Klinik laborator tashxislash va tekshiruv usullari

Urobilinogen (urobilin) tanachalari
Umumiy qabul qilingan metodlar bo‘yicha aniqlanmaydi (6 
mg/sutdan 
kam).Urobilinogen 
tanachalari 
bilirubin 
hosilasi 
hisoblanadi.Urobilinogen 
(mezobilirubinogen, 
urobilinogen, 
urobilinogen IXa) va sterkobilinogendan iborat.
Urobilinuriya (urobilinuria) - siydik bilan urobilinogen (urobilin) 
tanachalari ajralishi oshishi.
Urobilinuriya uchraydi:
•
jigarning parenximatoz shikastlarida (gepatit, sirro z);
• 
gemolitik anemiya;
• 
ichak kasalliklari (enterit, kolit, ichak tutilishi)
• 
qo‘rg‘oshin bilan zaharlanganda.
Urobilin tanachalari mexanik sariqlikda siydikda bo‘lmaydi. 
Ichakning yuqori (ingichka va yo ‘g‘on ichakning boshlang‘ich) 
qismlarida ichak bakteriyalari ta'sirida urobilinogen bogMangan 
bilirubindan hosil bo‘ladi. Urobilinogen bir qismi ichak devori orqali 
so‘rilib qon bilan portal sistemadan jigarga o ‘tadi, umumiy qon oqimida 
to‘liq parchalanadi, natijada siydikka tushmaydi.
So‘rilmagan 
urobilinogen 
ichak 
bakteriyalari 
ta'sirida 
sterkobilinogenga aylanadi. sterkobilinogenning oz qismi so‘rilib, portal 
vena orqali jigarga boradi, urobilinogenga parchalanadi. Sterkobilinogen 
qismi gemorroidal venalar orqali so‘rilib, buyrakdan siydikda ajraladi.
K o‘proq qismi yo‘g ‘on ichak pastki qismlarida sterkobilinga 
aylanib,axlatga normal rang berib, u bilan ajraladi.
Aniqlash usullari
Sifat sinamalari
Urobilinogen 
tanachalarini 
siydikda 
aniqlashda 
Neybauer 
sinamasidan foydalaniladi, urobilin tanachasini aniqlash uchun Florans 
sinamasidan, Bogomolov va boshqa sinamalardan foydalaniladi.
Bogomolov sinamasi (mis sulfat bilan)
10-15 ml filtrlanmagan siydikka 2-3 ml mis sulfat eritmasi 
quyiladi, (23 g C uS04 5H 20 100 ml dis-tillangan suvda suyultiriladi).
Agar xira bo‘lsa konsentrlangan sulfat kislota ochlashguncha 
qo‘shiladi.5 min dan keyin 2-3 ml xloroform quyiladi va sekin
63

---

aralashtirib, probirka chayqatiladi. Agar urobilin konsentratsiyasi 
siydikda yuqori bo‘lsa, u holda xloroform, tubida cho‘kadi va pushti 
ranga bo‘yaladi