Magistrantning ilmiy-tadqiqot ishlari. Magistrlik dissertatsiyasi strukturasi texnologiyasi

3. Tadqiqotning ob`ekti va predmeti

Tadqikot ob`ekti - ma`lum bir jarayon yoki hodisa bo’lib, u muammoli vaziyatlarni, izlanish orqali echish uchun tanlab olinadi. Ob`ektda muammoli vaziyatlar echishga tadqiqot ishi olib boriladi.

Tadkiqot predmeti - tadqiq etilayotgan ob`ekt chegarasida, ichida bo’lib, u tadqiqot echimiga qaratilgan metod, mazmun, shakllar vositalarini o’z ichiga oladi.

Siz ilmiy izlanishni qaysi sohani o’rganishga bag’ishlasangiz, o’rganish predmeti sifatida qabul qilasiz. SHu olib boriladigan soha dissertatsiyaning ob`ekti sifatida qabul qilinadi.

Ilmiy ish predmeti shaxsga, uni rivojlanishiga yoki unga ta`sir etuvchi ta`lim yoki tarbiyani o’z ichiga oladi. Umuman magistrlik dissertatsiyalarini olib borishda uni ob`ekti va predmetini alohida ajratish odatiy tusga aylangan.

Tadqiqot ob`ekti - dissertatsiyaning diqqat e`tibori, ijtimoiy soha amaliyotini qamrab oladi, predmet soqasiga, faktlar, fenomenlariga qaratiladi.

Tadqiqot predmetida - dissertant e`tibori jarayonni, metod, shakl, echimi va vositalar ob`ektning ichida olib borishga qaratiladi.

Masalan, tadqiqotning ob`ekti sifatida boshlang’ich ta`lim maktablari o’quvchilarining iqtisodiy bilimlarini rivojlantirish jarayoni deb olinsa, u holda izlanuvchining predmeti boshlang’ich ta`lim maktablari o’quvchilarining, iqtisodiy bilimlarini rivojlantirish mazmuni, tamoyillari, samarali shakl, metod va vositalari deb olinadi.

Umuman o’quvchilarning ob`ektiv bilimlari ob`ektda olingan bilimlar bilan taqqoslab, solishtirib natijalar chiqariladi.

4. Atamalar

Umuman magistrlik dissertatsiyasini shakllantirishda, tadqiqot mazmunini bayon qilishda atamalar alohida o’rin tutadi. Atamalar (kalitli so’zlar) orqali dissertatsiya mazmun moqiyatini va uning mazmunini yoritishda juda muhim hisoblanadi.

Ayniqsa, ilmiy ishga taqriz va ilmiy xulosalar berishda opponent va retsezentlar uchun qulaylik tug’diradi. Atamalarni to’g’ri tanlash va ularni o’z o’rnida ishlatilganda ortiqcha savollarga o’rin qolmaydi. Ko’pincha dissertatsiyada ishlatilgan so’zlarni keltirish va ularni ilmiy ishga ilova qilish dissertatsiyaning mazmun, salohiyatini oshiradi.

Atamalar biror ilmiy manbalardan olinishi mumkin. Bunday hollarda dissertant u atamani qaysi manbalardan olganini aniq ko’rsatishi va unga ishora qilishi kerak.

Undan tashqari ilmiy ishda transformatsiya qilish orqali atamalar kiritilgan bo’lsa, dissertant kiritilgan atamaga qanday o’zgartirish kiritib qabul qilinganini va uni tadqiqot uchun zaruratini izohlab berishi bilan hal etiladi.

Dissertant shaxsan o’zi kiritgan tushunchalar, atamalar ham bo’lishi mumkin. Unda yangi tushuncha va atamani ilmiy ishning mazmunini ochishga zarurligini asoslash, isbotlash kerak. Kiritilgan yangi tushuncha va atama to’liq izohlanadi.

Atamalar dissertatsiyaning eng muhim elementidir. Uni dissertatsiyaga ilova qilinishi maqsadga muvofiqdir.

Biz magistrlik dissertatsiyasida ishlatilishi mumkin bo’lgan atamalarni keltirishni lozim topdik. Ularni quyida keltirib o’tamiz.