Kafedrasi mavzu

Radiatsiya darajasining transport vositalari va pana joylar tomonidan kuchsizlanish koeffitsienti, Kuchsizlanish.

Transport vositalari va pana joylarning nomi

Kuchsizlanish

Zararlangan ochiq xandaqlar, transheyalar. Radiofaol moddalardan holi qilingan ochiq xandaqlar, transheyalar. YOpik transheyalar. Kirish bloklari yog‘och-taxtadan ishlangan pana joylar va transheyalar (blindajlar). Toshdan yasalgan bir qavatli uylar. Toshdan yasalgan ikki qavatli uylar. SHu uyning erto‘lasi. Toshdan yasalgan uch qavatli uylar. SHu uyning erto‘lasi. Taxtadan qilingan uylar (bir qavatli). SHu uyning erto‘lasi. Avtomobil. Zirhli transporterlar. Tanklar

3 20 50 500 10 15 100 20 400 2 7 2 4 10

Tashqi nurlanish ta’siri natijasida shaxsiy tarkibda bo‘ladigan safdan chiqish miqdorini aniqlash.
Shaxsiy tarkib radiofaol moddalar bilan zararlangan joylarda bo‘lganda, xavfsiz radiatsiya dozalaridan yuqori dozalarni olganda ular nurlanish kasalligiga yo‘liqadilar.
Shuning uchun, shu joylarda harbiy qism, bo‘linmalar harakat qilganda shaxsiy tarkib tomonidan sanitar yo‘qotishlar bo‘lishini taxminan 3-jadval yordamida aniqlash mumkin.
Buni aniqlashdan oldin, shaxsiy tarkib tomonidan birinchi marta olingan nurlanishdan qolgan qoldiq dozani qaytadan olgan dozaga qo‘shish kerak.
Qoldiq radiatsiya dozasini nurlanish olgan vaqtdan o‘tgan vaqtga qarab aniqlash mumkin:
Kimyoviy sharoitni baholash quyidagicha o‘tkaziladi:
1. Kimyoviy zararlanish o‘chog‘i kartaga razvedka ma’lumotlari to‘liq olib bo‘lingandan so‘ng chizib ko‘rsatiladi va zaharlovchi moddalar bulutining taxminiy ichkariga tarqalishi hamda uning turg‘unligi ko‘rsatiladi.
Dushman tomonidan kimyoviy qurol zarbasiga uchragan joylar kartaga ko‘k qalam bilan aylana shaklida (aviatsiya tomonidan qo‘llanilganda oval shaklida) chiziladi, strelka bilan ko‘rsatilgan yo‘nalishlar esa zararlangan bulutlar yo‘nalgan

3 - rasm. Kimyoviy zararlangan tumanni kartaga chizish.
Aylana ichi yoki oval shakl ichi sariq rangga bo‘yaladi.
Buning yoniga qo‘llanilgan zaharlovchi moddaning turi, qo‘llanilgan vosita hamda uning qo‘llanilgan vaqti yoziladi.

Xulosa
Biz bilamizki Akselterror operatsiyalarini o‘tkazishning o‘z maqsadlari bo‘lib: xalqaro terrorizm va ekstremizm tashkilotlari harbiy tuzilmalarining tarqalishini cheklash, kuchsizlantirish va yo‘q qilish; qonunchilik va huquqiy tartibni tiklash; umumiy xavfsizlik va barqarorlikni ta’minlash; O‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi va amaldagi qonunchiligi asosida yagona strategik rejalashtirish doirasida tinch aholiga zarur bo‘lgan yordamni ko‘rsatilishi va qurolli nizoni keng miqyosda bartaraf qilinishi uchun sharoitlarni yaratish hisoblanadi.
Akselterror operatsiyalarini o‘tkazishda jangovar ta’minotnig razvedka va qo‘riqlov turlari vazifalarini bajarilishining huquqiy rejimi O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti farmoyishlariga asosan va belgilangan me’yoriy-huquqiy, rejalashtirish va direktiva (ko‘rsatma) xujjatlariga muvofiq amalga oshiriladi. Toshkent va Surxondaryo viloyatlarida o‘tkazilgan maxsus operatsiyalar tajribasi shuni ko‘rsatadiki, Akselterror operatsiyalarini uning ogohlantirish va bartaraf qilish (oldini olish) bosqichida oqilona tashkillashtirish va uni o‘tkazish, komandirning qobiliyati, uning professional tayyorgarligiga, tajribasiga, har qanday og‘ir va tez o‘zgaruvchan sharoitda tez qaror qabul qila olish qobiliyatiga, bo‘ysinuvilarga o‘z vaqtida jangovar vazifalarni yetkazishi, hamkorlikni, boshqaruvni va har tamonlama ta’minotni benuqson tashkillashtirishiga bog‘liqdir. Akselterror operatsiyalarini o‘tkazishga tayyorgarlik sana’tini va olib borish bilimlarini egallash, ofitserlar tarkibining nazariy tayyorgarligi va birinchi navbatda brigada komandiri va shtab tayyorgarligiga bog‘liqdir.
Ancha ahamiyatga ega bo‘lgan ijrolardan yana biri bu, Akselterror operatsiyalarini tashkillashtirish davrida qo‘yilgan vazifani muvafaqiyatli yechishdir. Birgada komandiri tamonidan qabul qilingan har qanday qaror astoydil puxta o‘ylangan va hisoblar bilan isbotlangan, xarakatning shunaqangi usullarini o‘z ichiga olish kerakki bu dushmanga kutulmagan bo‘lishi, kam kuchlar va kam yo‘qotish bilan uni yo‘q qilishni ta’minlashi shartdir. Shulardan kelib chiqqan holda, Akselterror operatsiyalarida birgada bo‘linmalariga ko‘p funksionalli talablar taqdim etiladi, bu degani brigadaning har-xil turdagi keng spektr vazifalarni yechishga qodirligiga, bu esa jiddiy ravishda ofitserlar tarkibining tayyorgarlik darajasi kengayishi va o‘zgarishini taqoza qiladi. Texnik ta’minotida ham qurolli kuchlarimizning barcha yo‘nalishlaridagidek ta’minot masalalarini xal etishda texnika vositalariga katta ahamiyat berilib ularni takomillashtirish va yangilash soxasida ishlar olib borilmoqda. Shular qatorida texnik vositalardan foydalanish, shaxsiy tarkib oldiga qo‘yilgan vazifalarni o‘z vaqtida va me’yoriy hujjatlarning talablaridan kelib chiqqan holda harbiy qismlarni texnik vositalar bilan ta’minlashda yuqori ko‘rsatkichlarga erishishga omil bo‘lib xizmat qiladi. Ularga o‘z vaqtida texnik xizmat ko‘rsatish, maqsadga muvofiq foydalanish va kelib chiqqan kamchiliklarni har qanday sharoitda ham o‘z vaqtida bartaraf etib texnik vositalarni jangovor shay holatda saqlash shaxsiy tarkibdan yuqori saviyadagi bilim va tajribalarni talab qiladi. 1999 – 2001 yillarda Surxandaryo va Toshkent viloyatlarida noqonuniy qurollangan tuzilmalarni yakson qilish bo‘yicha o‘tkazilgan maxsus operatsiyalarning natijalarini o‘rganishda, maxsus qo‘shinlar harakatini texnik ta’minotini rejalashtirish vaqtida quyidagi xususiyatlarni inobatga olishni: asosiy kuchlardan ajralgan holda jangovar (taktik) harakatlarni olib boruvchi brigadani har bir bo‘linmasini alohida (avtonom tarzda) ta’minlash zarurligini;
Foydalanilgan adabiyotlar