Ko‘krak-bcl umurtqalari

Zahartishlilar (Helodermatidae) oilasiga 2 ta tur kiradi va ular , kaltakesaklar kenja turkumi orasida birdan-bir zaharli guruh hisoblanadi. Zahartishlilar Shimoliy Amerikaning janubi-g‘arbida uchraydi. Zahartish- | lilardan zahartish (Heloderma suspectum) Meksikada va eskorpion J (Heloderma horridum) Kalimantan (Bornea) orolida uchraydi.

Zahartishlilarning uzunligi 60 sm gacha boradi. Ular tashqi tomondan i echkemarlarga o'xshaydi, gavdasi vazmin, tanasi o‘qlovsimon, oyoqlari j|

■

kalta, dumi yo‘g‘on va to‘mtoq. Tepa ko‘zi bo‘lmaydi, rangi och sariq yoki to‘q qizg‘ish tusda bo‘ladi, tangachalarida gilamga o‘xshash qoram- tir naqshlari bor. Ular kechqurun va tunda faol bo‘ladi. Zahartishlilar jag‘inmg ostida o‘rnashgan uzunligi 4 sm va qalinligi 1,5 sm keladigan zahar bezi bor, u g‘azablanganda zahari zahar bezidan jo‘yakli tishiga oqib tushadi. Ularning zahari odam uchun o‘ta xavfli hisoblanadi, qattiq og‘ritadi.

Zahartishlilar avgust oyida 3 tadan 12 tagacha tuxum qo‘yib ko‘payadi. Ular hasharotlar, kaltakesaklar, ilonlar, mayda kemiruvchilar, qushlarning palaponlari va tuxumlari bilan oziqlanadi. Zahartishlilarning

2. 
   ta turi ham «Xalqaro Qizil kitob»ga kiritilgan.