M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev
Download 2.82 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 59- ish. Insulinga xos reaksiyalar
|
GORMONLAR
Gormonlar biologik faol moddalar bo‘lib, turli-tuman kimyoviy tuzilishga ega bo‘lgan moddalar hisoblanadi. Ular moddalarni almashinuvini u yoki bu jihatlariga ta’sir etish orqali tirik organizmlardagi o‘sish, rivojlanish va shunga o‘xshash barcha hayotiy jarayonlarni boshqarib turadi. Gormonlar axborotlarni hujayraga tashuvchi kimyoviy vositachi sifatidagi vazifani ham bajaradi. Ular xilma xil biokimyoviy 149 jarayonlar uchun zarur bo‘lgan ionlarning plazmatik membranalar orqali tashilishidan tortib, to genom transkripsiyasigacha bo‘ladigan jarayonlarga ta’sir ko‘rsata oladi. Fiziologik sharoitlarda gormonlar tez sintezlanib va parchalanib turadi. Ularning yashash davri bir soatdan oshmaydi va juda murakkab mexanizmlarga ega bo‘lib, qondagi konsentratsiyasi 10 -8 M dan - 10 -12 M gacha bo‘lganda ham jarayonlarga o‘z ta’sirini ko‘rsata oladi. Gormonlar kimyoviy tabiatiga ko‘ra: peptid va oqsil tabiatli, aminokislotalarni hosilalari tabiatli, steroid gormonlar va gormonoid moddalarga bo‘linadi. Gormonoid moddalar ichki sekretsiya bezlarida ishlab chiqilmasdan ko‘pchilik organlar va to‘qimalarda hosil bo‘lib, haqiqiy gormonal ta’sirga ega emas. 19-mavzu. Gormonlarga xos reaksiyalar Darsning maqsadi. Gormonlarga xos reaksiyalarni o‘tkazish ko‘nikmalarini egallash va ularni o‘tkazish orqali gormonlarning biologik ahamiyatiga oid nazariy bilimlarni mustahkamlash . 59- ish. Insulinga xos reaksiyalar Oshqozon osti bezini – Langergans-Sobolev orolchalarining α – vaβ- hujayralari ikki xil gormon ishlab chiqaradi, ya’ni ular o‘zaro mos holda glyukagon va insulin gormonlari hisoblanadi. Insulin moddalar almashinuviga ta’sir etib, glikogenning sintezini va glukozani oksidlanishini, uch karbon kislotalar va pentoza fosfat sikllarini kuchaytiradi, oqsil sintezini, lipogenezni jadallashtiradi. Insulin oqsil tabiatli modda bo‘lib, 51 ta aminokislota qoldig‘idan tashkil topganligi uchun oqsillarga tegishli Geller, Biuret va Fol reaksiyalarini beradi. Download 2.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|