Кимевий технологиянинг жараёнлари ва қурилмалари фанидан ўқув қўлланма


Download 3.57 Mb.
Pdf ko'rish
bet41/115
Sana06.11.2023
Hajmi3.57 Mb.
#1751754
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   115
Bog'liq
Кимевий технологиянинг OQUV QOLLANMA (2)

 
3.5. Центрифугалаш қурилмалари 
Эмульсиядаги суюқлик томчиларни ва суспензиядаги қаттиқ модда 
заррачаларини марказдан қочма кучлар майдонида ажратиб олиш жараёни 
центрифугалаш дейилади. Центрифугалаш жараёни центрифугаларда амалга 
оширилади. 
Центрифугалаш пайтида ҳосил бўлган марказдан қочма кучлар чўктириш 
жараёнидаги оғирлик кучи ва фильтрлашдаги гидростатик кучларга нисбатан 
кўпроқ таъсир қилади. Шунинг учун турли жинсли системаларни ажратиш 
учун қўлланиладиган чўктириш ва фильтрлаш жараёнларига нисбатан жуда 
самарали ҳисобланади. 


81 
Центрифугаларнинг асосий қисми горизонтал ёки вертикал ўққа
жойлашган катта тезликда айланувчи барабан бўлиб, у электр двигателp
ёрдамида айланма ҳаракатга келтирилади. Марказдан қочма куч таъсирида
суспензиядаги қаттиқ модда заррачалари чўкмага тушиб, суюқ фазадан 
ажралади. Суюқ фаза фугат дейилади. Ҳосил бўлган чўкма барабан ичида 
қолиб, суюқ фаза эса ажратиб олинади. 
Турли жинсли аралашмаларни ажратиш принципига кўра центрафугалар 
икки турга бўлинади: 
1. Фильтрловчи центрифугалар 
2. Чўктирувчи центрифугалар 
Фильтрловчи центрифугаларнинг барабани ғоваксимон турли металлардан 
ишланиб, унинг юзасига материал (мато) қопланади. Фильтрловчи 
центрифугаларда суспензия ёки эмульсия марказдан қочма куч таъсирида 
барабан деворларига қараб отилади, бунда қаттиқ модда заррачалари фильтр 
материалларнинг юза қисмида қолиб, суюқ фаза (фугат) бу куч таъсирида 
чўкма қатлами ва фильтр тўсиқлардан ўтади, ҳамда барабандан узлуксиз 
чиқариб турилади. 
Чўктирувчи центрифугаларда барабан яхлит металл пластинкалардан 
қилинади. Бу центрифугаларда босимлар фарқи марказдан қочма куч таъсирида 
ҳосил қилинади. Барабаннинг айланиши натижасида марказдан қочма куч 
таъсирида суспензия ёки эмульсия барабан деворлари томон ҳаракат қилади. 
Зичлиги катта бўлган суюқлик ва қаттиқ фазалар барабан деворлари яқинида, 
зичлиги камроқ бўлган бошқа фаза эса ўқ атрофида йиғилади. 
Иш режимига кўра центрифугалар даврий  ва узлуксиз бўлади. Барабан 
валининг ўрнатилиши ҳолатига қараб горизонтал ва вертикал центрифугалар 
бўлади. Даврий ишлайдиган центрифугаларда чўкма қўл ёрдамида, 
гравитацион куч (оғирлик кучи) ва пичоқ билан туширилади. Узлуксиз 
ишлайдиган центрифугаларда чўкма шнек ёрдамида инерцион ва пулpсацион 
кучлар таъсирида туширилади. 
Центрифугаларнинг иш унумдорлиги ажратилиш коэффициентига 
боғлиқ. Ажратиш коэффициенти центрифугаларда марказдан қочма кучлар 


82 
майдонида ҳосил бўлган кучланиш билан ҳарактерланади. Центрифугада ҳосил 
бўлаётган марказдан қочма кучлар миқдорининг оғирлик кучи тезланишдан 
неча марта кўплигини кўрсатувчи катталик ажратиш коэффициенти 
дейилади ва қуйидаги тенглама ёрдамида аниқланади: 
k
a
= w
2
/ r g 
бу ерда r - барабан радиуси; w - айланаётган барабаннинг бурчак тезлиги
g - эркин тушиш тезланиши. 
Ажратиш коэффициентига кўра ҳамма центрифугалар икки гурухга 
бўлинади: 
1. Нормал центрифугалар (Ra < 3500). Бундай центрифугалар 
суспензиялардан катта, ўртача ва майдароқ заррачаларни ажратиш учун 
ишлатилади. 
2. Ўрта центрифугалар (Ra >3500). Бундай центрифугалар майда 
заррачали суспензияларни ва эмульсияларни ажратиш учун ишлатилади. 
Саноатда эмульсия ва суспензияларнинг таркибига қараб, уларни
ажратиш учун турли хилдаги центрифугалар ишлатилади. 

Download 3.57 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   37   38   39   40   41   42   43   44   ...   115




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling