Kichik va o`rta guruhlarda musiqa mashg`ulotlarini tashkil etish

Istiqlol sharofati bilan ozbekiston Respublikasida keyingi yillarda muhim siyosiy-ijtimoiy ozgarishlar roy beradi. Xususan, «Talim togrisida» qonun qabul qilinib, 9 yillik umumiy orta talim tizimi joriy etildi. Talimni demokratlashtirish, individuallashtirish, mintaqaviy xususiyatlarni hisobga olish tamoyillari asosida barcha oquv predmetlari, shu jumladan musiqa predmeti boyicha ham yangi oqitish kontseptsiyasi ishlab chiqildi. Bu holatlar milliy musiqa ustuvorligi nuqtai nazaridan qayta ishlab chiqilgan mazkur dasturda ham oz aksini topdi. Jumladan, yangi dasturning tayanch nuqtalari quyidagilar bilan belgilanadi: avvalo saboqda musiqaning muayyan mohiyatini tushunishga yordam beruvchi darslarning muayyan mavzulari har bir chorak uchun belgilangan bosh mavzulardan kelib chiqadi. Ikkinchidan, musiqa tinglash, qoshiq kuylash va musiqa savodi mashgulotlari darsning mustaqil qismi bolib emas balki dars mavzusini ochib beruvchi musiqa faoliyati sifatida qabul etiladi. Uchinchidan, dars mavzusining qiziqarli bolishi va talim samaradorligini oshirish maqsadida raqs va musiqali-ritmik harakatlar, chapakda va bolalar cholgu asboblari-shiqildoq, doiracha, qoshiq va boshqalarda musiqaga jor bolish hamda musiqa ijodkorligi kabi yangi musiqa faoliyatlari qollaniladi. Ushbu faoliyatlar zamirida oyin xususiyatlari mavjudligi tufayli ular oquvchilarda katta qiziqish uygotadi

Binobarin, mashgulotlarda qollaniladigan barcha musiqa faoliyatlari dars mavzusining ajralmas qismi va mantiqan uzviy bulagi sifatida xizmat qiladi. Bu jihatdan «Musiqa madaniyati» predmeti kompleks (integral chiziq aralash) dars tipi mavzuiga boy sunuvchi, ozaro mantiqan boglanuvchi quyidagi musiqa faoliyatlariga amal qilinadi: musiqa idroki (tinglash), kuylash musiqa savodi raqs va ritmik harakallar, chapakda va cholgularda chalish, musiqa ijodkorligi va boshqalar. Musiqa idroki dars mashgulotlarida chalish, musiqa ijodkorligi va boshqalar. Musiqa idroki dars mashgulotlarida yetakchi faoliyat sifatida muhim orin tutadi. U ikki holatda amalga oshadi. Birinchi holatda malim asar tinglanib, idrok etiladi va uning badiiy jihatlari dars mavzuiga doir oddiy musiqiy pedagogik yusinda tavsif etiladi. Tinglash orqali asarni tushunish va ongli idrok etish, asarning musiqiy xususiyatlari (janri, tuzilishi, ifoda vositalari, ijrochiligi) hamda badiiy mazmuni haqida malum bilimlarga ega bolinadi. Ikkinchi holatda musiqa asarlari avval tinglanib, song u yoki bu holati koproq kuylash orqali organiladi, uning badiiy mazmun xususiyatlari amaliy faoliyatlarda ifodalaniladi. Masalan, organiladigan qoshiq avval oqituvchi ijrosida yoki magnit tasmasi orqali bir-ikki marta tinglanadi, asar xususiyati haqida suhbat qilinadi, song organishga kirishiladi