Kirish Shavkat Mirziyoev: Yoshlar kelajagi bilan bog‘liq har qanday vazifa birlamchi ahamiyatga EGA. Mavzuning dolzarbligi

I BOB Zamonaviy jamiyatdagi yoshlarni ilmiy tarbiyalashda diniy tashkilotlarning roli va nazariy asoslari
1.1. Yoshlarli vaziyatda o'zini tutish va diniy tashkilotlarning roli
Yoshlarni ilmiy tarbiyalashda diniy tashkilotlarning roli sabablari uning ishtirokchilarining o'ziga xos xususiyatlariga qarab farq qilishi mumkin. Shunday qilib, o'smirlik davrida quyidagilar insonga xos bo'ladi:

• 
  o'z-o'zini hurmat qilishning ortishi (agar u xafa bo'lsa, o'smir uni mojarolar orqali himoya qilishga intiladi);
  
• 
  axloqiy baholash va mezonlarning noaniqligi va ultimatumi (o'smirning qadriyatlariga mos kelmaydigan hamma narsa va hamma narsa tanqid qilinadi);
  
• 
  da'volarning noxolis darajasi - ortiqcha yoki kam baholangan (butun dunyoga biror narsani isbotlash istagi yoki asossiz pessimizm va o'z imkoniyatlariga ishonmaslik);
  
• 
  hamma narsada maksimalizm (ko'pincha boshqalar bilan munosabatlarda keskinlikka olib keladigan "oltin o'rtacha" yo'q).
  

Yoshlarni ilmiy tarbiyalashda Yoshlarng sabablari ham o'ziga xosdir: xarakterlarning noaniq nomuvofiqligi yoki gender farqlari, oilaviy an'analar va qadriyatlarni tushunishdagi nomuvofiqlik (bolalar tarbiyasi, mas'uliyat, majburiyatlarni taqsimlash va boshqalar).
Yoshlarning dinamikasiga qarab ular quyidagilarga bo'linadi:

• 
  keskin(bu erda va hozir sodir bo'ladi, muhim voqealar va qadriyatlarga ta'sir qiladi), misol sifatida: turmush qurgan juftlikda aldash;
  
• 
  cho'zilgan(uzoq vaqt davomida o'rtacha, lekin doimiy, keskinlik bilan davom etadi, shaxs uchun muhim bo'lgan muammolarga ta'sir qiladi) - avlodlar, otalar va bolalarning ziddiyatlari;
  
• 
  sust(intensiv emas, vaqti-vaqti bilan alangalanadi) - xarakter jihatidan bir-biriga mos kelmaydigan odamlarning birgalikda ishlaydigan to'qnashuvi.
  

Bosqichlari va oqibatlari
Har bir qarama-qarshilik, albatta, intensivlik darajasi, davomiyligi va oqibatlari bilan tavsiflangan ma'lum bosqich va bosqichlardan o'tadi:

1. 
   Yashirin, yashirin bosqich Yoshlar ziddiyat. Bu Yoshlarning paydo bo'lishi uchun asos bo'lib, shaxsning biror narsadan noroziligida - jamoadagi maqomdan, adolatsiz ish haqi, biror narsaga egalik qila olmaslikda, boshqalarni noto'g'ri baholashda va hokazolarda topiladi. Agar ichki norozilikni bartaraf etish amalga oshirilmasa, keyingi bosqich rivojlanadi.
   
2. 
   Kuchlanish bosqichi. Mojaro boshlanadi. Bu erda Yoshlar ishtirokchilarining pozitsiyalari va qarama-qarshilikni kamaytirish yoki oshirish imkoniyatlari shakllanadi.
   
3. 
   Qarama-qarshilik bosqichi. Qarama-qarshi munosabatlardagi pozitsiyalarda antagonizm kuchayadi. Faol mojarolar mavjud.
   
4. 
   Yakunlash bosqichi. Tomonlar kelishishga muvaffaq bo'lganda, mojaro to'liq hal qilinadi. Yoki qisman yakunlash - ma'lum bir bosqichda ziddiyat saqlanib qoladi va keskinlik kamayadi. Yoki qarama-qarshi tomonlarning munosabatlarida to'liq tanaffus va chuqurroq darajada nizolar uchun zarur shart-sharoitlar paydo bo'ladi.
   

Yoshlar Yoshlar hal qilish usullari Yoshlar ishtirokchilarining niyatlarini, keskin vaziyatda munosabatlarni o'rnatish strategiyalarini ko'rsatadi:

1. 
   hujum strategiyasi Yoshlar hal qilishning kuchli stsenariysida namoyon bo'ladi. Bu erda faqat o'z manfaatlarini ko'zlab ish tutib, ularni boshqa qarama-qarshi tomonlarga yuklaganlar g'alaba qozonadi. Natijaga erishish vositalari boshqalar ustidan hukmronlik qilish, hissiy bosim, ayyorlik va manipulyatsiyadir.
   
2. 
   Qochish va chekinish strategiyasi. Aslida Yoshlar hal etilmaydi, lekin Yoshlar predmetiga munosabatni e’tiborsiz qoldirish yoki o‘zgartirish orqali uning keskinligi kamayadi. Yoki bu erda nizolashayotgan tomonlardan birining yon berishlari, munosabatlarni saqlab qolish uchun o'z manfaatlaridan chetga chiqishlari mavjud.
   
3. 
   Shartnoma strategiyasi. Tanlov bor optimal yechim muzokaralar tartibi va o'zaro manfaatli natijaga erishish orqali nizo.
   

Mojarolarning oldini olish va oldini olish munosabatlardagi har qanday keskin vaziyatni dastlabki baholash va unga javob berish orqali yordam beradi:

1. 
   Yoshlarni boshqarish Yoshlarning sabablari va uni bartaraf etish yo'llari aniqlangan Yoshlar ishtirokchilarining majburiy uchrashuvlarini o'z ichiga olishi kerak.
   
2. 
   Yoshlarda xulq-atvorning zaruriy printsipi - bu qarama-qarshi tomonlarga hamma tushunadigan va qabul qiladigan umumiy maqsadlarni qo'yishdir. Hamkorlik shu tarzda shakllanadi.
   
3. 
   Xulq-atvorning muhim printsipi - bu nizoni hal qilish uchun vositachining taklifiga rozilik. Bu qarama-qarshilikning bir tomoni ham, boshqa tomoni ham teng darajada ishonadigan bir kishi yoki bir guruh odamlar bo'lishi mumkin. Mediatorning qarori so'zsiz va nizolashayotgan barcha tomonlar uchun majburiydir.
   

O‘zbekiston Respublikasida din davlatdan ajratilgan. Hech bir dinga yoki diniy e'tiqodga boshqalariga nisbatan biron-bir imtiyoz yoki cheklashlar belgilanishiga yo‘l qo‘yilmaydi.Davlat turli dinlarga e'tiqod qiluvchi va ularga e'tiqod qilmaydigan fuqarolar, har xil e'tiqodlarga mansub diniy tashkilotlar o‘rtasida o‘zaro murosa va hurmat o‘rnatilishiga ko‘maklashadi, diniy va o‘zga mutaassiblikka hamda ekstremizmga, munosabatlarni qarama-qarshi qo‘yish va keskinlashtirishga, turli konfessiyalar o‘rtasida adovatni avj oldirishga qaratilgan xatti-harakatlarga yo‘l qo‘ymaydi.
Davlat diniy konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik va totuvlikni qo‘llab-quvvatlaydi. Bir diniy konfessiyadagi dindorlarni boshqasiga kiritishga qaratilgan xatti-harakatlar (prozelitizm), shuningdek boshqa har qanday missionerlik faoliyati man etiladi. Ushbu qoidaning buzilishiga aybdor bo‘lgan shaxslar qonun hujjatlarida belgilangan javobgarlikka tortiladilar.