"kompyuter lingvistikasi: muammolar, yechim, istiqbollar"
Download 50.29 Kb. Pdf ko'rish
|
toxliyeva-m.s.-ozbek-va-rus-tillaridagi-ot-soz-turkumiga-xos-grammatik-shakllarning-qiyosiy-tipologiyasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- O‘ZBEK VA RUS TILLARIDAGI OT SO‘Z TURKUMIGA XOS GRAMMATIK SHAKLLARNING QIYOSIY TIPOLOGIYASI To‘xliyeva Madina Soatmurot qizi
- Kalit so‘zlar
- Keywords
- Anahtar Kelimeler
|
Alisher Navoiy nomidagi Toshkent davlat o‘zbek tili va adabiyoti universiteti “KOMPYUTER LINGVISTIKASI: MUAMMOLAR, YECHIM, ISTIQBOLLAR” Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiya Vol. 1 №. 01 (2022) http://compling.navoiy-uni.uz/ 315 O‘ZBEK VA RUS TILLARIDAGI OT SO‘Z TURKUMIGA XOS GRAMMATIK SHAKLLARNING QIYOSIY TIPOLOGIYASI To‘xliyeva Madina Soatmurot qizi, klioarmada@mail.ru Termiz davlat universiteti magistranti Annotatsiya. Maqolada o`zbek tilidagi va rus tilidagi grammatik kategoriyalar, jumladan, kelishiklar qiyosiy solishtirildi. Ikki til o`rtasidagi o`xshash va farqli jihatlar kelishiklar misolida ochib berildi. Kalit so‘zlar: O‘zbek tili, rus tili, kelishik, qiyos, tipologiya Annotation. The article compares the grammatical categories in Uzbek and Russian, including agreements. The similarities and differences between the two languages are revealed in the example of agreements. Keywords: Uzbek, Russian, agreement, comparison, typology Dipnot. Makale, anlaşmalar da dahil olmak üzere Özbekçe ve Rusça dilbilgisi kategorilerini karşılaştırmaktadır. İki dil arasındaki benzerlikler ve farklılıklar anlaşma örneğinde ortaya konmuştur. Anahtar Kelimeler: Özbekçe, Rusça, anlaşma, karşılaştırma, tipoloji Har bir tilda so‘zlar ma‘lum belgi va xususiyatlariga ko‘ra ayrim guruhlarga, ya‘ni turkumlarga ajratiladi. o‘zbek tilida so‘zlarni turkumlar bo‘yicha tasniflash rus tilidagiga nisbatan qiyinroq, chunki turli turkumlarga mansub bo‘lgan o‘zbekcha so‘zlar rus tilidagi kabi maxsus morfologik ko‘rsatkichga ega emas. Rus tilidagi sifatlar –ий, -ый, -ая, -яя,-oe, -ee; ravishlar –o, -e, fe‘llar -ать, -ять, - ить, -ться kabi maxsus tugalmalarga ega, binobarin so‘z o‘zaklari ana shu qo‘shimchalarsiz qo‘llanmaydi. O‘zbek tilidagi so‘zlarni dastlabki shakklaridanoq qaysi turkumga mansub ekanligini aniqlash, shuningdek, mustaqil holda qo‘llash mumkin. Masalan, ot, oq, ol, oz, oh kabi bir xil konstruksiyadan iborat bo‘lgan so‘zlar ularning ma‘nosiga qarab ot, sifat, fe‘l, ravish, undov kabi ma‘lum turkumga kiritiladi. Shuning uchun ayrim manbalarda rus tilidagi so‘zlar lug‘aviy-semantik xususiyatlari, morfologik belgilari va sintaktik vazifalariga ko‘ra turkumlarga ajratilsa, o‘zbekcha so‘zlarni turkumlarga ajratishda, asosan, ularning semantik va Download 50.29 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|