Kirisiw Tiykarǵi bólim

Kurs jumısıın' obiekti: Baslawısh klass oqıwshılarında tárbiyalıq jumısların shólkemlestiriwdiń nátiyjeli jolların anıqlaw processi.
Kurs jumısınıń wazıypası:Kóp xanalı sanlar ústide ámeller orınlawdıń wazıypası arifmetikalıq ámeller arasındaǵı ózara baylanıslardı ulıwmalastırıw, sistemalastırıwdan jazba esaplawlardıń ańlı hám puxta kónlikpelerin payda etiwden ibarat.Kópxanalı sanlardı nomerlewge úyreniwde oqıtıwshınıń tiykarǵı wazıypası, yaǵnıy, sanaw birligi-mıńlıq túsinigin qáliplestiriw, klass túsinigi mánisin ashıw hám soltiykarda kópxanalı sanlardı oqıw hám jazıwǵa úyretiw, balalardıń onlıq sanaw sistemasına baylanıslı bilimlerdi, naturalizbe-izlik, sanlardı jazıwdıń mazmunlı prinсipine baylanıslı bilimlerin anıqlaw hám ulıwmalastırıwdan ibarat.
Kurs jumısının' predmeti: Mektepte baslawısh klass matematika sabaqlıqlarındaģı kópxanalı sanlar temasında shınıǵıwlardı teren'nen izertlew hám ko'rip shıg'ıw.
Kurs jumısınıń strukturası: Bul kurs jumısı kirisiw,tiykarǵı bólim, juwmaqlaw ha'm paydalanılg’an a’debiyatlar diziminen iba'rat.
Mámleketimizde 2019 –jıldıń oktyabrinde Ózbekstan Respublikası joqarı tálim sistemasın 2030 -jılǵa shekem rawajlandırıw konsepsiyası qabıllandı. Bul hújjetke intellektuallıq rawajlanıwdı jedellestiriw, básekige shıdamlı kadrlar tayarlaw, ilimiy hám innovciyalıq iskerlikti nátiyjeli shólkemlestiriw hámde xalıq aralıq sheriklikti bekkemlew maqsetinde pán, tálim hám islep shıǵarıw integraciyasın rawajlandırıw sıyaqlı wazıypalar tiykar etip alındı. Konsepsiya mazmunı mámleketimiz joqarı tálim sistemasın reformalawdıń ústin turatuǵın baǵdarların sáwlelendiredi. Ol jaǵdayda joqarı oqıw orınlarında iyelewdiń rejesin keńeytiw hámde tálim sapasın asırıw, cifrlı texnologiyalar hám tálim platformalardı engiziw, jaslardı ilimiy jumısqa tartıw, Innovciyalıq strukturalardı qáliplestiriw, ilimiy izertlewler nátiyjelerin kommerciyalastırıw, xalıq aralıqtán alıwǵa erisiw hámde taǵı basqa kóplegen anıq jónelisler belgilep berilgen. Bulardıń barlıǵı tálim procesin jańa sapa basqıshına kóteriw ushın xızmet etedi.
Mámleketimiz basshısı aytıp ótkeni sıyaqlı, biz keń kólemli demokratiyalıq ózgerisler, atap aytqanda, tálim reformaları arqalı Ózbekstanda jańa Oyanıw dáwiri, yaǵnıy úshinshi Renessans tiykarın jaratıwdı ózimiz tiykarǵı maqset etip belgiledik.Birinshi másele mámleket tálim standartlarınıń YuNESKO tárepinen qabıl etilgen xalıq aralıq tálim klassifikatsiyası standartına sáykes keliwi zárúrshiligi menen baylanıslı. Negizinde, bul xalıq aralıq standartda bilimlendiriw tarawınıń barlıq basqıshlarına tiyisli normalar tiykarınan qanday bolıwı, qaysı tárzde bolsa, joqarı nátiyjelerge erisiw múmkinligi anıq belgilep berilgen. Biziń tálim sistemamızda bul normalar taza. Sonday-aq, jáhán tájiriybesine kóre, milliy tálim standartları óz social, ekonomikalıq hám materiallıq qásiyetlerine iye bolǵan mámleketlikler tájiriybesine emes, bálki xalıq aralıq tálim klassifikatsiyasi standartına tıykarlanıwı zárúr. Sonda jáhán standartları talaplarına juwap bere alatuǵın joqarı maman, básekige shıdamlı kadrlar tayarlaw múmkinshiligi asadı.
Dúnyanıń rawajlanǵan mámleketleri qatarı Ózbekstanda da jigirma jıldan artıq waqıt dawamında — tap ótken ásirdiń aqırlarına shekem 1976 jılda islep shıǵılǵan xalıq aralıq tálim klassifikatsiyasi standartınan paydalanıp kelindi. Biraq dúnya tálim sistemasına kiritilgen keyin jańalıqlar nátiyjesinde bul tiykarǵı konseptual hújjet eki ret jańalandi.Xalıq aralıq standartqa tiykarlanıp hár bir tálim dárejesi ushın tálim programmaları hám olarǵa uyqas túrde ilmiy tájriybe talapları islep shıǵilıwı tálim sapasınıń asıwına tiykar boladı. Tálim sistemasın dárejelerge ajıratıw bolsa onıń úzliksizligi hám izbe-izligin táminleydi. Bul túsinik hám principle xalıq aralıq tálim klassifikatsiyasınıń tiykarǵı wazıypalarınan biri bolıp tabıladı.
Tálimniń tiykarǵı wazıypaların, ámeldegi ilimiy potencial hám bólek adamlardıń uqıpın mámlekettiń, onıń strukturaları hámde ekonomikası tarmaqlarınıń ámeldegi mútajliklerine maslastırıw júdá zárúrli. .Jańa Ózbekstanda tálim sistemasın túpten ózgertiw, onı xalıq aralıq standartlarǵa integraciyalaw, miynet bazarı talabına uyqas maman kadrlar tayarlaw hámde Úshinshi Renessans ideyasın ámelge asaratuģın jańa áwladti kamalģa keltiriw maqsetinde úlken reformalar ámelge asırılıp atır.
Baslawısh matematika kurstıń tiykarǵı ózegi natural sanlar hám tiykarǵı muǵdarlar arifmetikasi dan ibarat.Bunnan tısqarı, bul kursda geometriya hám algebraning tiykarǵı túsinikleri birlesedi. V-XI klaslarda oqıtılatuǵın matematikanıń eń tiykarǵı hám oqıwshılar jasına uyqas bolǵan elementar túsinikleri beriledi. Joqarı klaslarda sol túsinikler keńeytirilgen, tereńlestirilgen hám bayıtılǵan halda oqıtıladı.
Arifmetik material kurstıń tiykarǵı mazmunın quraydı.

1.