M. A. Sovuq Kognitiv Uslublar

Qattiq / moslashuvchan kognitiv nazorat

Ushbu kognitiv uslub трудности в смене способов kognitiv ziddiyat holatida ma'lumotni qayta ishlash usullarini o'zgartirishdagi sub'ektiv qiyinchilik darajasini tavsiflaydi информации в ситуа­ . Qattiq nazorat guvoh avtomatlashtirishning past darajasi tufayli og'zaki funktsiyalardan sen -begona o'tlarga o'tishda qiyinchiliklar haqida в силу низкой степени их автоматизации, gapiradi, moslashuvchan esa ularning avtomatizatsiyasining yuqori darajasi tufayli bunday o'tishning nisbiy qulayligi haqida (Gardner, Holzman, Klein, Linton, Spence, 1959; Broverman, 1960).

1. 
   Og'zaki rang aralashuvi texnikasi (Stroop, 1935). Mavzuga ketma-ket uchta karta taqdim etiladi. Birinchisida — to'rtta asosiy rangning nomlarini bildiruvchi yuz so'z bor (ko'rsatma: so'zlarni iloji boricha tezroq o'qing). Ikkinchisida - сто разноцветных звездочек bir xil asosiy juft ranglarning yuzta ko'p rangli yulduzlari (ko'rsatma: rangni iloji boricha tezroq yulduz tekshiruvi deb atash mumkin). Uchinchisida- сто названий цветов, не соответствую­ bu so'z yozilgan siyoh rangiga mos kelmaydigan yuzta rang nomlari. Masalan, слово "qizil" so'zi написано sariq siyohda, слово "ko'k" — so'zi yashil rangda va hokazo (ko'rsatma: har bir so'z yozilgan rangni iloji boricha tezroq nomlash которым написано каждое uchun) ( приложение 3 — ilovaga qarang).
   

Nazoratning qattiqligi/moslashuvchanligi ko'rsatkichi: мени выполнения третьей (цветные слова) t 3 - T 2 ko'rinishidagi uchinchi (rangli so'zlar) va ikkinchi (rang) kartalarning bajarilishidagi farq ^{в виде Т}3 ^{- Т}2^{. Bu farq qanchalik katta} bo'lsa, interferentsiyaning EF fekti shunchalik aniq интерференции bo'ladi va shunga более выражена ригид­ ность mos ravishda kognitiv nazoratning qattiqligi (torligi, qattiqligi) yanada aniqroq bo'ladi познавательного .
Ko'rib можно turganingizdek, интерференция в bu holda shovqin является результатом конфликта og'zaki-nutq (og'zaki) va сенсор­ no-idrok funktsiyalari sensori o'rtasidagi ziddiyat natijasidir: mavzu so'zning ma'nosini e'tiborsiz qoldirishi (bostirishi) значение слова va назвать ko'rgan rangini nomlashi kerak который он .
chiqib интерференция говорит о способности тормозить более ketgan shovqin rangni idrok etish uchun tabiatda kuchliroq og'zaki funktsiyalarni inhibe qilish qobiliyati haqida gapiradi , yuqori — освобож­ mavzu tashqi taassurotga mos kelmasa, so'z ma'nosining ta'siridan qiyinchilik bilan глядному ozod qilinishini anglatadi.
Stroop texnikasi D. Broverman tomonidan taklif qilingan qo'shimcha "og'zaki so'z" ni olish imkonini beradi. U ределяется как соотношение ikkinchi (rang) ^{va birinchi (so'z) kartalarning ish vaqti nisbati sifatida в aniqlanadi t}2^{/T,. Ushbu qozonning yuqori qiymatlari этого по­} казателя свидетельствуют о преобладании словесного спосо­ ma'lumotni qayta ishlashning og'zaki sposo, past — sezgi-idrok (Broverman, 1960) ustunligini ko'rsatadi. Shovqin ko'rsatkichi broverman in kognitiv funktsiyalarni avtomatlashtirish o'lchovi sifatida toqat qiladi ( ularning mustaqil ishlash darajasi).
Shunday qilib, один полюс ushbu kognitiv uslubning bir qutbi xarak moslashuvchan nazoratni va idrok funktsiyalarini kuchli avtomatlashtirishni, ikkinchisi — ригидный qattiq (qattiq) nazoratni va kognitiv funktsiyalarni avtomatlashtirishni yo'qotadi.

2. 
   Erkin uyushmalar texnikasi (Gardner, Holzman, Klein, Linton, Spence, 1959). 3 daqiqa ichida mavzu bog'liq bo'lgan har qanday so'zlarni nomlaydi. uning fikriga ko'ra, rag'batlantiruvchi so'z bilan (masalan,"uy"). Javoblar har bir nomlangan so'zning rag'batlantiruvchi so'zga nisbatan masofa kattaligiga qarab 7 toifaga по отношению к bo'linadi:
   

• 
  I - непосредственное описание uyning bevosita tavsifi;
  
• 
  II - строение uyning ichki tuzilishi;
  
• 
  III - то, uyda nima bor в ;
  
• 
  IV - окружающий uyni o'rab turgan landshaft;
  
• 
  V - отдаленные по ma'no jihatidan uzoq, ammo связанные с понятием "uy" tushunchasi bilan bog'liq javoblar;
  
• 
  VI - игра so'zlar bilan o'ynash;
  
• 
  VII - все, что не uyga tegishli bo'lmagan hamma narsa .
  

Показатели Kognitiv nazoratning qattiqligi/moslashuvchanligi ko'rsatkichlari познавательного :
1) erkin so'z birikmalarining masofa uzunligi; 2) общее количество bayonnomadagi javoblarning umumiy soni.
Чем боее Rag'batlantiruvchi so'zdan qanchalik uzoq от so'zlar слова представлены в erkin uyushmalarda taqdim etilsa va чем ular qanchalik ko'p bo'lsa более выражена, kognitiv nazoratning moslashuvchanligi shunchalik aniq bo'ladi. Xarakterli tomoni shundaki, bu holda kognitiv nazoratning moslashuvchanlik darajasi men rag'batlantiruvchi so'zni kiritadigan qiymatlarning ichki maydonining xususiyatlari bilan bog'liq чено .
В A. А. Jensen va V. Roverning sharhida ta'kidlanishicha, что испытуемые с past interferentsiyaga ega bo'lgan sub'ektlar (Stroop usuli bo'yicha ) tepping testida yuqori tezlikni namoyish etadilar, shovqin sharoitida arifmetik operatsiyalarni yaxshiroq bajaradilar , o'qishdagi yuqori высокими muvaffaqiyatlar bilan ajralib в учебе, характеризуются тенденцией turadilar, qarama-qarshi elementlarni birlashtirish (birlashtirish) tendentsiyasi bilan ajralib turadilar. sezilgan vaziyat, Logga bog'liqlik. ^{Rensiya t}3 ^{- T}2 interfe ko'rsatkichi ^{Raven testidagi ko'rsatkichlar bilan nolga yaqin aloqalarni beradi . В Shu же bilan birga показатель , t}2^{/t ko'rsatkichi}( ^{значимо отрицательно} коррелирует ushbu intellektual test natijalari bilan sezilarli darajada salbiy bog'liq ного теста (Jensen, Rohwer, 1966). Попытка дифференцировать с Tsovning tez va sekin stroop texnikasini baholash orqali farqlashga urinish , tez o'qiydiganlar быстрее выполняют ikkinchi kartani (rangni) tezroq bajaradilar degan kutilmagan xulosaga olib keldi карту (цвет) (Jensen, Rohwer, 1966).
Показатель ригидности познавательного контроля (высокая Namunaning ayol qismida omillarni tahlil qilish natijalariga ko'ra kognitiv nazoratning qat'iyligi ko'rsatkichi (yuqori shovqin) части выборки оказался представленным в факторе "maydon artikulyatsiyasi" omilida o'zaro bog'liqlik ko'rsatkichlari bilan birga taqdim etildi ( "Rod — ramka" metodologiyasida ko'plab oshi bok va "kiritilgan shakllar"metodologiyasida sekin javob vaqti). O'z navbatida, длины дистанции и длины протоколов в тесте свободных namunaning erkak qismidagi erkin asso ciations testidagi masofa uzunligi va protokol uzunligi ko'rsatkichlari (kognitiv nazoratning moslashuvchanligi) выборки вошли со значимыми весами "haqiqiy bo'lmagan tajribaga bag'rikenglik" omiliga sezilarli og'irliklar bilan kirdi (Gardner, Holzman, Klein, Linton, Spence, 1959).
При обследовании O'smirlarni tekshirishda было показано, что полюс ри­ gidnalik ri qutbining beixtiyor va ixtiyoriy yodlash samaradorligining past ko'rsatkichlari, shuningdek , o'quv ko'rsatkichlarining pastligi bilan bog'liqligi ko'rsatildi (kolga, 1976). контролем обладают Qattiq nazorat ostida bo'lganlar kamroq скоростью o'qish tezligiga ega; ular kamroq shovqinga chidamli (agar kerak bo'lsa, shovqin paytida eslab qoling yuqori interferentsiyali odamlarda natijalar yomonlashadi, как у лиц с moslashuvchan nazorat могут ostida bo'lganlar esa hatto yaxshilanishi mumkin) ( Alloh - verdov, 1974). Qattiq odamlarning dürtüsel turiga qarab harakat qilish tendentsiyasi mavjud. Shunday qilib, interferentsiya ta'sirining zo'ravonligi impulsivlik ( Azarov so'roviga ko'ra) va ratsionallik omili bilan sezilarli darajada bog'liqdir ( eqs metodologiyasiga ko'ra, mavzu o'zi uchun odatiy него способы qaror qabul qilish usullarini baholagan ). Другими Boshqacha qilib aytganda , qattiq sub'ektlar o'z xatti - harakatlari haqida oldindan o'ylashga va qaror qabul qilishda Matiya ma'lumotlarini oldindan yig'ishga e'tibor berishga moyil emaslar (Kornilov, Skotnikova, Chudi- na, Shuranova, 1986).
Несмотря на ограниченность сообщений об эмпирических Kognitiv nazoratning qat'iyligi/moslashuvchanligi va boshqa psixologik o'zgaruvchilar o'rtasidagi empirik aloqalar to'g'risida cheklangan xabarlarga qaramay, гими психологическими переменными, можно предположить, ushbu kognitiv uslub onalarning og'zaki-nutq va hissiy-idrok shakllarini birlashtirish mexanizmlari, shuningdek majburiy jarayonlar bilan bevosita bog'liq deb taxmin qilish mumkin.va ularning konfliktlari sharoitida kognitiv faoliyatni o'zboshimchalik bilan tartibga solish.

2.