Kreativ fikrlash

IQ TESTI 
shaxsning intelltektual salohiyatini aniqlovchi test. 
JAMOAVIY 
FIKRLASH 
bu guruhiy, jamoaviy muhokamalar yoki har qanday 
muammo va savollarni hal qilish jarayoni. 
KLASSIFIKATSIYA 
predmetlar 
yoki 
hodisalar 
to’plamini 
oldindan 
belgilangan 
umumiy 
belgilar 
yoki 
mezonlarga 
(asoslarga) muvofiq guruhlarga yoki sinflarga bo’lish. 
KONSERVATSIYA 
bu ma’lum ma’lumotlarni to’plamida mavjud bo’lgan 
miqdoriy jihatlar yoki munosabatlar o’zgarmaydi degan 
ma’noni anglatuvchi J. Piaget tomonidan ilmiy 
muomalaga kiritilgan atama. 
KONVERGENTLI 
FIKRLASH 
har xil muammolarni hal qilishda bir xil urinishlar va 
yondashuvlar 
bilan 
ajralib 
turadigan 
fikrlash. 
Konvergent tafakkur shunda namoyon bo’ladiki, odam 
muammoni hal qilishning bir usulini o’zlashtirgan, 
keyin uni mexanik ravishda ko’paytira boshlaydi va uni 
boshqa muammolarni hal qilish uchun ishlatishi 
mumkin, chunki u uni hal qilishga yaroqsiz bo’lishi 

---

184 
mumkinligiga e’tibor bermaydi. 
KRITIK FIKRLASH 
muammo yechimlaridagi kamchiliklarni izlash va 
topishga yo’naltirilgan fikrlash, aksincha, turli xil 
muammo 
yechimlarida 
mavjud 
bo’lgan 
ijobiy 
tomonlarni (fazilatlarni) aniqlash va o’rganishga 
qaratilgan. 
LATERAL 
FIKRLASH 
muammolar yechimini topish usuli (evristika), unga 
ko’ra odam bitta masalani bitta usulda yechishga 
urinish o’rniga, uni har xil yo’llar bilan hal qilishga 
urinadi va uning yechimiga har xil tomondan 
yondoshadi. 
MATEMATIK 
INTELLEKT 
Umuman olganda, inson tomonidan matematik bilim va 
ko’nikmalarni rivojlantirish va ulardan foydalanishda 
namoyon bo’ladigan intellektual qobiliyatlar.