Korelatsion analiz yordamida pedagogik tadqiqot natijalarini tadqiqot qilish”
-§ Pirson va Spirmen korrelatsiya koeffitsientlari
Download 190.64 Kb.
|
Pedagogika fakulteti-fayllar.org
- Bu sahifa navigatsiya:
- Statistik bog’lanish
|
2.2-§ Pirson va Spirmen korrelatsiya koeffitsientlari.
a) funksional, statistik va korrelyatsion bog’lanishlar Ko‘p masalalarda o‘rganilayotgan Y tasodifiy miqdorning bitta yoki bir nechta boshqa miqdorlarga bog‘liqligini aniqlash va baholash talab qilinadi. Avval Y bitta tasodifiy (yoki tasodifiy bo‘lmagan) X miqdorga, keyin esa bir nechta miqdorga bog‘liqligini tekshiramiz. Ikkita tasodifiy miqdor funksional bog‘lanish bilan, yo statistik deb ataladigan boshqa tur bog‘lanish bilan bog‘langan bo‘lishi, yoki o‘zaro bog‘lanmagan bo‘lishi mumkin. Qat‘iy funksional bog‘lanish kam bo‘ladi, chunki ikkala miqdor yoki ularning biri boshqa tasodifiy faktorlarning ta‘siriga duchor bo‘ladi, shu bilan birga bu faktorlar orasida ikkala miqdor uchun ham umumiy bo‘lganlari (umumiy deyilganda bu yerda ham Y ga, ham X ga ta‘sir ko‘rsatadigan faktorlar tushuniladi) bo‘lishi mumkin. Bu holda statistik bog‘lanish yuzaga keladi. Masalan, , tasodifiy faktorlarga bog‘liq, X esa tasodifiy faktorlarga bog‘liq bo‘lsa, u holda Y va X orasida statistik bog‘lanish bor, chunki tasodifiy faktorlar orasida umumiylari, chunonchi va bor. Statistik bog’lanish deb shunday bog‘lanishga aytiladiki, unda miqdorlardan birining o‘zgarishi ikkinchisining taqsimoti o‘zgarishiga olib keladi. Xususan, statistik bog‘liqlik miqdorlardan birining o‘zgarishi ikkinchisining o‘rtacha qiymatini o‘zgarishida ko‘rinadi; bu holda statistik bog‘lanish korrelyatsion bog‘lanish deb ataladi, X tasodifiy miqdor bilan funksional emas, balki korrelyatsion bog‘langan Y tasodifiy miqdorga misol keltiramiz. Aytaylik, Y don hosili, X — o‘g‘itlar miqdori bo‘lsin. Maydoni bir xil bo‘lgan uchastkalardan bir xil miqdorda o‘g‘it solinganda ham har xil hosil olinadi, ya‘ni Y miqdor X miqdorning funksiyasi emas. Bu tasodifiy faktorlar (yog‘ingarchilik, havo temperaturasi va boshqalar) ta‘siri bilan 39 tushuntiriladi. Shunga qaramasdan, tajriba ko‘rsatadiki, o‘rtacha hosil o‘g‘itlar miqdorining funksiyasidir, ya‘ni Y miqdor X bilan korrelyatsion bog‘lanish bilan bog‘langan. Download 190.64 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|