisobining xu su si yatl ari

- ATVning kelishuv qiymatiga:
Debet 0310 «Uzoq muddatli ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy vositalar»;
Krcdit 7910 «To‘lanadigan uzoq muddatli ijara bo‘yicha qarz».

• 
  Uzoq muddatli ijara bo ‘yicha qarzningjoriy qismiga:
  

Debet 7910 «To‘lanadigan uzoq muddatli ijarabo‘yicha qarz»;
Kredit 6950 «Uzoq muddatli majburiyatlaming joriy qismi».

• 
  Uzoq muddatli ijara majburiyatiningjoriy qismiga doir to ‘lovni amalga oshirilishiga:
  

Debet 6950 «Uzoq muddatli majburiyatlaming joriy qismi»;
Kredit 5110 «Hisob-kitob schoti».

• 
  Uzoq muddatli ijaraga olingan ATVni asosiy vositalar tarkibiga olinishiga ular bo ‘yicha (ijara muddati tugab, majburiyatlar to ‘liq to ‘langandan so ‘ng):
  

Debet 0160 «Transport vositalari»;
Kredit 0310 «Uzoq muddatli ijara shartnomasi bo‘yicha olingan asosiy vositalar».
Avtotransport korxonalari ixtiyoridagiATVlarturli sabablargako‘ra, jumladan tugatish, sotish, bepul berish, ta’sis badali sifatida kiritish hollarida hisobdan chiqariladi. Shuningdek, ATVlaming boslilang‘ich qiymati ulami qayta baholash evaziga ham kamaytirilishi mumkin.
ATVlar foydali xizmat muddatini o‘taganda, yaroqsiz holga kelganda tugatiladi. Tugatish ishlari maxsus komissiya tomonidan amalga oshiriladi. Uning natijalari komissiya tomonidan «Tugatish dalolatnomasi»da aks ettiriladi. Ushbu dalolatnoma rahbar tomonidan tasdiqlangach, u tugatish natijalarini hisobda aks ettirishga asos boTadi.
ATVlami tugatish natijalari buxgalteriya hisobida quyidagicha yozuvlar bilan aks ettiriladi (18.3-jadval).
ATVlaming sotilishi turli sabablarga ko‘ra yuz beradi, masalan avtotransport korxonasi bankrotga uchraganda, eski avtomobillarga zarurat boTmaganda, yangi avtomobillaming sotib olinishini mablag⁴ bilan ta’minlash maqsadida va boshqa hollarda. Avtotransport korxonalari tomonidan ATVlami sotish shartnomalar asosida amalga oshiriladi va schot- fakturalar bilan rasmiylashtiriladi.
Avtotransport korxonalari ATVlami qoldiq qiymatdan yuqori narxlarda, qoldiq qiymatida va undan past bo‘lgan qiymatlarda sotishlari mumkin. ATVlami sotish va undan olingan natijalar buxgalteriya hisobida quyidagi yozuvlar bilan aks ettiriladi (18.4-jadval).

3. 
   jadval