Kartalardagi yozuvlar va geografik nomlarning yozilishi va transkripsiya masalalari

Dunyo bo’yicha geografik nomlarni yozish va undan foydalanish masalasi juda dolzarb masalalardan biri bo’lib, uni yechimini topish uchun maxsus tashkilotlar shug’ullanadi. Qabul qilingan qoida bo’yicha, keng tarqalgan geografik nomlar, qaysi tilda ishlatilsa shu tilda yozish kerak. Masalan, bizning respublikamizda qanday talaffuz qilinsa shunday yozilishi kerak. Masalan, Buxoro, Samarqand, Sirdaryo va h.k.

Yirik davlat nomoyondalari, yirik olimlar, yozuvchi va shoirlar, madaniyat va sport xodimlariga geografik nomlar qo’yiladi. Yirik kutubxonalarda va kartografik korxonalarda geografik nomlar katalogi tuzatilgan, ular tizimli ravishda tartibga solinib, fondi yangilanib turiladi.

Yirik davlat nomoyondalari, yirik olimlar, yozuvchi va shoirlar, madaniyat va sport xodimlariga geografik nomlar qo’yiladi. Yirik kutubxonalarda va kartografik korxonalarda geografik nomlar katalogi tuzatilgan, ular tizimli ravishda tartibga solinib, fondi yangilanib turiladi.

Kartalar katalogida quyidagi ko’rsatkichlar qayd qilinadi:

• geografik obyektning turi (karta, atlas, globus va h.k.);
• nomi (variantlari bilan);
• geografik koordinatalari;
• geografik jihatdan bog’lanishi;
• manbasi, nom qaerdan olinganligi;
• obyektlarni qayta nomlangani;
• qo’shimcha ma’lumotlar.

Aholi yashaydigan joylar ham aholi soniga yoki ma’muriy ahamiyatiga qarab shriftlar tanlanadi. Kartografik shriftlar belgilariga qarab quyidagi gruhlarga bo’linadi:

Aholi yashaydigan joylar ham aholi soniga yoki ma’muriy ahamiyatiga qarab shriftlar tanlanadi. Kartografik shriftlar belgilariga qarab quyidagi gruhlarga bo’linadi:

• harfni qiyaligiga qarab – to’g’ri, qiyali (o’ngga yoki chapga) shriftlar (harflar);
• harflarni kengligiga qarab – tor, o’rtacha va keng;
• ranggini ravshanligiga qarab - och, yarim qora va qora rangli;
• harfni ustini va ostini kichik chiziqcha bilan chizib yozish