Lektsiya 1-modul: Bir kletkali haywanlar kishi alami: Sarkomastigoforalar tipi, klaslarǵa bóliniwi

Zamanagóy zoologiyaniń rawajlaniwi. Zoologiya tarawindaǵI jumislar XIX ásirdiń ekinshi yariminda Sh Darvin talimati járiyalanǵannan soń tez rawajlana basladi. Akademik A. O. Kovalevskiy (1840- 1901) paleontologiya dáliylleri tiykarinda házirgi bir barmaqli at porodalarin áyyemgi tórt hám úsh barmaqli ata babalarinan kelip shiqqanliǵin kórsetip berdi. Oniń bul tekseriwleri evalyutsion paleontologiyaniń rawajlaniwi ushin tiykar boldi. Nemis alimi E. Gekkel (1874) hám rus alimi I.I.Meshnikov(1845-1916) kóp kletkali haywanlardiń kelip shiǵiwin túsindirip berdi. Zoologiya tarawindaǵı izertlewlerdiń nátiyjesi XX-ásirde keńeydi. Haywanat dúnyasin úreniw belgili reje tiykarinda komleksli ráwishte alip barila basladi. Bul tarawda A.N.Seversev (Evalyucion morfologiya), N.K.Kolsov (Genetika), E.N.Pavlovskiy (Parazitologiya), K.I. Skryabin (Gelmintologiya), V.A.Dogel (Parazitologiya, Protsitologiya), V.N.Beklemishev (Salistirmali anatomiya), L.A.Zekevish (Sistematika.), G.Ya.Beybienko (Entomologiya) hám basqa zoologlardiń ilimiy mektepleri úlken jetiskenliklerge jetisti.
Akademik A.A.Zenkevish (1889-1970) basshiliǵinda arqa teńizler hám tinish okeani omirtqasiz haywanlarin úyreniw waqtinda iri ilimiy izertlewler alip barildi. Oniń basshiliǵinda 7 tomli “Haywanlar tirishiligi” shiǵarmasi jaratildi. E. N. Pavlovskiy (1884-1965) Organizm menen oniń jasaw ortaliǵI arasindaǵI qatnasiqlardi úyreniw tiykarinda óziniń transmissiv kesellikleriniń tábiyiy derekleri haqindaǵI taliymatti jaratti. S.S.Shvars (1919-1976) Evalyucion proceste gomologoiyaliq organlar saniniń kemeyip bariwi (oligomerizaciya )haqqindaǵI tálimatti islep shiqti. A.A.Zaxvatkin (1906-1950) Kóp kletkalilardiń kelip shiǵiwi mashqalasin tastiyiqladi. Keyingi dáwirlerde sistematika tarawindaǵI izzertlewlerde salistirma anatomiya, paleontologiya, embriologiya siyaqli usillar menen bir qatarda bioximiyaliq serologik, kareologik, molekulyar, genetik usillar keń jariyalana basladi. Ataqli rus bioximik alimi A.N.Belozerskiy sistematik hám filogenetik izzertlewlerde dezoksiribonuklein kislotasi (DNK) quramin úyrendi. M.C. Glyarov Ekologiyaliq tekseriwler tiykarinda haywanlardi topiraq payda boliw procesinde hám topiraq diagnostikasindaǵI áhmiyetlerdi kórsetip berdi. M.C.Glyarov tekseriwleri topiraq zoologiyasin pán sipatinda formalaniwina sebep boldi. A.C.Serebryakov ziyanli shibin- shirkeylerge qarsi gúresiwdiń genetik usilina tiykar saldi.