Касб психологияси шахсда касбга доир билим, кўникма, малакаларни шунингдек

амалиётда фойдалана олиши; 
- 
шахснинг касбий шаклланишини ўрганиш; 
- 
касбий фаолиятда касбий тасаввурларни аниқлаш; 
- 
касбий фаолият жараёнида касбий йўналганлигини ташхис қилиш; 
- ўспиринларнинг касбий фаолиятга мутаносиблигини тўғри таъминлаш каби 
кўникмаларга эга бўлиши керак; 
- 
касбий фаолиятда психологик билимлардан фойдаланиш; 
- 
таълим жараёнида касбий мотивларни аниқлаш ва касбга йўналтириш; 
- 
касбий фаолиятда психологик билимларни қўллай билиш малакаларига эга 
бўлиши керак. 
 
III. Асосий назарий қисм (маъруза машғулотлари) 

---

179 
 
1-Модуль. Касбий психология фанининг методологик асослари 
1 мавзу. Касбий психология фанига кириш: фаннинг предмети, 
мақсади, вазифалари ва тадқиқот методлари 
 
Касб психологиясига кириш. Касб психологияси – бу шахсда касбий мақсадларни 
танлаш, касб эгаллаш, мутахассиснинг касбий ривожланишига доир қонуниятларни, 
шунингдек, шахснинг меҳнатга лаёқатлилик даражаларини ўрганувчи психология 
фанининг соҳаларидан бири эканлиги. Касб психологиясининг фан сифатида мақсад ва 
вазифалари. Касб психологиясининг ижтимоий ҳаётда тутган ўрни. Касбнинг психологик 
моҳиятини очишда фанлар интеграциясига асосланувчи комплекс (мажмуавий) методлар: 
генетик ҳолатни, ишчанлик қобилиятини ўрганувчи услублар. Биометрия, биоритмика 
мезонлари ўлчовлари. Кузатиш ва ўзини - ўзи кузатиш. Суҳбат, интервью, сўровнома, 
варақа (анкета). Таржимаи ҳол. Фаолият маҳсулини таҳлил қилиш методи. Эксперимент 
(табиий, лаборатория). Социометрия. Тест (касбий лаёқатни аниқловчи вариантлар).
Биография (таржимаи ҳол) методи. Анкета методи. Проектив методлар. Касбга 
яроқлиликни белгиловчи методлар. Касб психологиясида генетик, праксимметрик, 
психометрик усуллар. Математик статистика методлари (медиана, унификация, ўрта 
арифметик қиймат, ўртача квадрат оғиш, корреляция, дисперсия, Хи-квадрат, Стьюдент 
критерийси, Паскал учбурчаги, факторли (омилли) таҳлил). 
Эмпирик 
материалларнинг 
сифат 
таҳлили. 
Натижаларни 
талқин 
қилиш 
(интерпретация). Натижаларнинг ва 
методикаларнинг ишончлилиги, валидлиги ва
репрезентативлигини аниқлаш усуллари. Шахс ва касб ҳамкорлигининг психологик 
хусусиятлари. Шахс ва касбларга мослашувнинг кўп аспектли психологик асосларини 
ўрганиш меҳнат психологияси билан бир қаторда касб психологиясининг ҳам ўрганувчи 
объекти эканлиги.
Касб психологиясининг бошқа фанлар билан алоқаси. Касб психологиясида жинс ва 
ёш хусусиятлари муаммоси ва унинг ечимини топиш борасидаги изланишлар. Ёшларни 
касб танлашга йўналтириш ижтимоий воқелик сифатида. Юртимизда ёшларни касб-ҳунар 
эгаллашлари борасида олиб борилаётган амалий ишлар.