Konferensiyasi

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
348 
масалан, спортчининг имиджига бўлган ҳуқуқни спорт мусобақаларидан сўнг қайта 
тикланиш масаласи жуда долзарб. Бироқ, меҳнат шартномаси бундай элементларни ўз 
ичига олмайди. Спортчиларнинг шахсий номулкий ҳуқуқлари контсепциясини янада 
ўрганиш, ишлаб чиқиш, умуман, Ўзбекистон Республикаси меҳнат кодексининг 
умумий қисмида шахсий номулкий ҳуқуқларни мустаҳкамлаш бўйича яна бир қадам 
бўлиши мумкин. Спортчиларга ҳурмат, қадр-қиммат, исм, шахсий кўриниш, тасвирга 
бўлган ҳуқуқи, дам олишга, овқатланишга, оила қуришга, фарзанд кўришга бўлган 
шахсий хуқуқларини амалга оширишни спорт шартномаларида қонуний тартибга 
солиш лозим. 

---

“ZAMONAVIY TA‟LIM TIZIMINI RIVOJLANTIRISH VA UNGA QARATILGAN KREATIV G„OYALAR, 
TAKLIFLAR VA YECHIMLAR” MAVZUSIDAGI 37-SONLI RESPUBLIKA ILMIY-AMALIY ON-LINE 
KONFERENSIYASI 
www
.
bestpublication.
uz
349 
КРЕДИТ-МОДУЛЬ ТАЪЛИМ ТИЗИМИНИНГ МАЗМУН-МОҲИЯТИ 
 
Каримова Дилафруз Равшановна 
Ўзбекистон халқаро ислом академияси доценти в.б., ю.ф.д. 
Е-mail: [e-mail] 
 
Кредит-модуль тизими, аввало, мамлакатимиз олий таълим тизимига 
таълимнинг амалагидан кӯра анча мукаммал, замонавий, лекин шундай бӯлсада, 
ҳамма учун тушунарли бӯлган ӯлчов бирлигини олиб кирмоқда. Унга кӯра, ӯқув 
дастурлари муайян ӯқиш натижаларини кӯзловчи турли фан ва модулларга бӯлинади. 
Ҳар бир фан ѐки модуль эса ундаги ӯқиш юкламаси миқдорига қараб муайян 
миқдордаги кредитларда акс этади. Талаба ҳар семестр, ӯқув йилида муайян 
миқдордаги кредитлар тӯплаб бориши ва белгиланган миқдордаги кредитларни 
тӯплагандан сӯнг унга бакалавр ѐки магистр даражаси берилади
31
. Амалдаги 
анъанавий олий таълим тизими маълум бир соҳада оммавий равишда бир 
йӯналишдаги квалификацияга эга бӯлган кадрларни ишлаб чиқаришга мослашган 
бӯлиб, унда ягона таълим дастури ва муддати қатъий белгилаб берилган. Мисол учун, 
ушбу таълим тизимида талабалар таълим профилини ӯзгартира олмайдилар, 
ӯзларининг эҳтиѐж ва қизиқишларидан келиб чиққан холда индивидуал таълим 
траекториясини танлай олмайдилар. Кредит-модуль таълим тизими эса интеллектуал 
мулк бозори конъюнктурасига таъсир этиш ва уни сезиларли даражада 
диверсификациялаш хусусиятига эга бўлиб, таълим олувчиларнинг «бутун умрлик 
таълим олиш» эмас, балки «бутун умр таълим олиш» тамойили асосида билим олиши 
каби афзалликларга эга. 
Ҳозирда кредит-модуль тизимлари ичида ECTS кредит-модуль тизими энг кӯп 
фойдаланилаѐтган таълим тизими бӯлиб, Европанинг 48 давлати олий таълим 
муассасалари томонидан турли даражада таълимни бошқариш усули сифатида 
фойдаланиб келинмоқда. ECTS яъни «Европа кредит-трансфер тизими» мазмун-
моҳияти жиҳатидан талабалар мобиллиги яъни талабаларнинг ӯз мутахассислиги 
бӯйича бошқа маҳаллий ѐки хорижий олий таълим муассасаларида билим ва тажриба 
орттиришлари учун қулай, талабаларнинг ӯз устида янада кӯпроқ изланишлари учун 
мустақил таълим ва тажриба олиш учун кӯпроқ вақт ажратилганлиги билан ўзига 
хосдир. Бундан ташқари, ECTS кредит-модуль тизимининг афзалликлари 
қуйидагилардан иборат: 
- таълим инсоннинг бутун ҳаѐтини қамраб олиши (яъни талаба таълим 
муассасасини битириб кетгандан кейин ҳам мунтазам равишда ѐки зарур холларда 
иҳтиѐрий равишда мутахассислигига оид фан янгиликлари билан танишиш, 
билимларини янгилаш имконияти унга таълим муассасаси томонидан берилади); 
-вертикал интеграция: инсон таълимида турли босқич ва даражаларнинг 
изчиллиги; 
31
Ӯзбекистон Республикаси олий таълим ташкилотларида ECTS кредит-модуль тизими: асосий тушунча ва 
қоидалар/ В. Ӯринов, М. Султонов, А. Умаров. – Т.: «Маънаият», 2020. – Б. 10. 

---