K. S. Sodiqova Mirzo Ulug’bek nomidagi O’zbekiston

To’liqsiz dominantlik holatda belgilarning irsiylanishi.
34-masala*. Qo’ng’ir tolali g’o’za o’simliklari oq tolali o’simliklar bilan chatishtirilganda, F₁ o’simliklari novvot rang tolali bo’lgan. F₁ o’simliklari qo’ng’ir tolali va oq tolali o’simliklar bilan qayta chatishtirilganda, har ikki holatda ham tola rangi bo’yicha ajralish ketgan. F₁ o’simliklari qo’ng’ir tolali o’simliklar bilan qayta chatishtirilganda F_B da olingan o’simliklarning 1/2 qismi qo’ng’ir va 1/2 qismi novvot rang tolali bo’lgan. F₁ duragaylari oq tolali o’simliklar bilan qayta chatishtirilganda esa F_B da 1/2 qism novvot rang tolali va 1/2 qism oq tolali o’simliklar olingan. Belgining irsiylanish qonuniyatini aniqlang. Novvot rang tolali o’simliklar o’zaro chatishtirilsa keyingi avlodda fenotip bo’yicha qanday natija olish mumkin?
Masalaning yechilishi:
Belgi Gen
Qo’ng’ir tola Fr^Br
Oq tola Fr^br
Novvot rang tola Fr^Br Fr^br
qo’ng’ir tola oq tola

P ♀ Fr^Br Fr^Br X ♂ Fr^br Fr^br

g Fr^Br Fr^br
F₁ Fr^Br Fr^br - novvot rang tola
Tolaning qo’ng’ir rangini rivojlantiruvchi dominant Fr^Br geni tolaning oq rangini rivojlantiruvchi retsessiv allel - Fr^br ustidan to’liqsiz dominantlik qilganligi sababli geterozigotali genotip - Fr^Br Fr^br yangi fenotipning (novvot rang tolaning) rivojlanishiga olib keladi.
novvot rang tola qo’ng’ir tola
P ♀ Fr^Br Fr^br X ♂ Fr^Br Fr^Br
g Fr^Br , Fr^br Fr^Br
F_B Fr^Br Fr^Br - qo’ng’ir tola
Fr^Br Fr^br - novvot rang tola
F_B da ikkita fenotip - qo’ng’ir tolali va novvot rang tolali o’simliklar hosil bo’ladi. Nisbat 1 : 1. To’liq dominantlikdan farqli o’laroq, geterozigotali genotip yangi fenotip beradi.
novvot rang tola oq tola
P ♀ Fr^Br Fr^br X ♂ Fr^br Fr^br
g Fr^Br , Fr^br Fr^br
F_B Fr^Br Fr^br - novvot rang tolali
Fr^br Fr^br - oq tolali nisbat 1 : 1
novvot rang tola novvot rang tola

P ♀ Fr^Br Fr^br X ♂ Fr^Br Fr^br

g Fr^Br , Fr^br Fr^Br , Fr^br
F₂ Fr^Br Fr^Br - qo’ng’ir tola
Fr^Br Fr^br - novvot rang tola
Fr^Br Fr^br - novvot rang tola
Fr^br Fr^br - oq tola nisbat 1 : 2 : 1
To’liqsiz dominantlik holatida ikkinchi avlodda genotip va fenotip bo’yicha uchta sinf hosil bo’ladi, ularning nisbati 1 : 2 : 1.