Levilar (tavrotning uchinchi kitobi) Kirish

Kambag‘allarga qarz berish haqida 
35 
Agar biror yurtdoshingiz nochor ahvolga tushib, sizga qarab qolsa, unga yordam 
bering. U orangizda g‘arib yoki musofirday yashasin. 
36 
Undan foydalanib pul ishlamang, 
foyda ham olmang, Men, Xudoyingizdan qo‘rqing. Bunday yurtdoshingizning orangizda 
yashashiga yo‘l qo‘ying. 
37 
Bergan qarzingizdan foiz talab qilmang, ovqatni o‘z narxidan 
qimmatga sotmang. 
38 
Men Egangiz Xudoman. Men Xudoyingiz bo‘lishim uchun va 
sizlarga Kan’on yurtini berish uchun sizlarni Misrdan olib chiqqanman. 
Qullarni ozod qilish haqida 
39 
Agar yurtdoshingizdan birortasi o‘ta qashshoqlashib, o‘zini sizga sotsa, uni qulday 
ishlatmang. 
40 
Unga mardikor yoki musofirday muomala qiling. U Qutlug‘ yilgacha 
siznikida xizmat qilsin. 
41 
Qutlug‘ yil u bolalari bilan ozod bo‘lsin. Ular o‘z xonadoniga, 
ota–bobolarining mulkiga qaytib borishsin. 
42 
Binobarin ular Mening qullarimdir, Men 
ularni Misr yurtidan olib chiqqanman. Ularni qulday sotmanglar. 
43 
Ularga zulm 
o‘tkazmanglar, Men, Xudoyingizdan qo‘rqinglar. 
44 
Agar qulu cho‘rilarga muhtoj 
bo‘lsangiz, ularni atrofingizdagi xalqlardan sotib olishingiz mumkin. 
45 
Orangizda 

---

Levilar 
35 
yashayotgan musofirlardan va ularning Isroil yurtida tug‘ilgan bolalaridan ham qulu 
cho‘rilar sotib olishingiz mumkin. Ular sizning mulkingiz bo‘ladi. 
46 
Ularni o‘zingizdan 
keyin bolalaringizga meros qilib berishingiz mumkin. Ularga qullarga muomala 
qilganday muomala qiling. Lekin Isroil xalqidan bo‘lgan birodarlaringizga zulm qilmang. 
47 
Agar orangizda yashayotgan musofir boylik orttirsa–yu, Isroil xalqidan bo‘lgan 
birodaringiz esa qashshoqlashib o‘zini musofirga yoki musofirning qavmidan 
bo‘lganlarga sotsa, 
48 
birodaringiz ozod bo‘lish huquqiga ega bo‘lsin. Uning aka–ukasi 
ozodlik evaziga haqini to‘lab, uni ozod qilsin. 
49 
Shuningdek, amakisi, amakivachchasi 
yoki boshqa bir qarindoshi ozodlik haqini to‘lab, uni ozod qilishi mumkin. Sotilgan 
odamning o‘zi ham davlat orttirsa, o‘zini o‘zi ozod qila oladi. 
50 
Buning uchun u xaridori 
bilan kelishib, o‘zini sotgan yildan boshlab Qutlug‘ yilgacha qolgan yillarning sonini 
hisoblab chiqsin. Ozodligining bahosi o‘sha yillar davomida mardikorga to‘lanadigan ish 
haqi asosida belgilansin. 
51 
Agar Qutlug‘ yilgacha hali ko‘p yillar bor bo‘lsa, ozodlik 
bahosi xaridor to‘lagan narxga asoslangan bo‘lsin. 
52 
Bordi–yu, Qutlug‘ yilgacha oz 
qolgan bo‘lsa, qolgan yillarni hisoblab, shunga yarasha ozodligining narxini to‘lasin. 
53 
Musofir sotib olgan birodaringizga bir yilga yollagan ishchiga muomalada bo‘lganday 
muomala qilsin. Isroil xalqidan bo‘lgan birodaringizga zulm o‘tkazishiga yo‘l qo‘ymang. 
54 
Agar sotilgan birodaringiz ozodlik haqini to‘lab ozod bo‘lmasa, u Qutlug‘ yil bola–
chaqalari bilan ozod qilinsin. 
55 
Zotan, Isroil xalqi Mening qullarimdir, ularni Misr 
yurtidan Men olib chiqqanman. Men Egangiz Xudoman.