M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova

niń eki kózim ortadaǵı palwanlarda. 4. Ol iri jawırınlı, 
jas jigit eken. (Á.A.) 5. Keshki saǵım jiyekti orap alıptı. 
(Ó.A.) 6. Kún awǵansha on segiz bala jıynaldı. (N.D.)
7. Sol adamlar mashina kútip turǵan bolıwı kerek. (X.S.)
8. Onnan kóp nárselerdi úmit etti. (Ó.X.)
Zattıń yamasa zatlıq mánidegi sózlerdiń sın-sım-
batın, sapasın hám menshikleniwin bildiretuǵın ekinshi 
dárejeli aǵza anıqlawısh delinedi. 

---

52
Anıqlawıshlar qanday? qaysı? qaydaǵı? qansha? ne-
she? neshinshi? kimniń? neniń? sorawlarına juwap be-
redi.
Anıqlawıshlar, tiykarınan, kelbetlik, atlıq, almasıq, 
sanlıq, geypara ráwish sózler, kelbetlik feyil, háreket atı 
feyilleri arqalı bildiriledi.
66-shınıǵıw. Kóshirip jazıń. Anıqlawıshlardı tawıp, astın sı-
zıń, sorawların hárqaysısınıń janında qawıs ishinde kórsetiń. 
Anıqlawıshlardıń qanday sóz shaqabı arqalı bildirilgenin aytıp 
beriń.
Ú l g i :  Arqadan salqın (qanday?) samal esip tur.
1. Aspandı qap-qara bultlar qaplap ketipti. 2. Ol úlken 
alma aǵashınıń túbine kelip irkildi. (K.A.) 3. Jazdıń bú-
gingi aysız aqshamı biraz salqın edi. 4. Aspan olarǵa 
bolısqanday shet-shebirine siyrek-siyrek bult jámlegen. (T.Q.) 
5. Gúlásennin ákesiniń kiyatırǵanlıǵın klasta bildik. (Sh.S.) 
67-shınıǵıw. 1-tapsırma. Kóshirip jazıń. Anıqlawıshlardı tabıń. 
Qaysı anıqlawıshtıń qaysı anıqlanıwshı sózge tiyisli ekenin túsin-
diriń. Anıqlawıshlarǵa tiyisli sorawlar qoyıp, olardıń qanday sóz 
shaqabınan ańlatılǵanın aytıń.
Baxıtlı, miyrim-shápáatli perzentleriń kóp bolǵay! (S.S.) 
Qolı paxtaday jup-jumsaq eken. (K.S.) Jalqawdıń janı tatlı, 
miynettiń nanı tatlı. (naqıl) Men xosh iyisli azannıń shıqlı 
hawasınan nápes alıp, biraz qarap turdım. (Ó.X.) Kishkentay 
ǵana tımpıq murın, adıraq kóz, qara balası oǵan zawıq 
baǵıshladı. (Ó.X.) Quyash ele shıqpaǵan edi, tek shıǵıs 
bette tandırdıń háwirindey qıp-qızıl shuǵlalardıń sızıq-sızıq 
saǵımları kórinedi. Jıllı samal esip turıptı. (Ó.X.)
Anıqlawıshlar dúzilisine qaray, jay qospa hám 
keńeytilgen anıqlawısh bolıp úshke bólinedi.
Dara sóz yamasa birikken qospa sózlerden quralǵan 
anıqlawıshlarǵa jay anıqlawısh delinedi.
Mısalı: Kúni menengi miynetimiz zayaǵa ketpedi. 
(K.S.)

---

53
Birikpegen qospa sóz yamasa gáp aǵzalarına bólin-
beytuǵın sózlerdiń dizbeginen bolǵan anıqlawıshlarǵa 
qospa anıqlawısh delinedi.
Mısalı: Qızıl júzli jigittiń qızarǵanı ólgeni. (naqıl)
3. Keńeytilgen anıqlawıshlar tómendegi toplamlar ar-
qalı bildiriledi: 
a) kelbetlik feyildiń basqarıwındaǵı feyil toplam-
larınan boladı. Mısalı: Úlken keń oypattıń ishinde jel-