M. Dáwletov, Sh. Allaniyazova, D. Seytqasımov, A. Dáwletova


Download 1.37 Mb.
Pdf ko'rish
bet5/96
Sana23.10.2023
Hajmi1.37 Mb.
#1716665
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   96
Bog'liq
8-klass Qaraqalpaq (Mamleketli) tili

Eske túsiriń: Sózlerdi durıs jazıw qaǵıydalarınıń 
jıynaǵı orfografiya delinedi.
6-shınıǵıw. Sózlerde a háribiniń k hám g háripleri menen 
qońsılas bolıp keliwine, á háribiniń q hám ǵ háripleri menen 
qońsılas bolıp keliwine mısallar keltiriń. Olardıń (a hám á 
háripleriniń) jazılıwı menen aytılıwına itibar beriń.
Ú l g i :  gaz, galstuk, kanal, karta, qáde, qálem, ǵálle, 
ǵárip hám t.b.
7-shınıǵıw. Gáplerdi kóshirip jazıp, aytılıwı menen jazılıwı 
sáykes kelmeytuǵın dawıslı hám dawıssız háriplerdiń astın sızıń.


8
Minberge kóterilgen Qasım dáslep ádewir albıraǵan bolsa 
da, sońınan ózin ońlap aldı.
Dissertaciyanıń birinshi bólimi erte dáwirdiń tariyxı. 
Bul dáwirde Orta Aziya xalıqlarınıń heshbirewi de ele 
tariyx betlerine shıqpaǵan. Yaǵnıy qáwimlik dáwir dep 
esaplanatuǵın edi. Bular: Sak... Massaget... Gun... Qıpshaq-
lar... Olardıń hámmesi de Orta Aziya xalıqların quraǵan.
Qaraqalpaqlar 
tariyxında 
saklar 
hám 
massagetlerdiń 
de ornı bólek edi. Ásirese, Aral teńiziniń boyın jaylaǵan 
apasiaklar bularǵa júdá jaqın. Bunnan qalǵan estelikler 
«Hayallar patshalıǵı haqqında ertek», eramızdan burınǵı 
altınshı ásirde jasaǵan massagetler málikası bolǵan hayal 
patsha haqqında ańız «Tumaris» bolıp, onıń ayırım bólim-
leri qaraqalpaq xalıq dástanı «Qırq qız»da ushıraydı, — dep 
eskertti Qasım. Bunnan keyin Oǵuz-qıpshaq dáwiri baslanıp, 
Qorqıt ata jırlarına kelip taqaladı. Qorqıt atanıń jırları 
ázerbayjan, túrkmen, ózbek, qazaq, qaraqalpaq hám basqa 
xalıqlarda da bar. (K. Mámbetov)
Eske túsiriń: Sózlerdiń aytılıwı menen jazılıwı 
kóbinese sáykes keledi. Biraq ayırım sózlerde aytılıw 
menen jazılıw ortasında sáykeslik bola bermewi de 
múmkin. Sózdi dál jazǵanımızday etip ayta berme-
wimiz de múmkin. Sebebi jazıw óziniń qádelerine, al 
sóylew óz nızamlarına iye boladı. Mısalı: 1) azanǵı,

Download 1.37 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   96




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling