Litosfera yuzasining relyefi. Relyef to’G’risida tushuncha

A D A B I Y O T L A R
Башенина Н. В. Формирование рельефа земной поверхности. <<Высщая школа >> М., 1967.
Щукин И. С. Общая геоморфология. Изд-во МГУ, М., 1960, 1964, 1974, т. 1-3


ZILZILA VA VULKANIZM
MAQSAD: Yer yuzida zilzila bo’ladigan va vulkanizm rivojlangan rayonlarni, seysmik mintaqalarni o’rganish.
TOPSHIRIQ: 1. Zilzila nima? U qanday ro’y beradi ? Gipotsentr va Epitsentr sxemasini chizing. To’lqinlar tarqalishini tushuntiring.
2.Geografik atlas va kartalardan foydalanib, quruqlikdagi seysmik mintaqalar ( Tinch okeani mintaqasi, Yevrosiyo mintaqasi, Sharqiy Afrika mintaqasi ) va suv ostidagi seysmik mintaqalar ( Atlantika va Hindiston mintaqalari) ni dunyo kontur kartasiga tushuring.
3. Toshkentda 1966-yilda bo’lgan zilzila, uning sabablari, kuchi va oqibatlarini izohlang.
4. Vulqonlarning yer yuzi landshaft qobig’i taraqqiyotidagi rolini tushuntiring. Geografik karta va atlaslardan foydalanib, quruqlikdagi so’nmagan vulqonlarni dunyo kontur kartasiga tushiring, nomi va balandligini labaratoriya daftaringizga yozib qo’ying.
A D A B I Y O T L A R
Калесник С. В. Umumiy yer bilimi qisqa kursi. T., 1966
Неклюкова Н. П. Общее землеведение. М., 1975
Шубаев Л. П. Umumiy yer bilimi. T., <>, 1975.


QURUQLIKNING MORFOSKULPTURA RELYEFI


MAQSAD: Relyefning morfoskulptura tiplarining materiklarda tarqalish xusuiyatlarini, vaqtli oqar suvlarning ishi natijasida hosil bo’lgan shakllarini o’rganish.
TOPSHIRIQ: 1. Dunyoning kontur kartasiga har bir materikda relyefning turli morfoskulptura tiplari egallagan maydonlarining nisbatini ko’rsatuvchi doiraviy diagramma tushiring. Diagramma tuzishda 85-jadval ma’lumotlaridan foydalaning. Morfoskulptura tiplari turli ranglar bilan ko’rsatiladi . Diagrammalarni bir-birlariga taqqoslang. Butun quruqlikda va ayrim materiklarda morfoskulptura tiplarining tarqalishida qanday qonuniyat bor? Relyefning Flyuvial morfoskulptura tipi qaysi materiklarda keng tarqalgan? Bunga sabab nima?
2.Adabiyotlardan foydalanib, tekislik yerlardagi flyuvial shakllarning genetik qatorlarini ajrating va ularning rivojlanish bosqichlarini tushuntiring. Qanday sharoitlarda genetik qatorlarning to’liq rivojlanishi kuzatiladi? Erozion jo’yakchaning rivojlanishi hamma vaqt ham daryo vodiysini hosil qiladimi? Daryo vodiysi qanday sharoitlarda hosil bo’ladi? Genetik qatorlarni o’rganishning suv eroziyasiga qarshi kurashda qanday ahamiyati bor?
3.Balkaning yuqori(1), o’rta(2) va quyi(3) qismlaridan o’tkazilgan profillarni (58-rasm) tahlil qilib, uning tarkib topish tarixini izohlang. Jar balkaga aylanguncha necha erozion bosqichdan o’tadi? Balkaning ko’ndalang profili uning rivojlanish bosqichlariga bog’liq holda qanday o’zgargan? Daftaringizga balkaning sxematik planini chizing.
85-jadval