Кимёвий технология асосий жараён ва курилмалари

Issiqlik balansi energiya saqlanish qonuniga tayanib tuziladi, ya’ni: jarayonga kiritilayotgan energiya miqdori G_bosh, unda ajralib chiqayotgan energiya miqdoriga teng bo`lishi kerak:
(1.17)

Demak, chiqib ketadigan issiqlik miqdori, mahsulot va issiqlik eltkich bilan birga chiqayotgan issiqlik miqdorlari yig`indisiga teng.

Energetik balansdan, hamma turdagi energiyalarni kirish va chiqishidan tashqari, suyuqliklarni aralashtirishga yoki gazlarni siqish va uzatish uchun sarflanayotgan mexanik energiya ham hisoblab topiladi.
Issiqlik balansidan kelib chiqqan holda isituvchi bug`, suv va boshqa issiqlik eltgichlar sarfi aniqlansa, energetik balansdan esa – jarayonni amalga oshirish uchun zarur umumiy energiya sarfi topiladi.
Jarayon o`tishi davrida olingan natijaga vaqt va yuza (yoki hajm) birliklarining nisbatiga jarayon intensivligi deyiladi. Jarayon intensivligi vaqt birligida yuza (yoki hajm) birligidan o`tgan energiya yoki massa miqdori bilan xarakterlanadi.
(1.15) formulaga binoan jarayon intensivligi jarayonni harakatga keltiruvchi kuchga to`g`ri proporstionaldir. Jarayon intensivligining mezoni bo`lib, tezlik koeffistienti xizmat qiladi:
(1.18)
bu erda V – massa yoki energiya miqdori; F - massa yoki energiya o`tayotgan yuza;  - jarayon davomiyligi; - harakatga keltiruvchi kuch; R - qarshilik; K – tezlik koeffistienti.

Umumiy holatda jarayonni harakatga keltiruvchi kuch-potenstiallar farqi. Xususiy holatlarda esa, gidromexanik jarayonlari uchun – bosimlar farqi, issiqlik almashinish jarayonlari uchun – temperaturalar farqi, massa almashinish jarayonlari uchun – kontsentratsiyalar farqi.

Jarayonlarnig tezlik koeffistienti moddiy oqimlarning harakat rejimiga bog`liq. Oqimlar harakati esa, gidrodinamika qonunlari bilan aniqlanadi.
Qurilma asosiy o`lchamlarini aniqlash. 1.18 tenglamadan foydalanib uzluksiz ishlaydigan qurilma asosiy o`lchamlari hisoblanadi. Agar, qurilmadan vaqt birligida o`tayotgan muhit hajmi V ma’lum bo`lsa va chiziqli tezligi w berilgan yoki qabul qilingan bo`lsa, qurilmaning ko`ndalang kesim yuzasi F ushbu fomuladan topiladi:


(1.19)

Qurilmaning asosiy o`lchamlaridan biri bo`lgan F (1.19) formuladan aniqlanadi. Cilindr shakldagi qurilmalar uchun uning diametri – D. Yana bir asosiy o`lchamlaridan biri qurilma ishchi balandligi (yoki uzunligi) N. (1.18) formuladan qurilma ishchi hajmi V yoki yuza F topilishi mumkin. Agar, F ma’lum bo`lsa va F = aV bog`liqlikdan (bu erda a – solishtirma yuza) qurilma ishchi hajmi aniqlanadi. So`ng, V kattalik bo`yicha V = F^.N formuladan foydalanib qurilma balandligi N hisoblanadi.