Kechirganlari

15 
Frenologlar - kishining bosh suyagidagi har bir g^irrasi 
uning ruhiy sifatlarini belgilaydi, deb taTddlovchi qadim zamon 
«olimlari».
107

---

ayanch tus olib, borgan sari ahvoli yomonlashar edi. 
Xolasi awaldan qilib kelayotgan davolari ustiga uni 
issiq vannaga tushirish, vanna ichida uzoq vaqtlar 
otirg'izish, dush va suv ichida yotqizib qoyish yolla- 
rini ham ishlata boshladi. Suv davolariga qo‘shimcha 
ravishda xolasi uni suyuq arpa go'jasi bilan boqib, 
butun badaniga malham yopishtirib qoydi. Bundan 
tashqari xolasi unga har xil bolmag4ir narsalami 
bera boshladi. Har kuni suvga pishishi ustiga yengil 
ovqatlanish, yaraga malham qoyish tajribalarini ham 
qo‘shdi. U bolaning ustidan har kuni xurmachalab 
har xil dorivorlami quyar edi.
Bora-bora Tom bu qiynoqlarning hammasiga 
butunlay farqsiz va iltifotsiz qaraydigan bolib qoldi. 
Bu esa xolasini juda tashvishlantirib, xafa qilar edi.
Har qanday yol bilan bolsa ham Tomni bunday 
hissizlikdan qutqazish kerak edi. Shu vaqt u birinchi 
dafa «og‘riqni bosuvchi» yangi bir dori chiqqanligini 
eshitib, darhol shu doridan anchasini oldirdi. Keyin 
u o‘sha dorini sinab ко‘rib, undan nihoyatda mam- 
nun va rozi boldi: bu dori xuddi suyuq holatdagi 
otga o'xshardi. U suv bilan davolashni yiglshtirib 
qoyib, bor ishonchini shu yangi doriga baglshladi. U 
doridan Tomga bir choy qoshiglni toldirib berdi-da, 
sabrsizlik bilan uning natijasini kuta boshladi. Keyin 
bundan xolaning tashvishlari bir zumgina pasayib, 
joni tinchlandi. Chunki Tomdagi hamma narsaga 
parvosizlik bilan qarash hissiyoti yo'qola boshlagan 
edi. Agar bolani qip-qizil cho‘g‘ bolib turgan ko'mir 
ustiga otqazib qoyilganda ham bu tajribaga shun­
dan ortiq hissiyot tug‘dirmas edi.
Tom qanday bolsa ham endi chinakam harakat 
qilish lozimligini seza boshladi. U o‘z ustida boladi- 
gan qiynoqlardan qutulish uchun har xil yollar 
axtara boshladi-da, nihoyat «haligi «og'riqni bosuv-
108

---

chi» dori o‘zimga juda ma’qul bolib qoldi» degan 
bahonani qilmoqchi boldi. U dorini shunday tez- 
tez so‘ray boshladiki, xolasi zerikib: «Endi bundan 
keyin mendan dori so'rab bezor qilmay, ko‘ngling 
xohlagan vaqtda о‘zing olib ichaver», - dedi. Agar bu 
Sid bolganda edi, kampiming chin shodligiga hech 
qanday tashvish aralashmagan bolar edi. Biroq bu 
ish Tomga aloqador bolgani uchun karnpir sekin-as­
ta shishani kuzatib yura boshladi. Dori chindan 
ham kamayib borar edi, lekin Tomning dori bilan