M porsaev, B. Sh. Safarov, D. Q. Usmanova raqamliiqtisodiyot asoslari

Sanoat 4.0 - real vaqt rejimida aqlli tizimlar tomonidan boshqariladigan to‘liqavtomatlashtirilgan raqamli ishlab chiq- arishga va shu borada tashqi muhit bilan doimiy aloqada bo‘lib, bitta korxona chegaralaridan tashqarida, buyumlarva xizmatlarni global sanoat tarmog‘iga birlashtirish istiqboli bilano‘tishbilan tavsiflanadi.
Sanoat 4.0 tor ma’noda - Buyurmalar va xizmatlar inter­net global sanoat tarmog‘i asosida “aqlli ishlab chiqarish” ( Smart Manufacturing) konsepsiyasini tavsiflovchi loyihaning nomi.
Keng ma’noda, Sanoat 4.0 kiberfizik tizimlarni, Buyumlar Interneti va bulutli hisob-kitoblarni o‘z ichiga oladigan avtomat­lashtirish va ma’lumotlar almashish jarayonlarning rivojlanish trendini tavsiflaydi.
Sanoat 4.0 ning qisqacha tarixi
Chet elda Sanoat 4.0 nomi bilan tanilgan To‘rtinchi sanoat inqilobi dastlab G‘arb mamlakatlarida paydo bo‘ldi. 2011-yilda Gannoverdagi (Germaniya ) sanoat ko‘rgazmalaridan birida Ger- maniya hukumati ishlab chiqarishda axborot texnologiyalaridan kengroq foydalanish zarurligi to‘g‘risida gapirdi. Mahsus tashkil etilgan mansabdor shaxslar va mutaxassislar guruhi mamlakatdagi ishlab chiqarish korxonalarini “aqlli ” korxonalarga aylantirish strategiyasini ishlab chiqdilar . Yangi texnologiyalarni faol rivoj- lantirayotgan boshqa davlatlar ham ushbu fikrga ergashdilar. Sa­noat 4.0 atamasining sinonimi sifatida to‘rtinchi sanoat inqilobi qo‘llana boshlandi.
Ishlab chiqarishdagi to‘rtinchi sanoat inqilobi iqtisodiy o‘sishning yangi omilidir, bu ilgari bo‘lmagan o‘qitish imkoni- yatlari va qadriyatlarni qabul qilish bilan bog‘liq. Atrofdagi dun- yoni yaxshilashga yo‘naltirilgan keng qamrovli g‘oyaga muvofiq texnologiyalarni joriy etish global iqtisodiyotni mustahkamlashga va sayyoramizning ekologik holatini yaxshilashga yordam beradi .
Ishlab chiqarishni o‘zgartirishning asosiy yo‘nalishlari uchta global texnologik tendentsiyalar bilan belgilanadi: tarmoq integratsiyasi, intellektualizatsiya va moslashuvchan avtomat- lashtirish (1.4.1-rasm
Mutaxassislar kiberfizik tizimlar deganini yoki internetga ulangan avtomatlashtirilgan mashinalari va ishlov beradigan markazlari sanoat jarayonlarga integratsiya qilishni taklif qilgan (moddiy dunyoni virtual dunyo bilan birlashtiradigan tizimlar, CPS). Ishlab chiqarish qoliplarni mustaqil ravishda zaruriyat bo‘lganda mashinalarni o‘zgartira oladigan tizimlarni yaratish maqsadi quyilgan.




Avtomatik ravishda voqealar boshlanishi kuzatadi va qaror qabul qilish uchun ma’lumotlami taqdim etadi


Ma’lumotlar o‘rtasidagi aloqani ta’minlaydi va unga kirishni yax- shilaydi


Ta’sir etish mexanizmlarni ishga soladi va avtomat- lashtirishni va masofaviy boshqarish o‘z ichiga oladi