Laboratoriya ishi №1 O‘zgarmas tok elektr zanjirlarini tekshirish. I. Ishni bajarishdan maqsad

VII. Adabiyotlar.
1. A.S.Karimov Elektrotexnika va elektronika asosolari, Toshkent, O‘qituvchi 1985 y. 49-50 betlar.
2. Fan bo‘yicha ma’ruzalar matni, №3 ma’ruza 3.2 bo‘lim.


2.1 Aktiv va induktiv elementli ketma-ket ulangan o‘zgaruvchan tok zanjirini o‘rganish.
Kirish
Amaliy elektrotexnika va elektronikada induktiv g‘altakli elektr zanjirlari eng ko‘p uchraydi. Induktivlik xam sig‘im element singari reaktiv qarshiliklar turiga kiradi va induktiv g‘altakda elektr energiyasi magnit maydon energiyasi ko‘rinishida bo‘ladi. Induktiv g‘altaklar transformatorlarning, elektr mashinalarning va elektromagnitik relelarning chulgamlari sifatida juda keng ishlatiladi.
Reaktiv element sifatida induktiv g‘altakning kondensatordan farqi shundaki, kondensatorning aktiv qarshiligi odatda xisobga olinmaydigan darajada kichik bo‘ladi (kondensator plastinkalarining aktiv qarshiligi), lekin g‘altakning aktiv qarshiligi ancha katta bo‘lib elektr zanjirida uni xisobga olish zarur. Chunki g‘altak bir necha un xatto yuzlab metr uzunlikdagi simlardan iborat va uning albatta aktiv qarshiligi mavjud.

1. Ishni bajarish tartibi

Tajriba ishini bajarish uchun quyidagi sxemani yig‘ing.

U^*
V₂
mA I^* W I



U R



~ U₀ = 220V V₁ V₂

1 - rasm. Aktiv va sig‘im qarshilikli o‘zgaruvchan tok zanjirini o‘rganish sxemasi. mA – o‘zgaruvchan tok milliampermetri 300mA; V₁ va V₂- o‘zgaruvchan tok voltmetrlari, 250V; R–rezistor PEV-75-750 ; L – induktiv g’altak 4 400 V.

Sxemani yig‘ib bo‘lgach uni mashg‘ulot raxbariga ko‘rsating. Sxemaning to‘g‘ri yig‘ilganiga ishonch xosil qilgach, uning kirishiga o‘zgaruvchan 220V kuchlanish bering. Sxemaga berilgan U₀ kuchlanishni V₁ voltmetr yordamida, zanjirdagi I tok kuchini mA milliampermetr yordamida o‘lchab, yozib oling. Aktiv qarshilikdagi kuchlanish U_R va induktiv g’altak U_L larni V₂ voltmetr yordamida o‘lchang. O‘lchash natijalarini 1-jadvalga yozing.

U0 (V)	I (A)	UR (V)	UL (V)