O’LAT YUQUMLIMI VA QANDAY TARQALADI?
Bubonik va septik o’lat kamdan-kam hollarda odamdan odamga uzatiladi; kasallanish burga infektsiyalangan kemiruvchilarni chaqib, keyin odamlarni chaqishi paytida sodir bo’ladi. O’latli zotiljamni boshqa odamga yuqtirish uchun odatda kasallikka chalingan odam bilan bevosita va yaqin (2 metr atrofida) aloqa qilish talab qilinadi. O’latli pnevmoniya yuqumli shakl hisoblanadi, chunki kasallangan odamlar nafas chiqarishda havo-tomchi yo’li orqali bakteriyalarni tarqatishi mumkin.
O’PKA O’LATINING YUQUMLI DAVRI
Kasallik aktiv infektsiyaga ega odamlarning nafas tomchilari bilan tarqalishi mumkin. To’liq infektsion davr yakuniy aniqlanmagan bo’lsa-da, o’pka o’latining dastlabki bosqichida (birinchi 24 soat) bemorlar kasallikni tarqalish xavfi yuqori bo’lmaydi. Shu bilan birga, qon yoki yiring yo’talish bilan kechadigan o’pka o’latining yakuniy bosqichida bemorlarda kasallikni tarqatish xavfi juda yuqori bo’ladi.
SHIFOKORLAR O’LAT KASALLIGINI QANDAY TASHXISLAYDI?
O’latning tashxisi kasallangan bemorda qon yoki to’qima (masalan, kengaygan limfa tugunidan aspirat) namunasida Yersinia pestis organizmlarini aniqlashga bog’liq. Diganostik testlar organizmlarni suniy yetishtirish, bakteriyalar sirt oqsillarini namoyish etish yoki bakteriyalarning genetik ma’lumotlarini aniqlashga asoslangan. Shuningdek, organizm antitanalarining infektsiyaga reaktsiyasini aniqlash uchun testlar ham mavjud.
O’latni davolashda antibiotiklar qollash samara beradi. Qo’llaniladigan antibiotiklarga, masalan, Siprofloksatsin, Streptomitsin, Gentamitsin (garamitsin) va Doksisiklin (Vibramitsin, Filiz, atridoks) kiradi. Kasallangan odamlar juda og’ir bo’lib, me’yoriy qon bosimini saqlab qolish uchun preparatlar, kislorod va respirator qo’llab-quvvattlash kabi qo’shimcha terapiyaga muhtoj bo’lishlari mumkin. Yuqumli kasallik tarqalishining oldini olish uchun o’pka o’lati bilan og’rigan bemorlarni davolash vaqtida izolyatsiya qilish kerak.
Do'stlaringiz bilan baham: |