M. G. Safin,D. G‘. Hayitov, yu. S. Ruziyev
Download 2.82 Mb. Pdf ko'rish
|
|
Ishni bajarish tartibi. Refraktometrni gorizontal holatga keltirib,
asosiy prizmaga bir tomchi qon zardobi yoki oqsilli eritma tomiziladi va 52 uni qo‘shimcha yopib mahkamlagich (D) yo‘li bilan mahkamlanadi. So‘ng refraktometrning pastki uchi mahkamlagichli tomoni bilan suvli hammomga botiriladi. Ko‘zgu(Z) ni prizmadagi yorug‘likni qaytaradigan qilib joylashtiriladi. Asbobdagi harorat suv hammomi darajasiga yetgan (taxminan 10 daqiqa) dan keyin hisoblashga kirishiladi. Buning uchun kompensator K ni burash orqali ko‘rish chegarasining yoritilgan va qorong‘i qismlarini ravshanlashuviga erishiladi. Mikrometrik vintni burash yo‘li bilan uning chizig‘ini aniq chegarasi topiladi. Shkaladan mikrometrik vintdagi butun son va uning o‘ndan bir ulushi ko‘rsatkichlari yozib olinadi. Olingan natijalarni eksperimental yo‘l bilan keltirib chiqarilgan 5-jadval ma’lumotlaridan foydalangan holda oqsilning miqdoriy ko‘rsatkichini aniqlash uchun foydalaniladi. Refroktometrning asosiy prizmasini har gal 0,9% NaCl eritmasi va distillangan suv bilan yuvib so‘ng artiladi. 5-jadval quyidagi tartibda tuzilgan. Birinchi vertikal ustun yorug‘likning sinish ko‘rsatkichini, ikkinchisi uning shkaladagi ko‘rsatkichini, uchinchisi- qon zardobi tarkibidagi oqsilning foiz miqdorini, to‘rtinchisida oqsil miqdorini o‘ndan bir foiz ulushini hisoblash uchun kerak bo‘lgan(mikrometrik buragich yordamida aniqlanadigan) interpolyasion jadval keltirilgan. Masalan, qon zardobi oqsilini miqdorini aniqlashda ko‘rish chegarasini ravshanlashuvi shkalada «51» va mikrometrik vint shkalasida «7» ekanligi ma’lum bo‘ldi, ya’ni o‘lchov natijasi 51,7 ga tengligi aniqlandi. 5-jadvaldan «51» oqsilning miqdori 6,34 % ligi; bir bo‘lak ( 51 va 52 bo‘laklardagi farq) 0,21 ekanligi ko‘rinib turibdi. Interpolyasion jadval ( int. jad.21)dagi 0,7 ko‘rsatkich 0,15 ga teng. Demak, 51,7 ko‘rsatkich tadqiq qilingan qon zardobi tarkibidagi oqsilning miqdori foiz hisobida: 6,34+0,15=6,49 ekanligini ko‘rsatadi. Download 2.82 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|