Kirish Qurilishni tashkil qilish loyihasi

2.1. Qurilish muddatini aniqlash
Qurilis muddati, shu jumladan maydonni tayyorlash (tayyorlov davri) hamda zadellar СНиП1.04.03-85 “Нормы продолжительности строи-тельства и задела в строи-тельстве предприятий, зданий и сооружений ”dan aniqlanadi va 4 jadvalda keltirilgan.
Таблица 4

Продолжительность строительства/Qurilish davomiyligi		Задел в строительстве в % от сметной стоимости/Smeta narhi bo’yicha qurilishdagi zadel % da
Общая/Umumiy	в т.ч. подгот.	1	2	3	4	5	6	7	8
8	2	9	17	28	40	53	66	82	100

2.2. Kompleks oqimning siklogrammasi
Siklogramma - bu majmua qurilishining obektlar bo’yicha mablag’larining taqsimlanishi grafik tasviridir.
Siklogrammaning chap tomonida vertikal bo’yicha obyekt oqimlarining nomlanishi, o’ng tomonida - oqimlar bo’yicha qurilishning narhlari, gorizontal bo’ylab obyektlar qurilishiga ajratilgan kapital mablag’larinig qurilish davrlari (oy, kvartal, yil)lar bo’yicha taqsimlanishi.
Majmuaviy oqim siklogram-masining hisob chizmasi kamida uchta oqimdan iborat bo’lib, unda oqimlar quriladigan obektlarni mo’ljallanishi va oqimni makonda rivojlanishiga qarab guruhlarga taqsimlanadi (asosiy va yordamchi bino va inshootlar, hamda cho’zinchoq kommunikatsiyalar).
2.3. Intensiv moddiy ta’minot hisobi
Qurilishga ajratilgan kapital mablag’larini o’zlashtirish jadalligi har obyekt oqimi bo’yicha unga mo’ljallangan mablag’ qiymati va shu oqimga mos mahsulot chiqarish davri
bilan aniqlanadi (1)

I_i = P_i / T_{прi , (1)}

P₁=56 mlrd. so’m

P₂=3.9 mlrd. so’m
P₃=1.3 mlrd. so’m
P₄=250 mln. so’m
Tпр1=25 oy
Tп1=(25-25)=2 oy
Tпр2=17 oy
Tп2=1 oy
Tпр3=15 oy
Tпр4=15 oy
mln. so’m.
mln. so’m
mln. so’m 25
mln. so’m
2.4. Qurilish taqvimiy rejasi
Qurilish taqvimiy rejasi - bu loyihaning texnologik hujjati hisoblanadi va u majmua tarkibiga kirgan bino va inshootlarning qurilish muddatlarini (boshlanish, tamomlanish), ketma-ketligini hamda o’zaro bog’lanishini aniq-laydi.
Mo’ljallanishi: taqvimiy reja qurilishni boshqarish vositasi hisoblanadi.
Temir yo’l vokzalini qurilishida taqvimiy reja 5-jadval
5-jadval
Календарный план строительства Qurilish taqvimiy rejasi

Комплекс/ Majmua		2014								2015									Сумма/ Yig’indi 10^6 сум
По- ток O-qim	Объект/ Obyekt		1		2		3		4			5		6		7		8
I	Ж.Д. вокзал/ Vokzal		900		4500		5400		5400			5400		5400		5400		3600
			900		4500		5400		5400			5400		5400		5400		3600			P1=36000
II	Магазин/ Magazin		300		450		600		750			450		450		-		-
	Багажное отделение/ Yuk ombori		150		150		300		150			150		-		-		-			900
			450		600		900		900			600		450		-		-			P2=3900
III	Площадка отдыха/ Dam olish maydoni		50		150		300		150			150		-		-		-			500
	Автостоянка/ Avto to’xtash joyi		50		100		100		100			50		-		-		-			400
	Дороги/ Yo’llar		50		100		100		100			50		-		-		-			400
			300		500		600		500			300		-		-		-			P3=1300
IV	Трансформаторная/ Transformator		21		28		32		28			21		-		-		-			130
	Коммуника-ции/ Kommunika-tsiya		17		22		22		22			17		-		-		-			200
	Водоснабжен ие/ Suv tarmog’i		19		38		36		38			19		-		-		-			150
	Электри-чество/ Eletr tarmog’i		34		36		40		36			34		-		-		-			150
	Канали-зация/Oqava quvuri		19		34		44		34			19		-		-		-			150
	Телефонные сети/ A’loqa tarmog’i		14		28		16		28			14		-		-		-			100
			120		180		180		180			120		-		-		-			P4=780
Комплекс/Majmua		1620		5630		6780		6830			6270		5850		5400		3600			∑P=41580

3.To’rsimon grafik
To’rsimon rejalash va boshqarish uslubi (TRB) asosida to’rga o’xshash grafikni tuzish yotadi. Qurilish ishlarining baja-rilish ketma-ketligini va o’zaro bog’lanishini belgilash maqsadida to’rsimon grafik tuziladi. Ip va bo’g’inlar to’r tashkil qilgandek jarayonlar (bu yerda qurilish davrlarida bajariladigan yoki alohida ishlari va ularning to’plami)ni aks etadigan grafikni to’rsimon grafik yoki to’rsimon model deb, ataladi.
Siklogramma hisob sxemasi asosida ishlab chiqilgan taqvimiy rejani batafsilroq siklga keltirish to’rsimon modelda amalga oshiriladi. Asos sifatida siklogrammaning vaqtga bog’liq parametrlari amalga oshirilishi shart bo’lgan chegaralanishlar sifatida olinadi.
To’rsimon grafikdan moddiy-texnik resurslarning taqsimlanishi bo’yicha ma’lumotlar olish mumkin.
To’rsimon grafik bir yoki ko’p maqsadni nazarda tutgan jarayonlar va ularni o’zaro bog’lanishida ifodalaydi. Odatda ko’p maqsadli to’rsimon grafiklarni bir maqsadga keltirish imkon aksariyat hollarda topiladi.
To’rsimon grafk aksariyat hollarda hisob yoli bilan aniqlangan ishlarning, qurilish bosqichlarining hamda umuman qurilishning muddatlarini o’z ichiga oladi. Buning uchun to’rsimon grafik tarkibida ish deb, ataladigan yoylar va voqelardan iborat.
Voqea - bu qandaydir jarayon, mehnat jarayonini (ishni) shu zahoti ro’y berishi va u shu jarayonning boshlanishi va tugallanishidagi borliq, berilgan narsa sifatida namoyon bo’ladi. Barcha ish voqedan boshlanadi va voqea bilan tugallanadi, yani ish jarayon sifatida boshlanish va tugash bilan chegaralangan.

8-rasm. Voqea turlari

Bevosita avvalida ish bo’lma-gan voqea boshlang’ish deb nom-lanadi, o’zidan keyin bajariladigan ishlari bo’lmagan voqea yakuniy deyiladi. Agar voqea na boshlang’ich na yakuniy bo’lmasa u oraliq bo’ladi. Bular mos ravishda 1, 6 va 2,3,4,5 inchi voqealar.
Ish – bu o’zini amalga oshirilishi uchun resurslar mavjudligini talab qiladi. To’rsimon grafikning barcha ishlari bir-biriga nisbatan berilgan, avvalgi va keying deb, nomlanadi (tasniflanadi).

9-rasm. Ish turlari

Yo’l - bu ishlarning voqealar orasidagi izluksiz texnologik ketma-ketligi: boshlang’ichdan yakuniygacha – to’liq; boshlang’ichdan berilgangacha – avvalgi va berilgandan yakuniygacha – keyingi. To’liq ishlarning eng uzun(lar)i kritik, qolganlari esa kritikosti yoki nokritik yo’llar deb, nomlanadi.
Yo’l uzluksiz ketma-ketlikni tashkil etgan ishlar muddatlarini yig’indisiga teng.
T = , (2)
Rasm 8da sakkizta ish, bitta bog’lanish va oltita voqealardan iborat. Grafikda yettita yo’lni ko’rish mumkin: 1-2-3-4-6; 1-3-5-
Yo’l - bu ishlarning voqealar orasidagi izluksiz texnologik ketma-ketligi: boshlang’ichdan yakuniygacha – to’liq; boshlang’ichdan berilgangacha – avvalgi va berilgandan yakuniygacha – keyingi. To’liq ishlarning eng uzun(lar)i kritik, qolganlari esa kritikosti yoki nokritik yo’llar deb, nomlanadi.
Yo’l uzluksiz ketma-ketlikni tashkil etgan ishlar muddatlarini yig’indisiga teng.
T = , (2)
Rasm 8da sakkizta ish, bitta bog’lanish va oltita voqealardan iborat. Grafikda yettita yo’lni ko’rish mumkin: 1-2-3-4-6; 1-3-5-6; 1-2-4-6; 1-2-3-5-6; 1-2-3-4-5-6; 1-2-4-5-6; 1-3-4-5-6. Birinchi yo’l eng uzun bo’lgani uchun u kritikdir.

10-rasm. Kritik va nokritik yo’llar

Yo’lni kritik deb nomlanishiga, avvalom bor, faqat u qurilishning umumiy muddatini belgilaydi, undan o’laroq, shu yo’lda joy olgan ishlar to’plamidan yetakchi, muddatiga rioya qilish shart bo’lgan ishlarni aniqlab beradi. Kritik yo’ldan joy olgan ishlar ham kritik ishlar hisoblanadi.

Suning uchun ham to’rsimon grafikni tuzish va hisoblashda quyidagi tushunchalar alohida o’rin olgan:

• 
  Ishning erta boshlanishi- muddatidan oldin ushbu ishni boshlab bo’lmasligini anglatadi
  

T_jk^eb = T_ij^eb + t_ij , (3)
Agarda avvalgi ishlar soni ij>1 bo’lsa, unda
T_jk^eb = max{T_jk^eb = T_ij^eb + t_ij}, (4)
Boshlang’ich voqeaning erta boshlanishi T₁^эб = 0.

• 
  Erta tugashi – muayyan ishni shu muddatdan avval tugatish mumkin emas
  
• 
  Agar voqeaga faqat bitta ish kirsa unda shu ishning erta tugash muddati keyingi ishning erta boshlanishiga teng bo’ladi.
  
• 
  Kech boshlanishi – muayyan ishni shu muddatdan kechikib qurilish muddatini o’zgartirmas-dan boshlash mumkin emas
  
• 
  T_ij^kb = T_jk^kt - t_ij , (6)
  
• 
  Agar keyingi ishlar soni jk>1 bo’lsa, u holda
  
• 
  T_ij^kb = min{T_ij^kb = T_jk^kt - t_ij}, (7)
  
• 
  Ishning kech tugashi – qurilishning umumiy muddati o’zgarmasligi sharti bilan ishni eng kech tugashi
  
• 
  T^kt_tugal= T_o(T_dir), (8)
  
• 
  T_jk^по = T_ij^пн - t_ij , (9)
  
• 
  
• 
  Umumiy (to’liq) zaxira - bu ishlarni umumiy muddatini kechiktirmaslik sharti bilan muayyan ishni kechiktirilishi
  
• 
  R_ij=T_jk^kb-(T_ij^eb+t_ij)=T_jk^kb-T_jk^eb), 10)
  
• 
  Hususiy(erkin) zaxira - bu muayyan ishni keyingi ishning boshlanishini o’zgartirmaslik sharti bilan kechiktirilishi
  
• 
  r_ij = T_jk^eb-(T_ij^eb+t_ij)=T_jk^eb-T_ij^et, (11)
  

Ishchilar harakati grafigi xarakteriga ko’ra ishchilarning sonida qisqa muddatli qalqib chiqishlar hamda tushib ketishlarga yo’l qo’ymaslik kerak. Bunday holatlarda vaqt zaxiralaridan foydalanib grafigini asta-sekin ortib borishi, iloji boricha uzoqroq muddatda maksimumi saqlqsh va aste-sekin kamayishini ta’minlash kerak bo’ladi. Va, nihoyat, grafikni umumiy baholash kerak bo’ladi. Buning uchun grafikni hayoliy to’rtburchak holatga keltirish kerak. Buning uchun ishchilar harakati grafigi (kishi-kun o’lchamida umumiy mehnat sarfini ifodalovchi grafik) yuzasini qurilishning umumiy muddatiga bo’linadi. Aniqlangan qiymat to’rtburchakning ordinatasi ishchlarning o’rtacha sonini ifodalaydi. Maksimal smenadagi ishchilar sonini shu qiymatga bo’lsak ishchilardan bir tekisda foydalanish (yoki notekisligi) koeffitsiyentini aniqlaymiz va u 1,8 dan ortiq bo’lmasligi kerak.

4.