Kirish texnologik qism

Hisobiy qism.

2.1 Elektr yoli metal ertish pechini funksional sxemasini Matlab SIMULINK paketida ishlab chiqish.

2.1-rasmda elektr yoyli po’lat eritish pech boshqarish tizimining funksional sxemasi ko'rsatilgan.

Elektr yoyli po’lat eritish pech avtomatlashtirilgan jarayonini boshqarish tizimining uning funktsional diagrammasini va Matlab dasturidagi grafiklarini qurib olamiz.
Ark po'latdan yasalgan pech (P) - elektr eritish pechi, bu termo effektdan foydalana dielektrik metallar va boshqa materiallarni eritish uchun.
Kuchaytirgich (K) avtomatik boshqaruv tizimining elementi bo'lib, uning asosiy maqsadi ijro mexanizmi dvigatelning ishlashi boshlanishidan oldin kirish signalini oshirishdir.
Ijro mexanizmi (IM) - bu elektr signalini siljishini burchak harakatiga o'zgartirish orqali tartibga soluvchi organga ta'sir qiluvchi mexanizm.
Qarshilik termometri (RT) haroratni o'lchash uchun mo'ljallangan datchikdir.



2.2 – rasm pechni boshqarish tizimining funktsional grafigi.


2.2. Pechning uzatish funksiyalari tenglamalari.
Pech
_{ } (1)
_{ } (2)
Patensiometrik ko’prik
_{ } (3)
Kuchaytirgcich
_{ }(4)
Jadval 2.

№	T0	k0	k1	kd	Tm	km	^Tdv	^kdv	F
	C	sm	sm	Sm			C	Sm/vs	Sm
1	2.0	5.0	1.2	0,8	0,01	20	0,05	0,10	1+0,5 t

Pechning avtomatlashtirilgan texnologik boshqaruv tizimi elementlarining funksiyalarini tuzamiz

Potensial ko’prik


_{ } (Proporsional zveno) (5)
Kuchaytirgich :
_{ } (1- tartibli aperiodic zveno) (6)
Reduktor dvigatel :
_{ } (7)
Pech :


_{ } (8)
_{ } (9)




2.3-rasm - Ochiq tizimning vaqtinchalik jarayoni


2.4-rasmda yopiq tizimning blok sxemasi ko'rsatilgan pechni boshqarish.

Yopiq tizimlar uchun uzatish funksiyasi

_{ } (10)


_{ } (11)



2.5-rasm - Ochiq tizimning vaqtinchalik jarayoni
2.3 Matlab dasturi SIMULINK paketida elektr yoyli metal eritish pechini boshqaruv tizimini PI , P regeulyator va regulyatorsiz sinovdan o’tkazish.
Yopiq tizimlar uchun uzatish funksiyasi :
_{ } (12)

P-kontrollerni sintez qilish kerak:

_{ } (13)
sifat mezonini minimallashtirish uchun genetik algoritmga asoslangan:


_{ } (14)

Matlabda kantrollerni qidirish

function [J] = pid_optim (x)
s = tf('s');
plant=8/(0.001*s^4+0.1205*s^3+2.05*s^2+s+8);

Kp = x(1);

cont = Kp;
step(feedback(plant*cont,1));

dt = 0.01;

t = 0:dt:1;

e = 1-step(feedback(plant*cont,1),t);

J = sum(t'.*abs(e)*dt);
End
3- Jadvalda regulyatorli va regulyatorsiz yopiq tizimning sifatini baholash ko'rsatilgan.

	№	Sifat nazorati		Regulyatorsiz	Regulyator bilan
Asosiy	1	O'rnatish vaqti (vaqtni belgilash)	^To'rnatish	30,2 s	32,5 s
	2	oshib ketish (Oshib ketish)	^Pov	80,4%	82,3%
	3	Tebranishlar soni	M	8	9
	4	tebranish	M	66,25%	78,1%
	5	Tebranish chastotasi (tebranish chastotalari)	^ōosc	2	0,17s-1
Qo'shimcha	6	Vaqt yutuqlar birinchi maksimal (cho'qqi vaqti)	Tp	1,58 s	1,51 s
	7	Ko'tarilish vaqti vaqt)	TR	0,556 s	0,527 s
	8	barqarorlik chegarasi		6,56 dB	20,24 dB
				7,55 daraja	inf

Tipik boshqaruvchi va yopiq tizim yordamida yopiq tizimning vaqtinchalik jarayonlarini genetik algoritmga asoslangan aqlli boshqaruvchi bilan taqqoslash.

MatLab muhitida biz yopiq tizimni, genetik algoritmga asoslangan aqlli boshqaruvchi yordamida yopiq tizimni va PI boshqaruvchisi yordamida yopiq tizimni simulyatsiya qilamiz. PID muharririda odatiy kontrollerning parametrik sozlashidan foydalanib, biz mutanosiblik koeffitsienti Kp 0,02 ga, Ki esa 8 ga teng bo'ladi.
2.7. rasm - Berk tizimlarni simulyatsiya qilish natijalari



2.8. rasm - Simuliyatsiya natijasi



2.4.Elektr yuklamalar kartogrammasini qurish
Elektr ta’minoti tizimini loyixalashda korxonaning elektr yuklamalar kartogrammasi hisoblanadi. Korxona yuklamalarini tasviriy ko‘rinishda korxona bosh planida ifodalanishi elektr yuklamalar kartogrammasi deyiladi. Bunda har bir sexning elektr yuklamasi doiralar ko‘rinishida korxonaning bosh planida ko‘rsatiladi. Yoritish yuklammasi esa doira ichidagi sektor ko‘rinishida beriladi. Kartogramma orqali korxona hududida yuklamalar qanday tartibda taqsimlanganini aniqlash mumkin. Bu kartogrammadan asosan bosh pasaytiruvchi podstansiya yoki bosh taqsimlash uskunasini urnini aniqlash maqsadida foydalaniladi. Elektr yuklamalar kartogrammasida har bir sexning aktiv iste’mol quvvati doira yuzasiga keltiriladi.
Elektr yuklamalar markazini aniqlash(EYUM)
X₀ = Σ(R_ri ∙ X_i) / ΣP_pi
Y₀ = Σ(R_ri ∙ Y_i) / ΣP_pi
Bunda R_ri = (R_0,4 + R₁₀ + R_ro)
R_ri1 = 338.4 + 15.1 = 353.5 kVt
R_ri2 = 168.75 + 22.5 = 190 kVt
R_ri3 = 85.05+ 13.0= 98.23 kVt
X₀ = (354.5∙ 4 + 190∙7.2 + 98.25∙ 1.7)/ 642.75
= 4.59 sm=137.8 m
Y₀ = (354.5∙ 3,6 + 190∙2 + 98.25∙ 4,8)/ 642.75
= 3.3 sm=99.3 m
X₀ = 137.8m
Y₀ = 99.3 m
Elektr yuklamalar kartogrammasini qurish
Maksimal quvvatni 5-sex kobul qiladi. R₇ =208.5 kVt, va uni aylana radiusni r₁₀ = 5 sm, deb olsak unda masshtab:

m = 208.5 / (3,14 ∙ 5²) = 2.65 kVt/sm²
Boshqa sexlarni radiuslari quyidagi formula buyicha topiladi:

R₅ = 5sm; r₈ = 4.16 sm; r₉= 3.7 sm;
YOritish iste’moli quvvati buyicha yoritish sektorini aniqlash
P_pi = 360⁰α = 360⁰ ∙ P_o / P_p P_o = α_o – yoritish sektori
P₁₀ = α₁₀ –10 kVli iste’molchilar sektori
Z_0,4 = 360⁰ – α_o – α₁₀–0,4 kVli iste’molchilar sektori
α_osv1 = 360⁰ ∙20 / 208.5 = 34.5 = 34⁰5`
α<sub>osv2</sub> = 360<sup>0</sup> ∙8 / 144 = 20 = 20<sup>0</sup>
α<sub>osv3</sub> = 360<sup>0</sup> ∙30 / 115= 93.9 = 94<sup>0</sup>30`

4-jadval.

№	Sexning nomi	Pyor, kVt	PΣ, kVt	X m	Y m	PΣ X KVt m	PΣ Y kVt m	α grad	r m
1.	5	20	354.5	4	3.6			34^05`	5
2.	8	8	190	7.2	2			20^0	4.16
3.	9	30	98.25	1.7	4.8			94^030`	3.7

2.5. Funksional sxema tasnifi

2.9-rasm funksional sxema
Temir-po`lat xom ashyoni yoyli eritish pechlari avtomatlashtirish obyekti hisoblanadi. Bu yerda eritish pechlari orqali po`latni eritish jarayoni uzluksiz olib boriladi. Avtomatlashtirishning funksional sxemasida apparatlar zanjiri ko’rsatilgan.
Xom-ashyo po`lat mahsulotlar pechga joylashtirilganidan so`ng yoyli eritish pechi ishga tushiriladi. Bu pech elektr tokini po`lat orqali qisqa tutashtirish orqali katta issiqlik ajratiladi va temir-po`lat mahsulotlari eritiladi. Katta issiqlik hosil bo`lishi uchun kislorod kerak bo`ladi. Shuning uchun pech elektrodlariga kislorod yetkazish liniyasi mavjud. Ushbu liniyaga Rosemount 2090F bosim o`lchash qurilmasi va Rosemount 8800 sarf o`lchash qurilmasi o`rnatilgan. Bu qurilmalar ko`rsatkichlari orqali rostlash qurilmasi nazorat qilinadi.
Pechga yetkazib berilayotgan elektr toki tiristorli boshqaruv qurilmasi orqali boshqariladi. Elektrodlarga kiradigan elektr toki liniyasiga quvvat o’lchovchi ПЛГН.991002.032 qurilmasi o`rnatilgan.
Pechda, ayniqsa uning elektrodlarida katta temperatura hosil bo`lganligi sababli, uni sovutish juda muhimdir. Buning uchun suv bilan sovutish tizimidan foydalaniladi. Yoyli pech elektrodlarida suv bilan sovutish liniyasi mavjud, unga suv bosimini o`lchash uchun Rosemount 2090F qurilmasi va elektrodlar korpusiga Rosemount 248 harorat o`lchash qurilmalari o`rnatilgan. Bu orqali rostlash qurilmasi nazorat qilinadi.
Pech elektrodlari doimiy tarzda eritiladigan po`lat ustida ushlab turilmasligi kerak. Shuning uchun elektrodlar muntazam ravishta ko`tarilib tushirilib turiladi. Ularni ko`tarilgan yoki tushirilganligini aniqlash uchun IMC08-04NPPVC0SA00 holat qurilmalari o`rnatilgan.
Pech ichki qismiga bosim o`lchash uchun Rosemount 2090F qurilmasi, Rosemount 248 harorat o`lchash qurilmalari o`rnatilgan. Bu qurilmalar orqali dudbo`ron elektrodvigateli boshqariladi.

Barcha o’lchash qurilmalari boshqarish shitiga, kontrollerga yuboriladi va ma’lumotlar qayta ishlanib, jarayon boshqariladi va nazorat qilinadi. Agarda qiymatlar belgilangan miqdorlardan chiqib ketsa, signalizatsiga ishga tushadi, avariya holatlarida jarayon qurilmalari o’chiriladi.