Kommunikatsiyalarini rivojlantirish vazirligi muhammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti telekommunikatsiya

Mijoz– bu tarmoqqa so’rovlar beruvchi (kompyuter yoki dastur) ob`ektdir. 
Yoki boshqacha aytganda Mijoz- bu tarmoqni abonenti bo‘lib, faqat tarmoq 
resurslaridan foydalanadi, ya`ni tarmoq unga xizmat qiladi.
• 
Server–bu tarmoqqa xizmat ko’rsatuvchi (kompyuter yoki dastur) ob`ekt. 
Yoki boshqacha aytganda Server- bu tarmoqni abonenti bo‘lib, boshqa 
abonentlarga o‘zining resurslarini taqdim etadi, o‘zi esa boshqa abonentlarni 
resurslaridan foydalanmaydi, ya’ni faqat tarmoqga xizmat qiladi.
2. Peer-to-peer arxitekturasi: “Peer–to Peer” (teng huqukli) tarmoqlar bir rangli 
tarmoqlar, yani tarmoqdagi barcha kompyuterlar bir xil kirish va resurslar huquqiga 
ega. Bu arxitekturada, kompyuterlar bir-biriga teng muammolar yechish uchun 
o'rnatilgan. Bunda kompyuterlar hem server, ham klient sifatida ishlayadigan va 
ma'lumotlar bir-biriga o'zaro tarqatiladi. Bu arxitektura fayllar almashish, muloqot 
o'rnatish va virtual valyutalarning almashinuvi kabi ko'plab muammolarni yechish 
uchun ishlatiladi. 
3. Terminal-host arxitekturasi: Terminal-host (qurilma-xost) arxitekturasi, uzatilgan terminal 
va boshqaruv serveridan iborat tizimni ta'riflaydi. Ushbu arxitekturada, terminal boshqaruv 

---

serveriga murojaat qiladi va ishlab chiqishlarini serverda yuritadi. Terminalda o'rnatilgan 
tizimlar minimum hajmda va ish resurslari bilan taminlanadi, chunki asosiy ishlar server 
tomonidan bajariladi. Bu arxitektura, qurilmalarni tezlik va ish samaradorligi yoki yer bilan 
ta'minlaydi, chunki server yuqori kuchi va ish qobiliyatiga ega bo'ladi. Terminal-host 
arxitekturasi bir qancha iste'molchilar uchun havfsiz va o'zaro bog'liq tizimlar uchun yordam 
beradi. 

 
 
 

 
 

---