Kirish. Avtomobilning ishonchliligi va uzoq muddatgacha ishlashga yaroqliligiga oid asosiy atamalar va tushunchalar

Baxolash mezonlari
Og’zaki so’rov quyidagi mezonlar asosida baholanadi

t/r	Mazmuni	Ballar
1	Mavzu to’liq ,asosiy fikr va tushunchalar to’la qonli o’zlashtirilishiga erishilsa	5
2	Mavzu asosan,asosiy fikr va tushunchalar qisman o’zlashtirilishiga erishilsa	4
3	Mavzu qisman o’zlashtirilishiga erishilsa	3
4	Mavzuning ba’zi elementlarini o’zlashtirilishiga erishilsa	2
5	Mavzuning o’zlashtirilishi yuqoridagi talablar darajasida bo’lmasa	1

I

Tezkor savollar.
1.Dvigatelning umumiy tuzilishi va asosiy ko‘rsatkichlarini aytib bering.
2.Dvigatelmexanizm va tizimlari haqida ma’lumot bering.

lova-№4
Ilova-№5

Ilova-№6
Rul yuritmasi rul mexanizmidan beriladigan kuchni soshka orqali boshqariluvchi g’ildiraklarning tsapfalariga uzatadi. U tortqi va richaglardan tashkil topgan bo’lib, rul trapetsiyasi shaklini hosil qiladi. Yuritma detallari bamisoli shunday ulanganki, ular boshqariluvchi g’ildiraklarni burganda richag va tortqilar bir-biriga nisbatan birikkan tuzilmalarda turli tomongayengil burila olishi va shuningdek, ular o’z birikmalaridan ma’lum qiymatdagi kuchni uzata olishi kerak. Buning uchun rul yuritmasining tortqilari bir-biri bilan sharnirli ravishda, dumaloq kallakli barmoqlar vositasida biriktiriladi.

Odatda, oz va o’rtacha vaznli o’tag’on hamda barcha og’ir vaznli yuk avtomobillari, shuningdek ko’pincha avtobuslarning rul yuritmasiga kuchaytirgichlar o’rnatiladi. Bunday kuchaytirgichlar avtomobilni boshqarishni osonlashtirib,yengil va qulay burilishini ta’minlaydi. Shuningdek, kuchaytirgichlar avtomobil notekis yo’lda yurganda boshqariluvchi g’ildiraklarning tebranishi natijasida vujudga keladigan turtkilarni rul chambaragiga yumshatiyu o’tkazish vazifasini ham o’taydi. Bundan tashqari, kuchaytirgichlar avtomobilning katta tezligida uning harakat xavfsizligini ham yaxshilaydi. Chunonchi, shinalardan birortasi tasodifan shikastlansa, avtomobilning to’g’ri yo’nalishini va turg’un xolatini saqlab qolishga imkon yaratadi. Shunga ko’ra tezyurar yuqori turkum tasnifiga kiruvchiyengil avtomobillarning rul boshqarmasi ham kuchaytirgich bilan ta’minlangan. Kuchaytirgichlarni harakatga keltiradigan yuritma har xil: gidravlik va pnevmatik bo’ladi.

Gidrokuchaytirgichli rul mexanizmi barcha detallari asosan karter 11 da yaxlit qilib joylashgan bo’lib, vint 12 ning rezbalariga sharchalar 13 joylashtirilgan. Vint bilan gayka 14 porshen - reyka 10 bir-biri bilan tutashgan bo’lib, rul soshkasi 24 ning valida tishli sektor 23 bor. SHarchali gayka 14 porshen - reyka 10 ning ichida qo’zg’almaydigan qilib qotirilgan bo’lib, porshen reyka 10 ning pstki qismidagi tishlari bilan sektor 23 ning tishlari uzunasiga konus shaklida ishlangan. Tishlarning bunday shaklda qilib ishlanishi ularning ilashuvini rostlashga qulaylik yaratadi, chunki reyka bilan sektorning ilashuvidagi konusli tishlari bir-biriga sozlovchi vint yordamida surilsa, tishlar orasidagi tirqish o’zgaradi.

Ilova-№7

Uyga vazifa.
O’tilganlarni takrorlab mavzuga doir qo’shimcha ma’lumotlarni o’zlashtirib yozib kelish.