М. X o d jit d in o V a, Л. Kizayev suv kimyosi va míkrobíologiya
Download 17.21 Kb. Pdf ko'rish
|
M. Xodjitdinova Suv kimyo va mikrobiologiya
8- ras/n.
InfiH oriya: I — K u p rik li infuzoriya ( r a r a m c c u m c a u d a tu m ); 2 — S tc n to r la r c o c ru lc u s ; 3 — O x y trich a pellio n ctlao ; 4 — S ty lo n ic h ia p u stiila ta ; 5 — E u p lo tc s h a ro n ; 6 — V o rticella c o n v allaria; 7 — O p c rc u la ria , s o ‘navchi in fiz o riy a la r; ^ — T o k r o p h b r ia Ic m n a ru m . bilan vakuollar hosil bo‘ladi. O z u q a m o ‘l-k o ‘l b o 'ls a , b u jara y o n h a r I —2 daqiqada takrorlanib tu rad i. H a lq u m d a n ajralib chiq q an ovqat h a z m qiluvchi vakuol s ito p la z m a toki bilan t o rtib olinadi va hujayrada muayyan m asofani o ‘taydi, b u n in g n atijasida erigan m o d d alarn in g hazm boMish va sitoplazm aga so‘rilishi r o ‘y beradi. O z u q a n i n g h a z m boMishi j a r a y o n i tu r l i c h a d i r : u tu f l i s im o n infuzoriyada qariyb 1 soatga c h o ‘ziladi. Ozuqaning h a z m boMmagan qoldiqlariga ega boMgan v a k u o lla r k u k u n c h a y a q in id a t o ‘planadi, bitta vakuolga quyiladi va h a r 7 — 10 daqiqada ta sh q a rig a chiqarib turiladi. Suyuq almashinish m ahsulotlari qisqartiruvchi vakuollar yordam ida ketkaziladi. Kiprikli infuzoriyalarda jinssiz v a ji n s l i k o 'p a y is h n avbat lashib turadi. Bunda hujayra k o ‘ndalang yo'nalishda boMinadi. Jinsiy ja ra y o n bir necha avlodlardan keyin vaqti-vaqti bilan boshlanadi, Kiprikli infuzoriyalarning kichik turk u m i b ir n e c h a otradlarga boMinadi, ular kiprikli a p p a r a t n in g turiicha tuzilishi bilan ajralib turadi. T e n g kiprikli i n f u z o r iy a l a r otrad i eng k o ‘p s o n lid ir. Bu infu zo riy a larn in g tanasi k ip rik c h a la r bilan bir tekis qoplangan. H o v u z l a r d a va to z a la s h i n s h o o t l a r i d a keng t a r q a l g a n i n f u z o r iy a la rn in g tipik vakillari P a ra m e c iu m turiga kiruvchi infu- zoriyalardir. K ipriklari turiicha b o ‘lgan infuzoriyalar otradi og‘iz teshigi bilan farq qiladi. Bu o tra d g a e n g yirik toza suv infuzoriyalari — t r u b a c h i l a r (S tenfor) kiradi. Q o r i n kiprikchali in fu z o r iy a la r o trad in in g vakillari o g ‘iz y a q i n i d a g i k i p r i k c h a la r k a m a r i d a n tash q ari q o rin t o m o n i d a y elim la n g an kiprikchalar b o g ‘lam idan iborat alohida zieh tuklarga ega boMadi. U l a r tufayli infuzoriyalar substrakt b o ‘ylab o ‘rm alab yurishi m u m k in (S tylonichia, Oxytiricha, Euplotes). D u m a l o q kiprikli infuzoriyalar vakillarining ko‘pchiligi o ‘troq h a y o t kechiradi. K iprikchalari fa q at ogMz teshigi yonida jo y la sh gan. K ip rik c h a la r harakati b i la n voronka shaklidagi suv ayirgMch v ujudga keladi, v o ro n k a n in g t o r uch to m oni ogMz teshigiga q ara- tilgan. E rim ag a n zarrachalar voronkaning pastki qismiga c h o ‘kadi. O z u q a to p is h n in g b u n d a y usuli sedimentaisiya deb ataladi va k o ‘p g in a in fu z o riy a -se d im e n ta to rla r uchun xosdir. i n fu z o r iy a la r uzu n p o y a l a r yordam ida o ‘slmliklarga, c h ig ‘a- n oqlarga, molluskalarga, loy parchalariga yopishib o la di.D um a loq kiprikchali infuzoriyalar o ra sid a yakkashakllar (Vorticella c o n - vallaria), shuningdek, t o ‘d a s h ak llar (Opercularia g lom erate) ham bor. S o ‘ruvchl Infuzoriyalar k ich ik turkum ida oHiruvchI shakllar m a v j u d boMlb, u la r k a t t a y o shdagi holatid a k ip rik c h a la rd a n m a h m m boMadi va og‘zi h a m boMmaydi. Bu infuzoriyalar alohida s o ‘ruvchi hash a ro t m o ‘yi — ingichka naychalar y o rd a m id a o ziq ian ad i, b u naychalar ichki k analiga va uch to m o n id a teshlkka ega boMadi, b u l a r y orda m ida u lar oMja ovlashadi (asosan, kiprikchali ¡nfuzoriyalarni).Ushlab olingan infuzoriyaning pellikulasi erib kcta- di va e n d o p l a z m a m o ‘ylar kan a li orqali so'ruvchi infuzoriyaning Ichiga sizib kiradi. Y o‘s ¡n lar M ikroskopik yo‘sinlar (suv o ‘s¡m liklar¡)nin g liu jay ralari olíy o ‘sim liklarga o ‘xshab yorug‘likka t a ’sirclian p ig m en tla rg a eg a d ir, u lar Download 17.21 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: |
Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling
ma'muriyatiga murojaat qiling