Loyiha O‘zbekiston respublikasi adliya vazirligi toshkent davlat yuridik universiteti

 
HAKAMLIK MUHOKAMASI 
berish  yo‘li  bilan  hakamlik  sudining  hal  qiluv  qarori  yuzasidan 
nizolashishi mumkinligi ko‘rsatilishi lozim. 
Shu 
o‘rinda  ta’kidlash  kerakki,  hakamlik  sudi  tomonidan 
chiqariladigan hal qiluv qarorlari tuzilishi va tarkibiy qismi bilan vakolatli 
sudlar qabul qiladigan hal qiluv qarorlariga o‘xshab ketadi.  
 
Biroq  hakamlik  sudlarining  hal  qiluv  qarorlari  vakolatli  sudlar  tomonidan  qabul 
qilinadigan sud hal qaluv qarorlaridan quyidagi farqlari bilan ajralib turadi: 
Birinchidan, vakolatli sud (O‘zbekiston Respublikasining Xo‘jalik protsessual kodeksida 
yoki  O‘zbekiston  Respublikasining  Fuqarolik  protsessual  kodeksida  belgilangan  sudlovga 
tegishlilikka  muvofiq  xo‘jalik  sudi  yoki  fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  sud)  tomonidan  qabul 
qilinadigan hal qiluv qarorlari odil sudlov hujjati hisoblanadi. Shuning uchun ham sud hal qiluv 
qarorini  O‘zbekiston  Respublikasi  nomidan  chiqaradi  va  u  albatta  majburiy  ijro  qilinishi  talab 
etiladi. Hakamlik sudining hal qiluv qarori umumiy  yurisdiksiya sudlarining hal qiluv qarorlari 
kabi bajarilishi barcha uchun  majbur bo‘lgan hujjat hisoblanmaydi. 
Ikkinchidan, hakamlik sudining hal qiluv qarori qabul qilingan paytdan e’tiboran kuchga 
kiradi.  Fuqarolik  ishlari  bo‘yicha  sudning  hal  qiluv  qarori,  agar  uning  ustidan  shikoyat 
berilmagan  yoki  protest  keltirilmagan  bo‘lsa,  apellyatsiya  shikoyati  berish  va  protest  keltirish 
muddati o‘tganidan keyin qonuniy kuchga kiradi (FPKning 217-moddasi). Xo‘jalik sudining hal 
qiluv  qarori  qabul  qilingandan  keyin  bir  oylik  muddat  o‘tgach  kuchga  kiradi.  O‘zbekiston 
Respublikasi  Oliy  xo‘jalik  sudining  hal  qiluv  qarori  qabul  qilingan  paytdan  kuchga  kiradi. 
Apellyatsiya  shikoyati  berilgan  taqdirda  hal  qiluv  qarori,  agar  u  bekor  qilinmasa,  apellyatsiya 
instansiyasi qaror chiqargan paytdan qonuniy kuchga kiradi (XPKning 146-moddasi). 
Uchinchidan,  agar  kelishuv  bitimi  qonun  hujjatlariga  zid  bo‘lmasa  hamda  boshqa 
shaxslarning huquqlari va qonuniy manfaatlarini buzmasa, hakamlik sudi hakamlik muhokamasi 
taraflarining  iltimosnomasiga  binoan  kelishuv  bitimini  tasdiqlash  to‘g‘risida  hal  qiluv  qarori 
qabul qiladi. Kelishuv bitimining mazmuni hakamlik sudining hal qiluv qarorida bayon qilinadi. 
Vakolatli sudlarda esa taraflarning kelishuv bitimini tasdiqlash to‘g‘risida sud ajrim chiqaradi va 
shu ajrim bilan ish yuritishni ham tugatadi.