Klinik laborator tashxislash va tekshiruv usullari

Rang ko‘rsatkich 0,85-1,05
16

---

Rang ко ‘rsatkich - gemoglobin miqdori va eritrotsitlar soni o‘rta 
sidagi nisbat.U eritrotsitni gemoglobin bilan to‘yinish darajasini 
belgilaydi. 
Rang 
ko‘rsatkichga 
qarab, 
eritrotsitlar 
tarkibidagi 
gemoglabin normal (normoxrom), pasaygan (gipoxrom), 0,8 dan past, 
yoki ortganligin(giperxrom), 1,1 danyuqori aniqlash mumkin.
Gematokrit (haematokritos)
erkaklar - 40-48 %,
ayollar - 36-42 %
Eritrotsitlaming umumiy xajmi (gematokrit ko‘rsatkich), plazma 
va qon shaklli elementlari o‘rtasidagi foizdagi nisbati xaqida ma'lumot 
beradi. Bu qon kasalliklari va boshqa kasalliklarda katta ahamiyatga ega.
Gematokritni sifatiy aniqlash
Gematokrit ko‘rsatkichni aniqlash, to‘g‘ri usulda amalga oshiriladi. 
Eritrotsitlaming umumiy xajmi antikoagulyantlar bilan aralashtirilgan 
qonda tekshiriladi (geparin yoki natriya sitrat eritmasi). Aniqlash 
sentrifugali bo‘laklangan probirkada yoki Panchenkov kapillyarida 
o‘tkaziladi.
Ishonchli gematokrit ma'lumotlar olish uchun, standart sharoit 
sifatida 3000 ob/min 30 min davomida sentrifugalash qo‘llaniladi. 
Ushbu sharoitga amal qiliganda eritrotsitlar orasida suyuqlik qolmaydi, 
suyuqlik ustidan chiqib xam turmaydi.Gematokrit aniqlashni eng qulay 
va aniq usuli gematologik apparatlar yordamida tekshirish xisoblanadi.
Gematokritning miqdoriy tarkibi
norma: Yangi tug‘ilgan chaqaloqda - 44-62 %;
uch oylikda - 32-44 %;
1 yoshda - 36-44 %;
10 y o shda- 37^14%;
erkaklarda - 40-48 %;
ayollarda - 36-42 %.
Gematokrit ко ‘rsatkich ortadi:
• birlamchi va ikkilamchi eritrotsitozlarda;
• degidratatsiyalarda (profuz ich ketishi, qusish bilan kechuvchi, 
oshqozon-ichak kasalliklarida; ko‘p terlash; diabetda);

---

• aylanuvchi plazma umumiy xajmining kamayishida (peritonit, 
kuyishlar).
Gematokrit ко ‘rsatkich kamavadi:
• anemiyalar. Anemiyalarda gematokrit ko‘rsatkich kamayishi, 
eritrotsitlar miqdorining kamayishi bilan paralel kechadi;
• aylanuvchi plazma umumiy xajmining ortishida (yurak-qon 
tomir va buyrak yetishmovchiligi, xomiladorlikning oxirgi oylarida, 
giperproteinemiyalarda);
• surunkali yallig‘lanish jarayonlari, travmalar, och qolish, 
surunkali giperazotemiyada, onkologik kasalliklarda;
• gemodilyusiyada (vena ichiga suyuqlik yuborilganda, ayniqsa 
buyraklaming funksional qobiliyati pasayganda).