Курув аъзоси (1-расм)


Download 0.66 Mb.
bet1/6
Sana21.01.2023
Hajmi0.66 Mb.
#1107927
  1   2   3   4   5   6
Bog'liq
Ko\'ruv o\'tkirligini aniqlash


КУРУВ АЪЗОСИ
Курув аъзоси (1-расм) ташки мууит куринишларини сезади, ёруглик нурларини нерв импульсларига айлантириб, инсоннинг ташки мууит билан алокадорлигини таъминлайди. У куз косасида жойлашиб, икки куз олмаси ва ёрдамчи аппаратдан иборат. Ёрдамчи аппаратга ковоклар, киприклар, кошлар, куз мушаклари ва куз ёш безлари киради. Куз олмасидан курув нерви чидиб бош мия билан богланади.
Куз олмаси шарсимон шаклга эга ва учта парда билан копланган: ташди - фиброз (оцсил), урта - томирли ва ички - ёругликни сезувчан тур парда. Фиброз -даттик



1-расм. Куз тузилишининг умумий куриниши.
бириктирувчи тукимали кават булиб уни олдинги шаффоф кисми мугуз парда, колган ок кисми эса склера деб аталади. Олдинги томон кон томир кавати киприксимон тана ва рангдор пардани уосил килади. Киприксимон тананинг куп кисмини силлик мушак ташкил этади. Ушбу тана куз гавуарини ураб туради ва унинг кийшиклигининг узгаришини таъминлайди. Киприксимон тана кискарганда гавуар яссиланади, бушашганда эса буртади. Рангдор парда мугуз парда оркасида рангли диск куринишида жойлашган булиб уртасида тешик - корачик мавжуд. Рангдор парда таркибида уни кенгайтирувчи ва торайтирувчи мушаклар булиб, диаметри 2/8 мм атрофида ва узгариб туради. Бу уз навбатида кузга тушаётган ёруглик микдори билан боглик. Тур парда ички томондан кон томир пардасига бирикиб туради. Бу парданинг асосий элементлари икки турдаги фоторецепторлар - таёкча ва колбачалардан иборат. Колбачалар нисбатан каттарок, уларнинг сони 6-7 миллионни, таёкчаларники эса 120-130 миллионни ташкил этади. Тур пардада сарик ДOF ёки марказий чукурча мавжуд. Бу ерда колбачалар зич жойлашган, таёкчалар эса йук. Инсон уз кузини шундай мослайдики, бунда буюмлардан тушган ёруглик сарик дог соуасида тупланади.
Курув нерви
чикиш соуасида
фоторецепторлар йук ва у кур доF деб номланади. Куз олмаси таркибида иккита - олд ва орка камералар жойлашган. ^орачик ортида гавуар
жойлашиб, унинг икки томони каварик линза шаклига эга ва эластик.
Куз олмасининг асосий уажмини шишасимон тана ташкил этади. Мугуз парда, гавуар, олд ва орка камера суюклиги, шишасимон таналар кузнинг нур синдирувчи ва нур утказувчи аппаратидир, шунинг учун ёруглик нурлари айнан тур пардага фокусланади. Узокда ва якинда жойлашган буюмларни
аниц куриниши гавуарнинг уз шаклини узгартиришига боглиц. Узоцдагиларга Караганда у яссиланади, яциндагиларга цараганда эса - цавариц шаклга келади.
ОФТАЛЬМОСКОПИЯ
Офтальмоскопия - офтальмоскоп ёрдамида кузнинг шаффоф мууитларини ва куз тубини текшириш (куз олмасини ички юзасининг нурлар билан ёритилган маълум бир цисмини катталаштирилган уолда куриш).
Куз туби — офтальмоскопияда куринадиган куз олмасининг ички юзаси, унга курув нерви диски, тур пардаси (цон томирлари билан) ва томирли парда киради (2- расм).
Одатдаги ёруглик манбаидан фойдаланиб офтальмологик текширганда куз туби цизил тусга эга, ранг интенсивлиги ретинал (тур пардадаги) ва хориоидал (томир цаватидаги) пигмент мицдорига боглиц. Куз тубининг цизил негизида курув нерви диски, сариц тана ва томирлар куринади. Курув нерви диски тур парданинг марказидан ичкарида жойлашган, оч пушти рангдаги юмалоц ёки овалсимон шаклда ва улчами 1,5 мм атрофида. Дискнинг марказида, томирлар чициш жойида деярли доим томирли воронка деб аталадиган, дискнинг чекка томонида эса баъзан идишсимон чуцурликлар (физиологик экскавация) мавжуд ва кейингиси патологик чуцурлицдан фарцли равишда дискнинг фацат бир цисмини эгаллайди.
Курув нерви дискининг марказидан ёки ундан бироз ичкарироцдан тур парданинг марказий артерияси (куз артериясининг тармоги) унга нисбатан ташцарироцда жойлашган шу номли вена билан бирга чицади
Артерия ва вена юцорига ва пастга йуналувчи иккита асосий тармоцца булинади. Баъзида тур пардани марказий артериясининг булиниши куз нервининг



Download 0.66 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling