Kadirov javohir yaxshimurat ulí “imaratlardíŃ injenerlik kommunikaciyalarín joybarlawda alternativ energiyalardan paydalaníW”

Izertlewdiń obekti retinde ápiwayı konstruksiyaǵa iye bolǵan, truba sıyaqlı vakkumlı quyash kollektorları qabıl etilgen.
Izertlewdiń predmeti quyash energiyasınan paydalanıwshı turar-jay ımaratlardı ıssı suw menen támiynlewge xızmet etiwshi quyashlı kollektorlar quraydı.
Izertlewdiń maqseti joqarı nátiyjeli quyash kollektorlardı analizlew hám turaq-jay imaratlardı ıssı suw menen támiynlew.
Izertlewdiń wazıypaları:
• ımaratlardı ıssı suw menen támiynleytuǵın joqarı nátiyjeli quyash kollektorlardı analiz qılıw;
• ámeldegi ádebiyatlar hám internetten paydalanǵan túrde temanıń úyrenilgenlik dárejesin anıqlaw;
• quyash kollektorlarında ıssılıq tasıwshısınıń natiyjeliligin asırıw, ıssılıqtı stratifikaciyalı akkumulyaсiya qılıw hám ıssılıq tasıwshısınıń ÍSÍTÍW temperaturasın retlew ushın óz-ózin tártipke salıwshı aktiv elementlerdiń principial sxemaları hám konstrukciyaların salıstırıw;
Izertlewdiń ilimiy jańalıǵı: Quyashlı ıssılıq akkumulyatorlarınıń ámeldegi konstruktiv sheshimleri analiz etildi hám joqarı natiyjelilileri anıqlandı;
Quyash kollektorlarınıń absorbcion ústlerin tańlawdaǵı konstruktiv parametrler sheshimleri anıqlandı.
Izertlewdiń tiykarǵı máselesi: Imaratlardı ıssılıq penen támiynlew ushın joqarı nátiyjeli quyashlı kollektorlardı islep shıǵıwda qolaysız hawa rayı sharayatların esapqa alıw hám de jaz hám qıs máwsiminde ıssılıqtan paydalanıwdan ibarat.
Izertlewdiń boljawı: Izertlewdiń tiykarǵı máselesinen kelip shıqqan halda jumısshı gipoteza retinde imaratlardı ıssılıq penen támiynlew ushın joqarı nátiyjeli quyashlı kollektorlardı analiz qılıwǵa tiykarlanıp, jıl dawamında bul quyashlı kollektorlar alternativ energiyanıń bir bólegin paydalanǵan halda, energiya únemlew talapları shama menen oylandı.
Izertlew teması boyınsha ádebiyatlar túsindiriwi. Búgingi kúnge shekem quyash energiyasında isleytuǵın ıssılıq támiynatı sistemalarınıń natiyjeliligi hám isenimliligin asırıw mashqalası qayta tiklenetuǵın energiya derekleri milliy laboratoriyasında (NPEL, AQSh), Íssılıq energiyası texnologiyaları institutında, Kassel universitetinde (Kassel, Germaniya) hám basqa kóplegen ilimiy oraylarda úyrenilip atır. Házirgi waqıtta jańa texnologiyalar járdeminde quyash ÍSÍTÍW sistemalarınıń natiyjeliligi hám isenimliligin asırıw boyınsha izertlewler FiveStar (KPH), Viessmann (Germaniya) hám GREEN one TEC (Avstriya) de alıp barılǵan. Jaqın qońsılas mámleketlerde bir qatar akademikalıq institutları, ilimiy- izertlew hám proektlestiriw institutları, sonıń menen birge islep shıǵarıw shólkemleri quyash energiyasında isleytuǵın ıssılıq támiynatı sistemaların islep shıǵıw hám ámeliyatqa engiziw menen shuǵıllanbaqda. Olar arasında Rossiya Ilimler akademiyasınıń Birlesken joqarı temperaturalar institutı, MEI Milliy izertlew universiteti hám G.M. Krjijanovskiy atındaǵı Energetika institutı (ENIN, Rossiya Federaciyası), Kiev milliy qurılıs hám arxitektura universiteti hám KievZNIIEP institutı (Ukraina), TbilZNIIEP institutı (Gruziya) hám basqalar bar. Quyash energiyasında isleytuǵın ıssılıq támiynatı sistemaların jaratıw hám natiyjeliligin asırıw tarawında ilimiy izertlewler B.V.Tarnijevskiy, O.S.Popel, V.I.Vissarionov, B.I.Kazandjan hám V.A.Butuzov (Rossiya Federaciyası), M.D.Rabinovich, A.R.Fert hám N.V.Xarchenko (Ukraina), N.V.Meladze (Gruziya), R.B.Bayramov hám A.D.Ushakova (Turkmenistan Respublikası), A.I.Ismanjanov (Qırǵızstan Respublikası), R.A.Zaxidov, R.R.Avezov hám Ye.A.Nasonovlar (Ózbekstan Respublikası) baslıqlıǵında orınlanǵan.