Kimyoviy kinetika va kimyoviy muvozanat. Reja. Kimyoviy reaksiyalarning tezligi Kimyoviy muvozanat

Reaksiya uchun massalar ta’siri qonunining matematik ifodasi quyidagicha:
V =k[A]^m[B]ⁿ
Misol-1 Agar 2NO+O₂=2NO₂ reaksiyada gazlar aralashmasining hajmini 2 marta kamaytirsak, N0₂ ning hosil bo‘lish reaksiyasining tezligi qanday o‘zgaradi?
Echish:
[N0] -a bilan, [O₂] - b bilan belgilasak:
V=k[N0]²[O₂]=ka²b bo‘ladi. V=k(2a)²2b=k8a²b bo‘ladi, demak, reaksiya tezligi 8 marta ortadi.
2-misol Na₂S₂O₃+H₂SO₄=Na₂SO₄+H₂SO₃+S
Reaksiyada reaksiyaga kirishuvchi aralashma eritmasi 3 marta suyultirilsa, reaksiya tezligi qanday o‘zgaradi?
Echish: Na₂S₂O₃ – a; va H₂SO₄ ni b bilan belgilaymiz
ν=k[Na₂S₂O₃]*[H₂SO₄]=kab bo‘ladi. Eritma 3 marta suyultirilganligini xisobga olsak:
[Na₂S₂O₃]=(1/3) a; [H₂SO₄]=(1/3) v bo‘lib, u holda
ν =k(1/3) a(1/3)b=k(1/ab) bo‘ladi, demak reaksiya tezligi 9 marta kamayar ekan.
Reaksiya tezligining temperaturaga bog‘liqligi. Oddiy temperaturada N bilan O aralashmasi 6,510⁷ yil davomida birikma hosil qiladi. Agar temperatura 630^o ga kutarilsa 13 sekund davomida portlash bilan birikib suv bug‘i hosil qiladi. Reaksiya tezligini t-ga bog‘liqligini Vant-Goff quyidagicha ta’rifladi.