Anıqlaw janapayınıń toparın ǵoy, naǵız, dál kómekshi sózleri quraydı. Bul janapaylardan ǵoy sózi ózi qatnaslı sózden (bayanlawıshtan) keyin kelip, pikirdi anıq etip beriw ushın qollanıladı: Balalıq minez de óz aldına bir ótkinshi qızıq ómir ǵoy. Batırlıq biziń analarımızdan da shıqqan ǵoy (K.S.). Shay shójeni alajaq bolǵanda men baqırdım ǵoy (J.A.).
Naǵız, dál janapaylarıózleri qatnaslı sózlerdiń aldında kelip, olardıń mánisin dál anıqlap kórsetedi: Sen ózińnaǵız gúres adamısań(I.Yu.). Qaltamnan bir rupiydi alıp qarasam dálózi eken. Mangusta degen maqluq jılannıńnaǵız piri eken (M.S.).
II.4. Kúsheytiw hám modallıq janapayları
Kúsheytiw janapaylarınıń toparın da/de, hám, tap, aq, daǵı, dı/di kómekshi sózler quraydı. Bul janapaylar jeke sóz yamasa gáptiń mánisin k’sheytiw ushın qollanıladı.
Da/de janapayıózi qatnaslı sózlerden keyin keledi. Ol jay gáplerdegi belgili bir sózdiń yamasa birgelkili aǵzalardıń keynine dizbeklesip kelgende, sol sózdiń mánisin basqa sózlerge qaraǵanda kúsheytip kórsetedi: Biz niyet etip barǵan dúkanımızǵa da kire almadıq (Sh.S.). Bul jaǵday Aytbaydıda qorqıttı (A.A.). Adam bende menen sheshilip sóylespeytuǵın bul adamnıńómir súrip atırǵanlıǵın heshkim elestirmedi de, qızıqpadıda (I.Yu.).
Do'stlaringiz bilan baham: |
