Kurs ishi mavzu: Multimediya so’zining ma’nosi va kelib chiqish tarixi. Mundarija: I. Kirish. Multimediya so‘zining ma’nosi II. Asosiy qism

2.3 Multimediyadan maqsadli foydalanish va ularni tadbiq qilish

Dunyo miqyosida barcha ta’lim tizimi internet-texnologiyalarining yangi bosqichiga, ya’ni o’quv rejalarida alternativ ta’lim elementlarini qo’llashga o’tib bormoqdalar. Bu bilan ba’zi murakkab o’quv muammolarini oson va samarali hal qilishga erishmoqchilar.

Bu nafaqat tarbiyachi-o’qituvchilar, balki tarbiyalanuvchilarga o’quv maqsadlarini amlaga oshirishni, dunyoqarashini kengaytirish, bilimlarini orttirish va shaxsini to’g’ri shakllantirishga imkoniyat yaratishi ham nazarda tutilgan. Tarbiyalanuvchilar har xil sharoitlarda har xil saytlardan o’zlariga qulay holdada ta’lim olishlari mumkin. Bunda asosiy mas’uliyat bolalarga yordam berish va ularni yo’naltirish vazifasi tarbiyachi-o’qituvchilar va ota-onalarga yuklatiladi.
Yangi, zamonaviy informatsion texnologiyalar orqali o’quvchilar bilimlarni istagan joyda olishlari mumkin. Bugungi tarbiyalanuvchilar ma’lum mutaxassislik bo’yicha bilimlarni, dunyoqarashini kengaytirish va mlakalarini oshirishda zarur bo’ladigan ma’lumotlarni uyda o’tirgan holda dunyo miqyosidagi kutubxonalardan olish imkoniyatiga ega bo’ldilar. O’quvchilar internet-bilimlarni kompyuterlashtirilgan sinflarda o’tirib mustaqil ravishda olishlari ham mumkin. Bundan tashqari, internet-texnologiyalarni bolalarni o’qitish ishlariga olib kirishning ijobiy tomonlarini qayd etgan holda shuni ham aytish joizki, ular har qanday ma’lumotga tekin kirish imkoniyatiga ega bo’lgandan keyin o’zgalarning ishlarini o’zlashtirib olib, oddiygina fikrlash yoki munosabat bildirish, mulohaza yuritishdan voz kechmoqdalar. Aniq aytiladigan bo’lsa, yuqori sinf o’quvchilari, talabalar tayyor insholar, referatlar, kurs ishlari va hk.larni ko’chirib olib ularni o’zlarining mustaqil ijodiy ishlari sifatida taqdim etmoqdalar. Bunday salbiy hislatlar shakllanishining oldini olish uchun mutaxassis yordamiga ehtiyoj sezilmoqda.
Qisqa qilib aytganda, milliy ta'limni zamonaviy informatsion texnologiyalarsiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Kompyuter texnologiyalaridan foydalanib ta'limiy faoliyatlarni tashkil etish maktabgacha ta’lim tarbiyachilari hamda tarbiyalanuvchilari uchun ham oddiy ta’lim jarayoniga aylanib bormoqda. Lekin internetdan oqilona foydalanish uchun avval bolalarning saviyasiga ishlash, ma’naviyatini sog’lom shakllantirish, ruhiyatini tozartirish taqozo etiladi.
Bugun internet butun ijtimoiy hayotni qamrab olmoqda. Internetdan foydalanuvchilar va informatsion sahifalarning soni kundan kunga ortib bormoqda. Internet, eng avvalo, ma’lumotlar tarmog’i. Juda katta ma’lumotlar hajmi internetni ma’lumotlar qidirishda tengsiz tarmoqqa, manbaga aylantirib qo’ymoqda. Bu tarmoqdan nafaqat tarbiyachi, o’qituvchi, balki o’quvchilar ham foydalanib o’zlariga kerakli ma’lumotlarni olmoqdalar. Bugungi talabalar bilim va ma’lumotlarni kitoblardan emas, osongina, uyda o’tirib internetdan qidirmoqdalar. Bugun jamiyatning barcha qatlami internet resurslaridan unumli foydalanishga ehtiyoj sezmoqda. Ota-onalar ham, MTT ham, maktab ham tarbiyalanuvchilarning veb-imkoniyatlardan samarali foydalanishlariga e’tibor qilishlari, masalan, yo’nalishli onlayn konferentsiyalarda qatnashishlari, o’z saytlarini tuzish ishlarida foydalanishlarini nazorat qilishlari, ularni foydali ishlarga yo’naltirishlari maqsadga muvofiqdir.

Axborot texnologiyasi faqatgina ta’lim tizimiga kirib kelmasdan shu sohaning barcha bo’g’inlarini boshqarish, tashkil qilish, axborot resurslari bilan ta’minlash, ish yuritish hujjatlarini tezlik bilan topish, moliyaviy tizimini yo’lga qo’yish kabi muhim ishlarni amalga oshirishda ham xizmat qiladi. Zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalarini ta’lim tizimiga kirib kelishi – ta’lim tizimida ham sifat o’zgarishi omili bo’lib xizmat qiladi.

Bugungi kunda, ta’lim tizimining har bosqichini axborot-kommunikatsiya texnologiyalarisiz tasavvur qilib bo’lmaydi. Kundalik hayotda media-texnologiyalarning o’rni tobora kengayib bormoqda. Katta hajmdagi yangi axborotlar, reklamalar, televidenie ko’rsatuvlarida kompyuter texnologiyalaridan foydalanish, kompyuterlar va ulardan foydalanish talabalarning ta’lim-tarbiyasi, ularning atrofdagi voqea-hodisalar to’g’risidagi tasavvurlari, tafakkuri hamda idrokiga katta ta’sir etmoqda.
Shu ma’noda, maktabgacha ta’lim tizimi amaliyotida tarbiyachi o’z faoliyatining samaradorligini ta’minlashda quyidagi bir qator axborot kommunikativ texnologilaridan: taqdimot texnologiyasi, elektron nusxa, elektron multimedia, elektron entsiklopedia, universal test dasturi va elektron virtual kutubxona texnologiyalari¹dan unumli foydalanishi taqozo etiladi: