K. E. Siolkovskiy reaktiv uchishlar nazariyasini va raketalarni hisoblash ishlarini ishlab chiqdi. Uchuvchi apparatlar paydo bo'lishi bilan shar uchun uchish-qo'nish sharoitlarini yaratish, ya'ni zaruriy uskunalar bila


Download 1.13 Mb.
bet5/9
Sana24.12.2022
Hajmi1.13 Mb.
#1064695
1   2   3   4   5   6   7   8   9
Bog'liq
102-19 Umurzoqova AERODROM

H, м

P, мм

H, м

P, мм

-100

769

600

707

0

760

700

699

100

751

800

691

200

742

900

682

300

733

1000

674

400

725

1100

666

500

716

1200

658

Izoh: H balandlik bo‘yicha bosim qiymatlari interpolyatsiya usulida aniqlanadi.
Ikkita sxema bo‘yicha SUQTning kerakli uzunligini yuqorida hosil qilingan qiymatlarini taqqoslab, hisobiy qiymat sifatida SUQT uzunligining eng katta qiymati qabul qilinadi. SUQTning qo‘shimcha uzunligi asosiy uzunlikning (0,780,73) qismini, gruntli UQTning uzunligi esa SUQTning uzunligidan 10 % ko‘p qismini tashkil etadi.
Aerodrom sinfiga ko‘ra GUQTning me’yoriy qiymati 5-jadval bo‘yicha qabul qilinadi. Uchish tasmasi elementlarining me’yoriy qiymatlari aerodrom sinflari bo‘yicha aniqlanadi, ularning qiymatlari 6-jadvalda keltirilgan.


5-jadval

SUQT enining o‘lchamlari

SUQT (aerodrom sinfi)

A

Б




В

Г

Д

Е

SUQT eni, m

60

45




42

35

28

21

GUQT eni, m

100

100




85

75

75

60


6-jadval

Uchish tasmasi elementlari

Aerodrom sinfi

A

Б

В

Г

Д

Е

Chekka tormozlanish
tasmasi (ChTT) eni, m

75

50

50

30

30



Chekka tormozlanish
tasmasi (ChTT) uzunligi, m

150

150

150

150

150

120

SUQTning hisobiy uzunligini va tegishli enini aniqlab, SUQTning maydoni hisoblab chiqilsin va SUQTning sxemasi taqdim qilinib, SUQT uzunligining standart va hisobiy qiymatlari ko‘rsatilsin. (2-rasm)

2-rasm. Uchish tasmasining sxemasi
1- uchish-qo‘nish tasmasi (UQT), 2- chekka tormozlanish tasmasi (ChTT)
7. Rullash yo‘llarining eni va umumiy maydonini aniqlash
HKning aerodromda harakatlanishi rul bilan boshqariladigan yo‘llar sistemasi bilan ta’minlanadi. HK quyidagi sxema bo‘yicha: SUQT-BRY-MRY-YRY-perronYRY-MRY-BRY-SUQT uzluksiz bir tomonlama harakatlanadi.
BRY – birlashtiruvchi rullash yo‘llari; MRY – magistral rullash yo‘llari; YRY – yordamchi rullash yo‘llari.
Birlashtiruvchi rullash yo‘llari (oddiy va tezyurar), odatda, SUQTning o‘rtasiga nisbatan simmetrik joylashtiriladi. Ularning soni aerodrom sinfini aniqlaydi va foydalanilayotgan HK guruhining soniga bog‘liq bo‘ladi.
A, Б, В sinfli aerodromlarda RY ni joylashtirish sxemasi 3-rasmda keltirilgan. RY ning eni quyidagi formuladan topiladi:
Brd═Bk + Bt+Bpn+2(C1+C2) (11)
Brd (ИЛ-96)═10.4+ 0.8+0.48+2*(1.7+2.5)=20.08 m
Brd (ИЛ-86)═11.2+ 0.9+0.48+2*(1.7+2.5)=20.98 m
Brd (ИЛ-62)═6,8+ 0.8+0.3+2(1.7+2.5)=16,3 m
Brd (ТУ-204)═8.3+ 0.7+0.39+2(1.2+2.0)=15,79 m
IZOH: Rullash yo’lagining kengligini tanlashda yuqorida hisoblangan HKlarga moslaridan eng katta qiymatni olamiz. Demak rullash yo’laklarining eni Brd =20.98metr deb qabul qilamiz. Bu yerda: Bk - shassi izlari orasi (koleyasi); Bt - shassi aravachasi kengligi; Bpu pnevmatik shina eni; C1 - asosiy tayanchdagi tashqi g‘ildirakdan RY chetigacha bo‘lgan ruxsat etilgan eng kam masofa C2 - rullash jarayonida asosiy tayanch markazining RY ning o‘q chizig‘idan oqishining statistika bilan asoslangan hisobot qiymati (1-ilova).



3- rasm. RY ning enini aniqlash uchun hisobiy sxema.
Turli yuklamalar qoplama chetining mustahkamligini hisoblab topilgan C1 va C2 parametrlarning qiymatlari va HK sini rullashda o‘q chizig‘idan oqishlarning (tajriba o‘lchamlar) statistik qayta ishlangan qiymatlari 7- jadvalda keltirilgan.
7-jadval

HK guruhlari

C1 , m

C2 , m

I

1,7

2,5

II

1,2

2,0

III

0,5

1,5

IV

0,5

1,0

HK sini o‘z dvigateli kuchi bilan yurgizib rullaganda issiq gaz oqimlari ta’sirida RY ning yonidagi grunt uchastkalar buzilishi oldini olish va dvigatel soplosiga grunt zarralari kirib qolish ehtimolini yo‘qotish maqsadida RY ning ikki chetidagi grunt mustahkamlanadi va uning eni quyidagicha bo‘ladi: MRY va BRY lari A va Б sinflar uchun: 9 m; B sinf uchun 5 m; YRY lari A, Б va B sinflar uchun 2 m ni tashkil etadi.


  1. sinfli aerodrom uchun


Б sinfli aerodrom uchun




  1. sinfli aerodrom uchun


4-rasm. Xar xil sinfdagi aerodromlar uchun RYning joylashishi sxemasi
1-SUQT, 2-MRY, 3-Tezyurar RY, 4-Oddiy RY (3 va 4 birgalikda bog’lovchi rullash yo‘laklari).
RY ning jami maydonini aniqlash uchun hisobiy ko‘rsatkichlar 8-jadvalda berilgan.
8-jadval

Hisobiy ko‘rsatkichlar




HK guruhi

I (6,7)

II (5)

III (6,7)

RY ning SUQT ga birikish burchagi

30

30

45

Ko‘rsatkichlar




Aerodrom sinfi

A

Б

В

MRY va SUQT orasidagi masofa, m

150

190


150

190


150

190



Rullash yo‘llarining kerakli soni aniqlansin va umumiy egallagan maydon hisoblab chiqilsin:
MRY + ∑BRY + ∑YRD (12)
OBRY=2*150=300 m
TBRY=8*300=2400 m
MRY=4666.02m
S=(300+2400+4666.02)*20.98=152329.3 m²
8.Perronda havo kemalari (HK) ning turish joylari (TJ) ning kerakli sonini aniqlash, perronda HK larini joylashtirish sxemasini tanlash va perron maydonini hisoblash
Yo‘lovchilar perronidagi samolyotlar turish joylarining soni “tig‘iz” paytda samolyotlar harakatlanishining berilgan jadalligidan va turish joyidagi bitta joyning o‘tkazish qobiliyati koeffitsienti (Kpr) dan kelib chiqib HK guruhlariga ko‘ra aniqlanadi:

= *2.9+ *2.9+ *2.2+ *2.9 =27.25≈28 ta
Bu yerda:
– HK ning i-guruhi uchun turish joylarining soni;
– HK ning i-guruhining bir soatdagi eng katta jadalligi;
- HK ning i-guruhining o‘tkazish qobiliyati koeffitsienti (1-ilova).
; ; ;
Perrondagi HK turish joylarining soni aniqlangandan keyin ularni joylashtirish sxemalari ishlab chiqiladi. Perronning joylashtirish sxemalari 5-rasmda berilgan:

5-rasm. Perron joylashtirish sxemasi.
Sxemada perron maydonini hisoblash uchun tegishli o‘lchamlar qo‘yib chiqilsin. Perronlar va TJ maydonlarini loyihalashda qisman universal turish joylarini qo‘llash zarur, ya’ni berilgan guruhdagi HKning o‘lchamlari uchun turish joylari HK ning eng katta turiga ko‘ra aniqlanadi.
Bitta TJning gabaritlari quyidagi formulalar bo‘yicha aniqlanadi:
IL-86 D=57+7.5=64.5m
(14) L=59.5+2+2=63.5m
Bu yerda:
, – TJning uzunligi va eni;
, – HK qanotining qulochi va uzunligi.
– havfsizlik gabariti (9-jadval bo‘yicha aniqlanadi.)
Turish joyiga kirish va chiqish uchun samolyotni perronda yurgizib boriladigan yo‘llarning eni quyidagi formula bo‘yicha maksimal belgilanadi (eng katta HK uchun):
(15) Bu yerda: – HK ni harakatlanish o‘qidan ehtimoliy chetga tortib ketishga qoldiriladigan zahira (10-jadval bo‘yicha aniqlanadi.):
=57+2*3.75+2*5-4=70.5 m
9-jadval

To‘xtab turgan HK qanoti (gabariti) ning eng chekka nuqtasigacha bo‘lgan masofa, m

HK guruhi uchun xavfsizlik gabariti, m


Download 1.13 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling