Kоllоid sistеmаlаrning mоlеkulyar kinеtik хususiyatlаri. Brоun harakati. Оsmоtik bоsim vа uning qiymаtlаri. Kinеtik vа аgrеgаtiv bаrqаrоrlik. Sеdimеntаsiоn аnаliz. Figurоvskiy tаrоzisi vа figurоvskiy ishlаri

Vant-Goff tenglamasi:

• Vant-Goff tenglamasi:
• πV = nRT
• Bu yerda: π – osmotik bosim; V – eritma xajmi; n — eritilgan moddaning mollar soni; R — universal gaz doimiysi; T — absolyut temperatura.
• Modda assotsiatsiya yoki dissotsiatsiyaga uchrasa, Vant-Goff koeffitsienti (i) kiritiladi: i<1 – assotsiatsiya; i>1 - dissotsiatsiya
• n/V=C – moddaning molyar kontsentratsiyasi bulgani uchun, Vant-Goff qonuni quyidagi shaklda xam ishlatiladi:
• π = iRTC
• Eritmada bir necha xil modda bo’lsa, va ularning membrana o’tkazuvchanligi farqlasa, Vant-Goff qonuni quyidagi shaklda ishlatiladi:
• π = RT ΣσiCi
• Bu yerda σ – Staverman aks ettirilish koeffitsienti.

Osmos xayvon va o’simliklar xayot faoliyati jarayonida katta axamiyatga ega. U o’simlik poyasi bo’ylab suvning ko’tarilishi, xujayra o’sishi va boshqa xodisalarning amalga oshirishini ta’minlaydi. Osmotik bosim xujayralarda o’ziga xos elastiklik xamda o’simlik tanasi va barglarining ma’lum shaklda saqlanishini ta’minlaydi. Xar bir tirik xujayra yarim o’tkazgichlik xususiyatiga ega bo’lgan parda yoki protoplazmaning sirtqi qavatiga ega. Agar xujayrani uning ichidagi suyuqlik konsentratsiyasiga eritmaga tushurilsa xujayraning xolati o’zgarmaydi, chunki xujayradagi va eritmadagi osmotik bosimlar bir xil.

• Osmos xayvon va o’simliklar xayot faoliyati jarayonida katta axamiyatga ega. U o’simlik poyasi bo’ylab suvning ko’tarilishi, xujayra o’sishi va boshqa xodisalarning amalga oshirishini ta’minlaydi. Osmotik bosim xujayralarda o’ziga xos elastiklik xamda o’simlik tanasi va barglarining ma’lum shaklda saqlanishini ta’minlaydi. Xar bir tirik xujayra yarim o’tkazgichlik xususiyatiga ega bo’lgan parda yoki protoplazmaning sirtqi qavatiga ega. Agar xujayrani uning ichidagi suyuqlik konsentratsiyasiga eritmaga tushurilsa xujayraning xolati o’zgarmaydi, chunki xujayradagi va eritmadagi osmotik bosimlar bir xil.
• Hayvon va o’simliklar xujayralarini distillangan suvga solinsa, suvning hujayra ichiga o’tishi natijasida parda yorilib xujayra ichidagi suyuqlikning oqib ketishiga olib kelishi mumkin. Bunday btajribada eritrositlardan foydalanilsa, suv gemoglabin bilan qizil rangga bo’yaladi. Hujayra pardalarini yorish yo’li bilan hujayraning parchalanishi lizis deyiladi. Eritrositlar parchalangan hollarda gemoliz deyiladi.

Eritrositlar
Leykositlar
Eritrositlar
( elektron mikrofotografiya)
Eritrosit soyalari
( gemolizdan so’ng)
Trombositlar