M. K. Tursunov, Х. A. Matniyozov, sh. M. Mansurova issiqlik ta’minoti tizimlari

 
III.4.-rasm. Issiq suv ta’minotining yuqoridan taqsimlanuvchi va tabiiy sirkulyasiyali 
sxemasi 
1-boruvchi tirgak; 2-havo yig‘uvchi hajm; 3-yuqoridan suv tarqatish; 4-tarqatuvchi tirgak; 5-
sirkulyasiya quvuri; V-vodoprovod suv chizig‘idagi suv o‘lchagich
Tabiiy sirkulyasiya bosimining kichik miqdorda bo‘lishi sababli tabiiy 
sirkulyasiyani qo‘llash imkoniyatlari chegaralangandir. Ruxsat etilgan chegaradan 
oshgan uzunlikdagi tarqatuvchi quvurli binolarda nasoslar yordamida amalga 
oshiriluvchi majburiy sirkulyasiya qo‘llaniladi. Majburiy sirkulyasiya quvurlarning 
pastdan taqsimlanuvchi sxemalarda amalga oshiriladi (III.5-rasm). Bunday sxemalar 
chordoqlari yo‘q yoki quvur va armatura joylashtirish uchun kichik bo‘lgan 
chordoqlari mavjud tura-joy binoalri uchun qulay hisoblanadi. 
Uzluksiz sirkulyasiyali issiq suv ta’minoti tizimlari suvni doimiy isitish orqali 
faoliyat ko‘rsatadi, shu sabab mazkur tizimlarda sochiq quritgichlarni qo‘llash 
zarurdir. SHuning uchun loyihalash me’yorlarida ko‘rsatilgan turar-joy binolarida 
issiq suv ta’minoti sirkulyasiyali va sochiq quritgichlari bilan loyihalanadi. Sochiq 
quritgichlar vanna va dush xonalarida issiq suvning doimiy oqib o‘tishi 
ta’minlanuvchi quvurlarda o‘rnatiladi. Ko‘pincha sochiq quritgichlar sirkulyasiya 
tirgaklariga qo‘shib o‘rnatiladi. 

---

30 
 
III.5-rasm. Issiq suv ta’minotining pastdan tarqatiluvchi va majburiy sirkulyasiyali 
sxemasi. 
 1-sochiq quritgich; 2,3-boruvchi va sirkulyasiyali quvurlar; 4-seksiyali suv isitgich;
5-vodoprovod; 6-sirkulyasiya nasosi; V-suv o‘lchagich. 
Uzluksiz sirkulyasiyali issiq suv ta’minoti tizimlari suvni doimiy isitish orqali 
faoliyat ko‘rsatadi, shu sabab mazkur tizimlarda sochiq quritgichlarni qo‘llash 
zarurdir. SHuning uchun loyihalash me’yorlarida ko‘rsatilgan turar-joy binolarida 
issiq suv ta’minoti sirkulyasiyali va sochiq quritgichlari bilan loyihalanadi. Sochiq 
quritgichlar vanna va dush xonalarida issiq suvning doimiy oqib o‘tishi 
ta’minlanuvchi quvurlarda o‘rnatiladi. Ko‘pincha sochiq quritgichlar sirkulyasiya 
tirgaklariga qo‘shib o‘rnatiladi. 
Issiq suv ta’minotining pastdan taqsimlanuvchi va akkumulyasiyali sxemalari 
bak-akkumulyatorlarning 
faqatgina 
pastda 
joylanishiga 
ega
(III.6-rasm).

---

31