Library ziyonet uz/ A lvido, ey

Alvido, ey Gulsari (qissa) 
Chingiz Aytmatov 
 
9 
library.ziyonet.uz/ 
 
yoʻlga qoʻyish, uy qurish, xullas, yashash kerak. Bunga endi boshqa hech narsa xalaqit 
bermasligi zarur, chunki butun oʻtmish, garovga qoʻyilgan, chinakam hayot nihoyat endi 
boshlanib kelyapti, ana shu hayotga intilyapti, azboroyi ana shu hayot uchun odamlar 
urushda gʻalaba qozonishdi va qurbonlar berishdi. 
 
Ammo endi ma’lum boʻlishicha, Tanaboy shoshilgan, ortiqcha shoshilgan ekan, 
kelajakning garovi uchun yana yillar va yillarni berish kerak edi. 
 
Dastlab u temirchilik ustaxonasida bosqonchi boʻlib ishladi. Qachonlardir bu ishning 
hadisini olgan edi, sandon yonida turib ertalabdan kechgacha qulochkashlab shunday 
choʻkich urardiki, temirchi qizdirilgan temir parchasini bolgʻa ostida agʻdarib turishga 
zoʻrgʻa ulgurardi. Hozir ham barcha kulfat va tashvishlarini unuttirib yuboradigan 
temirchixonadagi oʻsha taqa-tuq, jarang-jurunglar unga goho eshitilganday boʻladi. 
 
Non, kiyim-kechak yetishmasdi, ayollar sarpoychan kalish kiyib yurishardi, bolalar qand 
nimaligini bilishmasdi, kolxoz qarzga botgan, bankdagi hisoblar qalanib yotgan edi, u 
boʻlsa bolgʻani koʻtarib tushirish bilan bularning hammasini unutmoqchiday boʻlardi. U 
bolgʻani gursillatib urar, sandon jaranglar, uchqunlar koʻk tomchilar kabi sachrar edi. 
«Huh-ha, huh-ha!– deb nafas olardi bolgʻani koʻtarib tushirganida. – Hamma ish 
oʻnglanib ketadi, eng muhimi – biz gʻalaba qildik, ha, gʻalaba qildik!» deb oʻylardi. 
Bolgʻa esa «gʻalaba qildik, gʻalaba qildiq», degandek, «duk, duk, duk!» tushardi. Faqat 
ugina emas, oʻsha kunlari hamma xuddi nonday aziz gʻalaba nafasi bilan yashar edi. 
 
Keyin esa Tanaboy yilqichilikka oʻtdi, toqqa chiqib ketdi. Choro uni shu ishga koʻndirdi. 
Rahmatli Choro oʻsha paytda kolxoz raisi edi, u butun urush davomida raislik qildi. Xasta 
yuragi tufayli uni armiyaga olishmadi. Front orqasida boʻlsa ham xiyla qarib qolgandi. 
Tanaboy qaytganida buni darrov payqadi. 
 
Boshqa odam ehtimol temirchilikni tashlab yilqichi boʻlishga uni koʻndira olmasdi. 
Ammo Choro uning eski doʻsti edi. Ular bir vaqtlar komsomol ekanliklarida kolxozga 
kirishga birgalikda tashviqot qilishgan, birgalikda quloqlarni tugatishgandi. Ayniqsa u, 
Tanaboy oʻsha paytlari gʻayrat koʻrsatgandi. U quloqlarni tugatish roʻyxatiga tushib 
qolganlarni ayamasdi. 
 
Choro uning oldiga – temirchixonaga kelib uni yangi ishga oʻtishga koʻndirdi va koʻndira 
olganidan u juda mamnun edi: 
 
– Men boʻlsam sen bolgʻani qoʻldan tashlamassan, undan seni ajrata olmasman, deb 
qoʻrqardim, – degan edi kulimsirab. 
 
Choro kasal edi, ozib ketgan, boʻyni choʻzilib, choʻkib ketgan yanoqlarini ajin bosgan 
edi. Hali kun iliq boʻlsada, Choroning fufaykasi yozda ham egnidan tushmasdi. 
 
Ular temirchixona yaqinidagi ariq boʻyida choʻqqayib oʻtirib olib suhbatlashishardi. 

---