K. E. Siolkovskiy reaktiv uchishlar nazariyasini va raketalarni hisoblash ishlarini ishlab chiqdi. Uchuvchi apparatlar paydo bo'lishi bilan shar uchun uchish-qo'nish sharoitlarini yaratish, ya'ni zaruriy uskunalar bila

9. Bazaviy HK uchun turish (saqlash) joylari sonini aniqlash.
Bazaviy samolyotlarning soni (samolyotlarning bazaviy soni topshriqda berilgan) 11-jadvalga asosan topiladi:
11-jadval

HK guruhi	Aeroport sinfi
	I	II	III	IV	V
I	10-20	5-10	-	-	-
II	20-30	15-20	5-15	0-5	-
III	15-0	10-15	15-20	5-15	0-5
IV	-	-	-	35-40	0-35
Jami	45-50	30-45	20-35	40-60	0-40

Turish joylar (TJ) soni bazaviy HK ning har bir guruhi uchun alohida, quyidagi formula orqali topiladi:
(17) Bu
yerda:
– saqlash joyi soni;
– bazaviy HKning soni, aeroport sinfigi ko‘ra aniqlanadi; 25 ta
– HKning yuvish maydonchalaridagi turish doylari soni;
– me’yoriga yetkazish ishlariga mo‘ljallangan maydonchadagi TJ lar soni;
– angardagi TJ soni;
– perrondagi bazaviy TJ soni. = *2.9+ *2.2=8.7+6.25=14.95≈15 ta
, larning qiymatlari quuyidagi jadval asosida aniqlanadi:
12-jadval

Ko‘rsatkichlar	Aeroport sinf i
	I	II	III		IV	V
	3	3	2		1	0-1
	4	4-3	3-2		1-2	0-1
	5-3	4-3	3-2		1-2	0-1

Yechish: =25-(3+3+4+0.8*15)=3 ta

10 Maxsus vazifadagi maydonchalarning maydonini aniqlash
Maxsus vazifadagi maydonchalarga quyidagilar kiradi:

• 
  Vaqtinchalik turish joyi va HK ni shatakchi yordamida manyovrlash uchun mo‘ljallangan angaroldi maydoni;
  
• 
  Angarda texnik xizmatdan o‘tkazilgan HK uchun me’yoriga yetkazish ishlari maydonchasi;
  
• 
  Aviata’mirlash ustaxonalari yoki doklar yaqinida joylashadigan, HK ni yuvish maydonchasi;
  
• 
  Maxsus mashinalar va perron mexanizatsiyasi to‘xtash joylari uchun, perronning TJ yaqinida joylashadigan maydoncha;
  
• 
  HK dvigatellarini oldindan ishga tushirish va sinab ko‘rish, shatakchilarni tirkash va uzish, samolyotni yurgizib kelishdan oldin ijro starti uchun kutishga mo‘ljallangan startoldi maydonchalari.
  

Maxsus maydonchalar uchun, aeroportlarning sinflari bo‘yicha maydonlarning me’yoriy qiymatlari 13-jadvalda keltirilgan:


13-jadval

Maxsus maydonchalar	Aeroport sinfi
	I	II	III	IV	V
Angaroldi maydoni, ming. m^2	34-39	32- 34	19-21	5-12	0-5
Me’yoriga yetkazish ishlari uchun, ming. m^2	20-28	18- 22	10-12	5-10	0-5
HKni yuvish uchun, ming. m^2	12	12	8	8	0-4
Maxsus mashinalar va perron mexanizatsiyasi uchun, ming. m^2	4.5	3,5	2,5	0,75	0,35
Startoldi maydonlari, ming. m^2	36-48	24- 36	16-24	8-16	-

Aeroportning texnik-xizmat xududidagi binolar va inshootlarning rejalashtirilgan parametrlarini asoslash.
Texnik xizmat hududi (TXH) avtomobillar kirib keladigan asosiy yo‘l (temir yo‘l) tomondan bevosita aerodrom chegarasi yaqinida, mavjud muhandislik tarmoqlari, suv, issiqlik, energiya va gaz ta’minotlarini hamda eng yaqin aholi punktlariga ijtimoiy-madaniy xizmat ko‘rsatish sistemalaridan foydalanishni hisobga olgan holda joylashtiriladi.
Texnik xizmat hududi quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

• 
  Yo‘lovchilar kompleksi (aerovokzal-terminallar);
  
• 
  yuklar kompleksi (yukombori);
  
• 
  HKga texnik xizmat ko‘rsatish kompleksi (angar); - aeroportning aviayonilg‘i ta’minoti kompleksi (YoMM);
  
• 
  aerodrom xizmati bazasi; qo‘shimcha vazifadagi binolar va inshootlar.
  

Ko‘rsatib o‘tilgan komplekslaridagi qurilish maydonchalari, binolar va inshootlarning hajmi shu inshootlarning o‘tkazish qobiliyati, “tig‘iz” paytda, bir sutkada HKning xarakatlanishi jadalligidan kelib chiqib, aviatashishlarning notekislik omili, HKning ro‘yxatdagi soni, tranzit HK turi va ularning tavsiflarini hisobga olgan holda aniqlanadi.
Yer ustida xizmat ko‘rsatiladigan TXH ning asosiy bino va inshootlar aerodrom perroniga tutashadigan liniyada joylashtiriladi.