Kirish texnologik qism

MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………………….…. 2

1. 
   TEXNOLOGIK QISM………………………………………………………….... 5
   

1. 
   NMZda elektr yoyli po’lat eritish pechlarini avtomatlashtirishning ulanish sxemasi tavsifi…………………………..……………………………………………………. 5
   

1.2 Elektr totli po’lat eritish pechlarining elektrod holatini boshqarish rejimlari….........10

1.3.Moy-nasos stantsiyasini boshqarish……………………………………………..…. 12

1.4.Suvni sovutish parametrlarini nazorat qilish……………………………………..….13
1.5.Favfqulodda va ogohlantirish signallarini shakllantirish……………...……….….…13
1.6.Bloklash va himoya signallarini shakllantirish………………………………….…...14
1.7. NMZda elektr yoyli po’lat eritish pechlarini boshqarishda foydalanilgan SIEMENS SIMATIC S7-1500 kontrollerining ish rejimi………………………….…………….….14
II. HISOBIY QISM …………..…………………………………………………………15
2.1 Elektr yoli metal ertish pechini funksional sxemasini Matlab SIMULINK paketida ishlab chiqish…………………………………………………………………………….15
2.2. Pechning uzatish funksiyalari tenglamalari…………………………………………16
2.3 Matlab dasturi SIMULINK paketida elektr yoyli metal eritish pechini boshqaruv tizimini PI , P regeulyator va regulyatorsiz sinovdan o’tkazish…………………………18
2.4.Elektr yuklamalar kartogrammasini qurish……………………………………….....19
2.5. Funksional sxema tasnifi……………………………………………………………23
2.6 Avtomatlashtirish jarayonidagi nazorat o’lchov asboblari ro’yxati…………………25
2.7. NMZ dagi Elektr yoyli metal eritish peching TIA Portal muhitida dasturini yaratish……………………………………………………………………………..….30
2.8.NMZ dagi elektr yoyli metal eritish pechini SIMATIC S7 HMI muhitidagi ishlashi frafikasi…......................................................................................................................35
IQTISODIY QISM…………………………………………………………………
3.1 Iqtisodiyotning texnika taraqqiyotidagi o’rni…………………………………
3.2 Texnik iqtisodiy ko’rsatkichlar………………………………………………
3.3 Amortizatsiya ajratmalari hisobi……………………………………………
3.4 Ishchilarning ish haqlarini hisoblash…………………………………………
3.5 Mutaxassislarning yillik ish haqi fondini hisoblash…………………………

3.6 Ish haqqini hisoblash…………………………………………………………

3.7 Elektr-energiya xarajatlari……………………………………………………
3.8 Ekspluatatsiya xarajatlar smetasi……………………………………………….
3.9 Avtomatlashtirishdan keyingi texnik iqtisodiy ko’rsatkichlar…………………
HAYOT FAOLIYATI XAVFSIZLIGI……………………………………………
4.1 Atrof-muhit muhofazasi………………………………………………………..
4.2 Xavf va zararlarni analiz qilish…………………………………………………
4.3 Elektr xavsizligi...................................................................................................
4.4 Elektr tokidan jarohatlanganda birinchi yordam koʼrsatish choralari.................
4.5 Shovqin va Titrash...............................................................................................
4.6 Sanoat yoritgichlari ……………………………………..……………………
4.7 Ishlab chiqarish korxonalarida shamollatish tizimi …………………………..
4.8 Yong’in xavfsizligi………………………………..……………………………
XULOSA……………………………………………………………………………
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR……………………………………………
KIRISH
O’zbekistonda olib borilayotgan keng qamrovli islohotlarni samarali amalga oshirish hamda Respublikamizning iqtisodiy salohiyatini yuksaltirishda “Navoiy Kon-Metallurgiya Kombinati” davlat korxonasi va Navoiy shahri alohida o’ringa ega. Mustaqillik yillarida “Navoiy Kon-Metallurgiya Kombinati” davlat korxonasi dunyoning ilg’or kon-metallurgiya sanoati kompaniyalari qatoridan munosib o’rin egallab, mintaqadagi eng yirik va ishonchli sanoat gigantlarini biriga aylandi. Ko’p millatli Navoiy shahri aholisining fidokorona mehnati bilan hududda faoliyat ko’rsatayotgan metallurgiya, yoqilg’i-energetika, kimyo, yengil sanoat tarmoqlari, kichik biznes va tadbirkorlik subyektlari hamda ijtimoiy soha obyektlarida qo’lga kiritilayotgan yutuq va marralar respublikamizning umumiy taraqqiyot sur’atlarini oshirishda katta hissa bo’lib qo’shilmoqda.
O’zbekiston budjetining 10 foizi, viloyat budjetining 70 foizidan ortig’i Navoiy kon-metallurgiya kombinatining hisobiga to’g’ri kelmoqda. Kombinat oltin ishlab chiqarishda bugunki kunda dunyoda 10-o’rinda turadi. Butun jahon bo’yicha oltin ishlab chiqarish ko’rsatkichi pasayib borayotgan bir paytda 2026-yilga borib oltin ishlab chiqarishni 30 foizga oshirishni rejalashtirilmoqda. Kombinat metall konstruksiyalari, nostandart uskunalar, turli modentifikatsiyali metall kesuvchi stanoklar, ehtiyot qismlar va boshqalar bo'yicha katta hajmdagi buyurtmalarni bajaradi. Ishlab chiqarishni mahalliylashtirish davlat dasturiga faol kirishib, NKMK metall konstruksiyalari, nostandart uskunalar, ehtiyot qismlar tayyorlash bo'yicha katta hajmdagi buyurtmalarni bajaradi, import o'rnini bosuvchi mahsulotlarni tayyorlaydi. O'zbekiston Respublikasi Prezidentining qarori bilan bajarilishi NKMK topshirilgan mahalliylashtirish loyihalarining ko'pchiligi noyob uskunalar bilan jihozlangan, zamonaviy ishlab chiqarish texnologiyalarini - Navoiy mashinasozlik zavodi IChBda joylashtirilgan. NKMK da mashinasozlik sohasi stanoksozlik bilan taqdim etilgan. Metallga ishlov beruvchi stanoklarning bir nechta modellarda, yog'ochga ishlov beruvchi stanoklar esa ikki modifikasiyada chiqarilmoqda. Shuningdek, aniqligi 5 klassgacha bo'lgan shesternalar tayyorlash bo'yicha buyurtmalar bajarilmoqda. Barcha chiqarilayotgan stanoklarning modellari ta'mirlanmoqda va ularga servis xizmati ko'rsatilmoqda.
Bugungi kunda Navoiy mashinasozlik zavodida 15 ming turdagi mahalliylashtirilgan va import o‘rnini bosuvchi mahsulotlar ishlab chiqarilmoqda. Bu jarayonda zavodning Qo‘ymachilik sexida olib borilayotgan ishlar muhim ahamiyat kasb etadi. So‘nggi yillarda Navoiy kon-metallurgiya kombinati bo‘linmalarida foydalaniladigan sharli tegirmonlar va kon-shaxta uskunalari uchun Quymachilik sexida quyma mahsulotlari ishlab chiqarish hajmini oshirish maqsadida keng qo‘lamli amaliy ishlar amalga oshirildi.Joriy yilda mazkur sexda 25 tonnalik yangi zamonaviy pech ishga tushirildi. Eng muhimi, ushbu pech uchun zarur qoliplash uskunasi bevosita zavodda tayyorlanadi. 3 mln dollar evaziga qurilib foydalanishga topshirilgan yangi pech Quymachilik sexi ishlab chiqarish quvvatini 30 foizga oshiradi yoki yiliga 40 ming tonnaga yetkazish imkonini beradi. Muhimi, pechning ishga tushirilishi bilan 53 ta ish o‘rinlari yaratildi.Ishga tushirilgan pech zamonaviy texnologiyalarga asoslangan asbob-uskunalar bilan jihozlantirilganligi tufayli metall eritish sifati yaxshilanadi. Katta hajmdagi va og‘ir tegirmonlar, tog‘-kon texnikalari uchun ehtiyot qismlar bir marta quyilishi natijasida ish umumdorligi oshadi. Yangi pechda texnologik jarayon avtomatlashtirilgan bo‘lib, metall eritishni to‘liq kuzatib borish imkoni yaratildi.
NMZ ishlab chiqarish birlashmasi maxsuloti NGMK bo’limlarida O’zbekiston Respublikasi Qazilmalarini qazib olish, kon madalarini qayta ishlash korxonaning sanoat , kimyoviy agrar sohalarida o’zining ijobiy tomondan ko’rsatgan. NMZ ishlab chiqarish birlashmasi stanoksozlik ishlab chiqarish maxsuloti Rossiya va boshqa mxrij mamlakatlarda sotilmoqda .zavodda metal quyishdan boshlab tayyor texnalogik linyalarni yig’ishgacha bo’lgan jihozlarni tayyorlash tog’ri sikli amalga oshirish uchun mashinasozlik va taminlash xizmati texnalogik toplamiga ega.
Quymachilik ishlab chiqarishi (modellsh, qoliplash ,quyish termik ishlov berish) Stanoksozlik ishlab chiqarishi (stanoklarni tayyorlash moderenizatsiyalash va tamirlash va ularga servis xizmatini ko’rsatish). Avtotamirlash ishlab chiqarishi (Belazlarni yamz dvigatellarni kon shaxta texnikasini burg’illashqurilmalarinibuldozirlani toliq tamirlash). Mexanik yig’ish sexi (tokirlik,frezalash, yo’nib kengaytirish, sillig’lash tish qirqish stanoklari). Temirchilik tayyorlov sexi (shtamplash ,erkin bolg’alsh, kesish, taxtli shtamplash,bo’kish) Asbobsozlik sexi (shtmplar ,moslamalar, pres qoliblar ,quyma

qoliblar, kesish qoliblar, temik ishlov berish). Qozon payvandlash sexi(qazilmalarni qazib olish va madanlarni qayta ishlash korxonalar uchun texnalagik jihozlarni turli dematrdagi sig’imlarni nostandart jihozlarni va metal konstruksiyalarni ekskavator taminlash) Elektr tamirlash sexi ( ozgaruvchan va doimiy tok dvigitillarni quvvati 2000 kvgacha yuqori voltli dvigatellarni tamirlash rottor vayakrlarni muvozanatlash turlari 3000 dan ortiq bo’lgan rizinatexnik buyumlar ).