Keyin bir necha kun yoki bir necha hafta keyin payd

XVII.12. Yorug’ bo'lgan xonalardagi tutunni chiqarib 
yuborish vositalari 
Ma'lumki, yong'in bo'lgan vaqtda undan hosil bo'lgan tutun 
nihoyatda katta hajmni tashkil qiladi. Shuni aytish kerakki, yong'inning 
inson uchun eng zararli omili ham mana shu tutun ta'siridan bukilish va 
zaharlanish, ayniqsa, ko'proq uchraydi. Tu-tunning tarqalish va bukuvchi 
ta'siri natijasida binodagi odamlarni evakuastiya qilish qiyinlashadi va 
alangalanayotgan yerga yetib borishning qiyinlashishi o'tni o'chirishda 
qiyinchiliklar tug'diradi. Tutun, ayniqsa, ko'p qavatli binolarda ko'p 
qiyinchilik tug'diradi. 
Bu tutun va gazlarni eshik va derazalar orqali, shuningdek, aeratsiya 
fonarlari orqali, maxsus konstruksiyadagi tutun chiqarib yuborish 
oraliqlari ta'minlanadi), yengil qulaydigan devorlar (maxsus ishlangan) 
orqali ham chiqarib yuborilishi mumkin. 
Tutun chiqarib yuborish oraliqlari hosil bo'lgan tutunni yonidagi 
xonalarga o'tkazmaslikni ta'minlashi, shuningdek, yong'inni tartibga 
keltirishi, ya'ni yong'inni kerakli yo'nalishga yo'naltirish imkoniyatini 

---

358 
berishi kerak. Yerto'la xonalarda, fonarsiz sanoat binolarida va omborlarda 
tutun chiqarib yuborish teshiklari qo'llaniladi. Bu teshiklarning kesim 
maydonlari hisoblash yo'li bilan topiladi. Yengil qulaydigan devorlar 
konstruksiyalari oldindan hisoblab o'rnatilgan bo'ladi va yong'in natijasida 
hosil bo'lgan gazlar bosimi xavfli vaziyat vujudga keltirsa, bu 
konstmksiyalar 
qulab, 
binoning 
asosiy 
konstruksiyalariga 
zarar 
yetkazmaslikni ta'minlaydi. Yengil qiluvchi konstruksiyalar asosan 
binoning tash-qariga chiqib turgan devorlariga yoki to'siqlariga o'rnatilgan 
bo'ladi. Bular bosim ma'lum miqdordan oshib ketganda bu gazlarni 
chiqarib yuborish imkoniyatini beradi.