Liz Borbo (fr. Lise Bourbeau, 941-yil 14-fevralda tugʻilgan) — faylasuf, psixolog, oʻqituvchi, pedagog, koʻplab bestsellerlar muallifi, Kvebekdagi eng yirik shaxsiy rivojlanish markazlaridan biri asoschisi

Bizning Ego har doim o'z qadriyatlar tizimini bizga yuklashga 
intiladi. Ushbu qadriyatlar tizimi boshqa odamlarga 
majburlanganda, u g'ururga aylanadi.
Kibrli odam o'zini nihoyatda muhim va qudratli deb hisoblaydi va 
haqiqatni faqat o'zi bilishiga o'zini ishontiradi. Bu unga boshqalardan 
ustunlik va ahamiyat hissini beradi. U o'zi ishongan narsaga 
boshqalarni ishontirishga intiladi, u hukmronlik qilishni xohlaydi. U 
boshqalarni o'zi xohlagancha ishonishga va harakat qilishga 
ishontiradigan turli dalillarni topish bo'yicha mutaxassis. U yuqori 
darajada rivojlangan tuyg'uga ega va shunga muvofiq harakat qiladi.
Har qanday holatda ham to'g'ri bo'lish istagi sabab boshqalarning 
noto'g'ri ekanligini taxmin qiladi.
Takabburlikni ba'zi misollari:
• Siz chekishni qachon tashlaysiz? Bilasizmi, bu sog'liq uchun 
zararli. Men chekishni tashlashga muvaffaq bo'ldim va siz ham 
shunday qilishingiz kerak.
• Erim menga ergashishni va men kabi shaxsiy rivojlanish 
treninglarida qatnashishni istamaydi. Biz u bilan turli 
darajalardamiz. Bu ketishda munosabatlarimizni buzishidan 
qo‘rqaman.
• Nega muammolarni men kabi hal qila olmaysiz? Ko'rmayapsizmi, 
men kabi ish tutish oqilona ishdir. 

---

70
• Farzand tarbiyasi jarayonini to‘g‘ri yo‘lga qo‘ymaganingizni 
tushunmaysizmi? Siz ularga haddan tashqari erkinlik berasiz. Siz 
men ishlab chiqqan usulni sinab ko'rishingiz kerak. Natijalar ancha 
yaxshi bo'ladi.
• Ha, jahlim chiqdi, lekin siz tufayli. Siz birinchi bo'lib 
boshladingiz.
Mag'rurlik va takabburlik intellektual yoki ruhiy bo'lishi mumkin.
Intellektual kibr o'zining ustunligini ko'rsatish uchun bilimdan 
foydalanadi. Aqliy kibrli odam o'z bilimi haqida shunday gapiradi: 
"Meni tinglang, men sizdan yaxshi bilaman!" U tez-tez 
shoshqaloqlik bilan gapiradi, ovozini ko'taradi, ayniqsa, agar u 
boshqa odamlarni ishontira olmasligini tushunsa.
Ma'naviy kibrga ega odam o'zining eng yaxshi fazilatlariga ega 
ekanligiga ishonadi, boshqa odamlarning darajasini shubha ostiga 
qo'yadi: "Men yaxshiroq tartiblanganman, men sizdan ko'ra 
sabrliroqman, men sizdan ko'ra rivojlanganman va hokazo". Bu 
ustunlik uning so'zlarida, hatto gapirmasa ham, yaqqol seziladi. Men 
boshqa odamni biz kabi harakat qilish yoki biz kabi bo'lishga 
ishontirishga harakat qilayotgan holatlarga minglab misollar keltira 
olaman. Shu bilan birga, bizning Ego bizni boshqalarning manfaati 
uchun qilayotganimizga ishontiradi. Bundan tashqari, u qanchalik 
katta bo'lsa, shunchalik qo'rqinchli bo'lishiga ishonadi. Shunday 
qilib, uning fikriga ko'ra, uning o'zi kamroq qo'rqadi. Bu e'tiqod ham 
illyuziyadir, chunki biz bilamizki, ko'pincha katta it kichikdan ko'ra 
ko'proq qo'rqadi. Agar biz g'ururlansak, biz kamdan-kam hollarda 
kerakli natijalarga erishayotganimizni payqadingizmi?
Mag'rurlik qanchalik kuchli bo'lsa, boshqa odam shunchalik ko'p 
qarshilik ko'rsatadi, chunki u o'zini taqqoslash va kamsitishlarini his 
qiladi. Takabbur odam o'ziga ahamiyat berishga moyil bo'lib, bu 
faqat o'z nafsini yoqtiradi. Ezilgan odam bunday xatti-harakatlar 

---

71
boshqa odamlarning farqlarini qabul qiladigan fidokorona sevgiga 
mutlaqo zid ekanligiga chuqur ishonch hosil qiladi.