Kirish asosiy qism kompyuter arxetekturasi

Tashqi qurilmalar.SHK ning tashqi qurilmalari (TQ) – harqanday hisoblash majmuasining tarkibiy qismi, TQ ning narxishaxsiy kompyuter narxining 80 - 90% tashkil etishi mumkun.
Unumdorlik, tezlik, chastota.Zamonaviy kompyuterlaming unumdorligini odatda sekundiga millionlab amalni bajarishi bo’yicha o’lchanadi. O’lchov birligi bo’lib quyidagilar xizmat qiladi:
• MIPS (MIPS - Millions Instruction Per Second) - qayd qilingan vergul (nuqta) shaklida ifodalangan sonlar ustidagi amallar uchun;
• Mflops (MFLOPS - Millions of Floating point Operation Per Second) - suriluvchi vergul (nuqta) shaklida ifodalangan sonlar ustidagi amallar uchun;
Kompyuter unumdorligini hisoblashda kamroq quyidagi o’lchov birliklaridan foydalaniladi:
• Kflops (KFLOPS - KILOFLOPS) unumdorligi past kompyuterlar uchun qandaydir o’rtacha mingta sonlar ustidagi amallami bajarish;
• Gflops (GFLOPS - GIGAFLOPS) - suriluvchi vergul (nuqta) shaklida ifodalangan sonlar ustida sekundiga milliard amalni bajarish.

2.3. Mikroprotsessorlar
Har qanday kompyuteming eng muhim komponenti uning asosiy ko’rsatkichlarini belgilab beruvchi mikroprotsessorlar, tizim chipsetlari va interfeyslaridir.
Mikroprotsessor (MP), yoki Central Processing Unit (CUP), - bajaradigan vazifasi bo’yicha tugallangan dasturiy boshqariluvchi axborotlarga ishlov berish qurilmasi, u konstruktiv jihatdan bitta kata integral sxemada (KIS) yoki juda katta katta integral sxema Ko’rinishida (JKIS) bajarilgan bo’ladi.
Mikroprotsessor quyidagi vazifalarni bajaradi:
• buyruq va operandalar manzilini hisoblash;
• asosiy xotiradan buyruqlarni tanlash va deshifrlash;
• TX dan, MPX registrlaridan va tashqi qurilma adapterlarining registridan axborotlarni tanlash;
• so'rov va buyruqlarni adapterlardan TQ da xizmat ko’rsatishga qabul qilish va ishlov berish;
• axborotlarga ishlov berish va ulami tezkor xotiraga, mikroprotsessor xotirasining registrlariga va TQ adapter registrlariga yozish;
• SHK bloklariga va barcha boshqa qurilma qismlariga boshqarish signalini ishlab chiqarish;
• keyingi buyruqqa o’tish. Mikroprotsessoming asosiy ko’rsatkichlari quyidagilardan iborat:
• razryadligi;
• ishchi takt chastotasi;
• kesh-xotira sig'imi vaturi;
• ko’rsatmalar tarkibi;
• konstruksiya elementlari;
• energiya iste'moli;
• ishchi kuchlanishi va hokazo.